Xà lách xoong

[Tontu]

http://files.myopera.com/myhoasen/blog/IMG_6770.jpg

Nhớ lại những năm tháng khi tôi tị nạn tại Pulau Bidong, Malaysia, đó là những năm tháng mang đến cho tôi nhiều kỷ niệm khó quên nhất. Mọi nhu cầu về ăn uống đều rất thiếu thốn. Những bữa ăn chính phần lớn là rau cỏ và một số thực phẩm được cung cấp từ Cao Ủy Tị Nạn cung cấp cho hàng tuần.

Một trong những món rau dân dã mà tôi thích nhất chính là xà lách xoong. Xà lách xoong được biết như là một loại cỏ hoang. Nó thường mọc ở các bờ kênh, ao hồ và bờ suối. Vào những năm nạn đói ở các quốc gia Châu Âu, cũng như ở Châu Á, các nông dân thường dùng nó để ăn thay thế cho lúa mì, và gạo.

Để tìm hiểu thêm về lợi ích của loại rau này, mình xin chia sẻ cùng quý độc giả một vài lợi ích của rau xà lách xoong mà chúng ta thường ăn.

Xà lách xoong có chứa rất nhiều thành phần khoáng chất và dinh dưỡng như Iron, calcium, folic acid, iodine, vitamin B1, vitamin B6, vitamin C và vitamin A.

Quercetin là một thành phần chất sinh học rất giá trị hiện diện trong rau xà lách xoong. Quercetin có những đóng góp giá trị trong nhiều vai trò của sinh học như: ức chế HBsAg (bề mặt antigen của siêu vi viêm gan B) và HBeAg (viral replication and transmissibility). Mặc dù cơ quan FDA của Hoa Kỳ chưa công nhận dược tính của chúng, nhưng với thành phần Quercetin rất có lợi cho cơ thể trong việc ngăn cản quá trình sao chép của virus.

Quercetin còn là một vũ khí lợi hại chống oxidation, giúp cơ thể ngăn ngửa các free radicals, nhờ thế mà bảo vệ cơ thể ngăn ngừa những tế bào ung thư. Theo Hiệp Hội Ung Thư của Hoa Kỳ (The American Cancer Society) cho biết rằng chính Quercetin có hiệu quả trong việc ngăn ngừa các tế bào ung thư. Trong quá trình nghiên cứu, các khoa học gia đã nhận thấy rằng các tế bào ung thư ở da và tuyến tiền liệt đã bị đè nén sự phát triển của chúng khi người ta kết hợp phương pháp điều trị bằng Quercetin và ultrasound (1).

Một cuộc nghiên cứu khác cũng cho thấy rằng khi Quercetin kết hợp với hóa học trị liệu (i.e 5-fluorouracil), quercetin kích hoạt 5-Fluorouracil và làm mạnh khả năng apoptosis chống lại các tế bào ung thư ruột (2).

Quercetin còn được biết là một hợp chất flavonoid đóng vai trò kháng viêm và chống dị ứng một cách tự nhiên. Trong quá trình thí nghiệm, các khoa học gia đã nhận thấy rằng quercetin có khả năng ngăn ngừa các tế bào immune từ việc nhả ra histamine (được bài tiết từ mast cells) và cũng như các thành phần hóa học mà gây ra dị ứng (3).

Ngoài ra trong xà lách xoong còn có chứa một hợp chất gọi là PEITC (phenylethylisothio cyanate), chất này có khả năng ngăn cản những quá trình gây tổn hại DNA bằng cách khởi động apoptosis và chặt đứt quá trình gây đột biến của tumor suppressor gene (p53) (4). Nhờ thế, xà lách xoong có nhiều khả năng chống ung thư hơn.


********

Thời xưa, các y sĩ còn dùng xà lách xoong để ngừa cảm, ho, và những bệnh về phổi...Ở các quốc gia Đông Nam Á, thỉnh thoảng vẫn thấy người ta dùng xà lách xoong để hỗ trợ kết hợp với thuốc trong việc phòng ngửa và cũng như giảm bớt các cơn đau khớp, lao, và cao huyết áp, etc.

Khi dùng rau này, bạn không nên nấu ở nhiệt độ cao, vì khi đó, các thành phần khoáng chất quí giá sẽ bị hủy và mất tác dụng sinh học. Tốt nhất, bạn nên rửa cho thật sạch và ăn sống rất tốt. Như thế, nó sẽ bảo đảm giữ nguyên nguồn dinh dưỡng thiên nhiên mà chúng sẵn có.

Những bạn nào không bị dị ứng với rau này thì nên ăn. Rau này còn cung cấp một nguồn folic acid rất hữu ích cho các sản phụ.

References:

1. British Journal of Cancer (2005) 92, 499–502. doi:10.1038/sj.bjc.6602364

2. Xavier, Cristina; Lima, Cristovao; Rohde, Mikkel; Pereira-Wilson, Cristina (2011-04-10). "Quercetin enhances 5-fluorouracil-induced apoptosis in MSI colorectal cancer cells through p53 modulation". Cancer Chemotherapy and Pharmacology (0344-5704):

3. Quercetin (http://www.umm.edu/altmed/articles/quercetin-000322.htm)

4. Selective Depletion of Mutant p53 by Cancer Chemopreventive Isothiocyanates and Their Structure−Activity Relationships - Journal of Medicinal Chemistry (ACS Publications) (http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jm101199t)

[ChienKhuD]

Món rau khoái khẩu của mình. Cảm ơn bác Tontu vì những thông tin bổ ích.

[laototphilao]

Rau bây giờ ở chợ anh kinh lắm, nhà bác nào có đất thì cày 1 ít trồng lấy mà ăn, hoặc lấy mấy cái hộp xốp trồng cây ớt hoặc rau thơm mà ăn

[CXQ]

Bữa CXQ có xem trên VTV2 nói về cách trồng rau mầm để ăn sống. Loại rau này chế độ dinh dưỡng của nó gấp mấy chục lần các loại rau bình thường mà lại dễ trồng nên CXQ cũng đang muốn trồng thử. Chỉ cần thùng xốp có đục các lỗ nhỏ dưới đáy để thoát nước, Giá thể Sinh học (thay cho phân), 1 cài bình xịt nước (mua bình xịt mà người ta hay dùng để xịt tóc) và hạt rau mầm cần trồng. Cứ trồng trên sân thượng là thoải mái nhất.
Tham khảo thêm ở: Hạt Giống - Hạt giống rau mầm - Hat Giong - Hat giong rau mam - trang 1 (http://sieuthihatgiong.com/danh-muc-hat-giong-rau-mam-trang-1.html)
Chậu trồng rau mầm và gieo giống cây CRM01 | Chậu hoa, đôn hoa (http://www.vatgia.com/3456/1685468/ch%E1%BA%ADu-tr%E1%BB%93ng-rau-m%E1%BA%A7m-v%C3%A0-gieo-gi%E1%BB%91ng-c%C3%A2y-crm01.html)

[roamingwind]

Xà lách son xanh tươi, vài lác cà tưới đỏ ửng, vài lác hành tây trắng tinh dòn dòn, thêm những miếng bò lúc lắc nâu mềm. Cộng vào dầu dấm chua chua.
Đã quá !!

[laototphilao]

Rau này chỗ mình gọi là rau cải xoong, xào tỏi hoặc nấu canh với con hến bắt ở sông về ăn ngon cực. Món salad như bác Tôn tử mình nghĩ chắc ăn cũng ngon vì vị của cây này ngọt, dòn thêm một số gia vị ớt, tỏi, cà chua nó cũng hợp. Mùa này em khoái ăn món dưa góp cải bắp ta hơi non 1 tý trộn với cà rốt rau cần và tỏi dầm hoặc chanh tươi, món này ăn với cơm gạo tám nấu khô kèm thịt rán nữa thì tốn cơm lắm

[roamingwind]

Bên này mới 11 giờ sáng thôi, đọc đói bụng quá :). Chắc phải đi ăn trưa sớm.

[Tontu]

Mới về ăn cơm xong, nghỉ giải lao vào đây chơi tí xíu :)

Bà con vẫn mạnh khỏe chứ? Các bác có gì kể nghe nha :).

@ bác D: Rau đó ăn bổ lắm đó bác D. Rau đó mà trộm với bò lúc lắc thì hao cơm lắm, hihi. Thịt bò có chứa nhiều chất sắt + rau xà lách xoong cũng có chất sắt thì mau lại sức lắm. Chính chất sắt đó kết hợp với chất dưỡng khí Oxygen và được tải đi bởi Hemoglobin sẽ cung cấp cho các cell đầy đủ sức lực mà làm việc. Bởi vậy, ai đang mất sức thì nên ăn thịt bò cộng với xà lách xoong thì mau hồi phục. Bằng không thì dọng "Phở" vào...sáng 1 tô, chiều 1 tô, thì chẳng mấy chốc lại sức ngay.

@bác Gió: Thấy bác gió tả cách ăn với bò lúc lắc sao mà hấp dẫn quá :) . Mình cũng thích cách làm giống như bác gió vậy. Bác Gió có đi đâu chơi trong dịp Tết không?

@bác Lâm: Cánh tay của bác ra sao rồi? Có tiến triển gì chưa? Giá mà không có chuyện đó xảy ra thì giờ này biết đâu bác Lâm nhà ta đang cùng nhâm nhi vài ly Starbuck với bác D tại Việt Nam rồi :) . Nhưng mà không vấn đề gì. Kỳ sau về chơi với bác D còn kịp chán, hehe. Uống luôn một hơi vài ly cho tụi bên này (Gió, KT, Tôn) nhé, hihi.

@ Laoto: Rau bên này cũng giống VN ta thôi. Chỉ khác ở chỗ là họ rửa tương đối tạm được chứ không đến nỗi quá tệ. Vả lại bên này có FDA kiểm tra khá kỹ nên thực phẩm tương đối an toàn. Chỉ lo có mỗi hàng hóa tụi "Chệt" làm thì ôi thôi....bà con đang tẩy chay hàng tụi nó đó. Những sản phẩm (Foods and Drugs) do Chệt làm ra thì không nên dùng. Lý do thì ai cũng biết cả rồi...

@ CXQ: Người thân của CXQ dạo này vẫn khỏe chứ?

@cuonghanh, huyenpamu: Hai bạn có đi đâu trong dịp Tết không? Chắc có nhiều điều thú vị trong dịp Tết lắm nhỉ. :)

Chúc cả nhà ta 1 ngày vui nhé.

[roamingwind]

Ông này vài đôi ngày làm cái rẹt qua mà chào hỏi không thiếu ai hết. Con người khiêm cung thật.

Tết bên này thì bác biết rồi, vẫn cày bừa thôi :).

Nhà tôi cũng đang tính trồng vài loại rau như spinach, kelp (mấy rau này có bên VN không há?) để có rau organic ăn.

[huyenmapu]

Đầu năm chúc các bác nhà mình một năm may mắn và nhiều sức khỏe :hoa2 .

@ Chú Lâm : Chú có tuổi rồi nên tay khó lành và sẽ yếu nữa, Chú giữ gìn sức khỏe nha để hàng ngày chúng cháu được nghe những bài văn thơ hay chú sưu tầm nữa chứ ( khoản này tự nhiếu cháu thấy mình tham lam khi lúc nào cũng muốn tìm hiểu kho tàng kiến thức của chú mà) .

@ Bác Tontu : Rau Xà Lách xoong ở ngoài Bắc gọi là rau gì vậy ạ ? Em xem hình mà chưa hình dung được vì đây không phải rau Cải xoong, trông như rau mồng tơi của Bắc vậy :) .

Đầu năm vừa rồi em có nhận thay Trang Tơ quản lý quán TLKD, nên bận tối mắt mũi luôn ạ. Nhưng cũng vẫn cố sắp xếp để đi một chuyến Chùa Hương Tích, một địa danh mà ai là người Bắc chưa ghé qua đúng thật thiệt thòi. Chùa Hương bây giờ thay đổi nhiều quá, sau có 5-7 năm trở lại đây các dịch vụ và an ninh nơi này đã quy củ, lịch thiệp hơn hẳn. Cảnh quan vẫn được giữ gìn và bảo tồn. Thực ra cách đây dăm tháng nghe tết chú Lâm sẽ ra Bắc em có dự định sẽ bám càng chú lên thăm chị Cuonghanh và du lịch Điện Biên một chuyến. Nhưng trước tết không thấy chú Lâm đâu, em cứ nghĩ chú về bất ngờ như lần rồi. Càng đợi lại càng lo vì có khi không phải như mình nghĩ, may sao dịp tết chú lại vào và thông báo chỉ vì một sự cố không may mắn dịp cuối năm nên lỡ hẹn. Sang năm mới rồi các bác nhà ta có dự định nhiều chưa nhỉ, em mới nghe chị Cuonghanh nói sẽ làm chuyến xuống HN chơi AOE thôi chị nhỉ :angel

[laototphilao]

Em làm thì chả ra sao nhưng được cái khôn mồm. em thà nhịn đói chứ không ăn thứ không hợp khẩu vị. Mấy hôm nay được con bạn kho cho nồi thịt đông ăn với hành tía muối xổi ngon ra phết nhưng chắc mai phải đổ đi vì chán rồi. Buổi trưa nay chỉ một cái bánh mình nhỏ ít salad dưa chuột, 1 cái xúc xính nhỏ với 1 ly rượu La Rose thôi

[Tontu]

Gửi bà con thêm thông tin đọc cho biết nè. Bài viết này dựa trên nhiều nguồn từ sách ngoại quốc và một số thông tin từ các references mà mình đã cung cấp cho các bạn từ bài trước.


*************

Rau xà lách xoong vốn thông dụng với chúng ta, nó vốn phổ thông, và rẻ tiền. Các món về rau xà lách xoong như xà lách xoong nầu canh chả cá thác lác, nộm xà lách xoong (rau tươi trộn dầu dấm, hột gà luộc, tôm bò xào củ hành, cà tomate), xà lách xoong ăn với món cá chiên, hay xà lách xoong dùng trong các món lẩu hay tả pí lù,.. tùy theo ý thích của từng người.


http://saigonocean.com/suckhoe/SucKhoe/viethai-suckhoe2_files/image003.jpg

Xà lách xoong có 2 loại: loại cọng nhỏ, loại thân to mà chúng ta thường thấy tại xứ Mỹ. Để tìm hiểu về rau xà lách xoong, mà tự điển Wikipedia gọi là Cải xoong, tiếng Anh là watercress, tiếng Pháp là cresson, theo danh pháp khoa học là Nasturtium officinale hoặc Nasturtium microphyllum; cải xoong là một loại thực vật thủy sinh hay bán thủy sinh, sống lâu năm và lớn nhanh, có nguồn gốc từ châu Âu tới Trung Á và là một trong số những loại rau ăn được con người dùng từ rất lâu. Các loài thực vật này là thành viên của họ Cải (Brassicaceae), về mặt thực vật học là có họ hàng với rau tần và rau mù-tạc (mustard), tất cả chúng đều đáng chú ý vì có mùi vị hăng hắt, hơi nhẫn và cay nhẹ.

Thân của cải xoong trôi nổi trên mặt nước và lá của nó là loại lá phức hình lông chim. Cải xoong sản sinh ra các hoa nhỏ màu trắng và xanh lục, mọc thành cụm. Nasturtium nasturtium-aquaticum và Sisymbrium nasturtium-aquaticum là các từ đồng nghĩa của N. officinale.Nasturtium officinale thứ microphyllum (Boenn. cũ Reich.) Thellung là từ đồng nghĩa của N. microphyllum (ITIS, 2004). Các loài này cũng được liệt kê trong một số nguồn là thuộc về chi Rorippa, mặc dù các chứng cứ phân tử chỉ ra rằng các loài thực vật thủy sinh với thân rỗng có quan hệ họ hàng gần gũi với Cardamine hơn là so với Rorippa (Al-Shehbaz & Price, 1998). Lưu ý là mặc dù tên khoa học của chi cải xoong là Nasturtium, nhưng chi này không có họ hàng gì với các loài sen cạn trong chi Tropaeolum (họ Tropaeolaceae) mà trong dược danh Anh ngữ thông thường người ta cũng gọi là "Nasturtium".

Về trồng trọt thì trên thực tế, người ta trồng cải xoong ở cả phạm vi lớn lẫn phạm vi trong vườn nhà. Là loại cây (bán) thủy sinh, cải xoong rất phù hợp đối với việc trồng trong nước, phát triển tốt nhất trong nước hơi kiềm. Thông thường người ta trồng nó xung quanh vùng thượng nguồn của các dòng nước chảy qua vùng đá phấn. Tại nhiều thị trường khu vực thì nhu cầu về cải xoong vượt xa khả năng cung cấp. Có điều này là do lá cải xoong không thích hợp cho việc phân phối trong dạng khô và chỉ có thể lưu giữ trong một thời gian ngắn. Nếu mọc hoang dã thì cải xoong có thể cao tới 50-120 cm. Người ta cũng bán cải xoong trong dạng cây rau non, trong trường hợp này người ta thu hoạch thân cây ăn được chỉ vài ngày sau khi hạt nảy mầm.

Bàn sâu về nguồn gốc và kỹ thuật trồng cải xà lách xoong, loài rau này có nguồn gốc Châu Âu, ngày nay được trồng ở phía Tây Châu Á và nhiều nước trong vùng nhiệt đới như Mã Lai, Ấn Độ, Nam Dương, Phi Luật Tân, Việt Nam,… và ở phía Bắc Châu Phi. Cải xoong giàu Calcium (64 mg), sắt (1,1 mg), vitamin A, C,… Ở Việt Nam cải xoong được trồng chủ yếu ở vùng cao, có khí hậu mát như miền Bắc, Đà Lạt, Bình Thuận. Ở Đồng bằng sông Cửu Long, Quận Bình Minh thuộc tỉnh Vĩnh Long là nơi trọng điểm trồng nhiều rau xà lách xoong, có truyền thống từ lâu đời, không những cung cấp cho vùng đồng bằng và cho cả Sài Gòn. Ngoài ra tỉnh An Giang, Cần Thơ cũng có trồng nhưng diện tích không đáng kể lắm.

Đặc tính sinh học, thân cải non, mềm, xốp dài 20 – 60 cm, mỗi lóng thân dài 1 – 5 cm tùy thuộc rất lớn vào thời tiết và sự chăm sóc, mỗi mắt có thể mọc một cành. Lá kép có 3 – 9 lá phụ, lá đỉnh to nhất, lá cải hình tròn nhỏ màu xanh đậm, rìa lá răng cưa. Cải xoong thuộc loại rễ chùm, có nhiều rễ phụ ở đốt thân có thể hút chất dinh dưỡng và nếu đem trồng sẽ thành cây độc lập. Cải xoong rất thích sống ở nơi nhiều đất bùn, sống dưới nước, độ ngập khoảng 4 – 5 cm nơi có dòng nước chảy như ở dưới chân của thác nước, mực nước sâu thì thân cải mọc dài. Cây sinh trưởng tốt ở nhiệt độ 15 – 200C, ở độ cao trên 1000 m so với mặt nước biển (như vùng Đà Lạt). Độ pH của đất thích hợp nhất 6 – 7, không sống được trong đất phèn, đất mặn hoặc đất cát trong mùa nắng. Cây rất thích độ ẩm cao, cần nước tưới thường xuyên.

Về kỹ thuật canh tác, việc chọn giống rất quan trọng cho người nông dân vì năng suất, cũng như thị hiếu và nhu cầu. Các giống hiện đang canh tác là giống địa phương, qua chọn lọc cho thấy nó phù hợp với điều kiện canh tác ở địa phương như chống chịu sâu bệnh, chịu nhiệt cao, cho năng suất ổn định, phẩm chất rất ngon, phù hợp với thị hiếu người tiêu thụ.

Thời vụ của xà lách xoong là trồng được quanh năm, mùa thuận là trồng vào các tháng giáp Tết 11 – 12 dl, thời tiết mát mẻ, thuận lợi cho sự phát triển của cây trồng và cho năng suất cao. Rau cần tưới đủ ẩm, tưới sương sương, mong mỏng lên lá, chĩu khó tưới nhiều lần trong ngày. Mùa nắng ta tưới trung bình 1 giờ một lần, chừng 10 – 16 lần trong ngày thôi nhe. Mùa thu hoạch là vào mùa nắng khoảng 60 ngày sau khi cắt lứa trước là thu hoạch. Trồng từ tháng 09 – 12 thì thu hoạch vào khoảng 35 ngày sau khi thu hoạch lứa trước. Thu hoạch trung bình từ 6 – 8 lứa trong năm. Năng suất trung bình từ 8 – 10 tấn/ ha/ vụ.


http://saigonocean.com/suckhoe/SucKhoe/viethai-suckhoe2_files/image004.jpg

Giá trị dinh dưỡng, cải xà lách xoong chứa một lượng đáng kể sắt, calcium và folic acid cùng với các vitamin A và C. Tại một số khu vực, cải xoong được coi là cỏ dại nhưng tại những khu vực khác thì nó lại được coi là rau ăn hay cây thuốc. Ở những khu vực mà cải xoong mọc có nhiều chất thải động vật thì nó có thể là nơi trú ẩn cho các loại động vật ký sinh như sán lá gan cừu Fasciola hepatica.


http://saigonocean.com/suckhoe/SucKhoe/viethai-suckhoe2_files/image006.jpg

Người ta cũng liệt kê một số lợi ích cho việc ăn cải xoong, chẳng hạn việc nó có tác dụng như một chất kích thích nhẹ, một nguồn hóa chất thực vật, có tác dụng chống ốc-xýt hóa, lợi tiểu, long đờm, hen suyển, bệnh đường phổi, nhuận trường và trợ giúp tiêu hóa. Phần kế của bài người viết sẽ bàn thêm về lợi ích của rau này cho sức khỏe con người.

Bây giờ hãy bàn về loại kỳ diệu này, tin cho biết là rau cải xoong có khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư ví. Tôi vốn kỵ danh từ "vú", nên xin phép được ghi trại như "ví" nghe thanh tao và bớt thô hơn. Món rau quen thuộc không chỉ mang lại 9 loại vitamin và khoáng chất, mà còn giúp ngăn chận căn bệnh ung thư ví, một nỗi kinh hoàng của chị em phụ nữ dễ thương trên hoàn vũ.

Rồi tin thêm từ tờ Telegraph và Foodconsumer cho biết, tìm hiểu trên một nhóm bệnh nhân ung thư ví sống sót, được ăn cải xoong mỗi ngày, nhóm nghiên cứu từ Đại học Southampton bên Anh quốc tìm thấy, chỉ vài giờ sau khi ăn 80 gram cải xoong, hàm lượng hợp chất chống ung thư trong máu của họ đã cao hơn đáng kể. Hợp chất này có tên gọi phenethyl isothiocyanate, nó vốn tạo vị cay nóng cho cải xoong đã ngăn chận protein kích thích sản xuất hypoxia - tác nhân khiến khối u tăng sinh. Cải xoong cũng giúp làm tắt nghẽn các tín hiệu mà tế bào ung thưgửi đi để yêu cầu cơ thể cung cấp thêm máu và oxygen.

“Tôi ngạc nhiên khi thấy chỉ ăn một lượng nhỏ cải xoong mỗi ngày cũng làm thay đổi đáng kể hợp chất chống ung thư trong máu. Nó có tiềm năng tạo ảnh hưởng tương tự trên các loại ung thư khác”, giáo sư Graham Packham, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết như thế.


http://saigonocean.com/suckhoe/SucKhoe/viethai-suckhoe2_files/image011.jpg

Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên cải xoong được phát giác điều lý thú này là có thể chống lại bệnh ung thư. Năm 2007, công trình của các nhà khoa học Do Thái cũng đã tiết lộ rằng ăn một lượng cải xoong mỗi ngày sẽ làm giảm những hư tổn ADN trong tế bào máu và được xem là những yếu tố khơi mào cho ung thư.

Xà lách xoong vì chứa nhiều khoáng chất và có khả năng kháng ungthư. Chuyện xưa kể rằng khi đi tìm một nơi dùng để chữa bệnh, y tổ sư Hippocrates đã chọn địa điểm gần một bờ suối, nơi ấy mọc đầy những cọng xà lách xoong xanh tươi để ông có thể dùng chúng chữa trị cho bệnh nhân.Tôi tự hỏi nếu như y tổ sư đã biết chuyện này từ khuya mà tại sao các danh y Việt Nam ta không khai thác kịp thời, hỡi những me-sừ Peter Morita, Trần Văn Thuần, Vũ Văn Tùng, Vương Ngọc Long, Phạm Gia Cổn, Nguyễn Ý Đức, Trương Ngọc Thạch, Mùi Quý Bồng, Trần Văn Khang hay Phạm Anh Dũng? Mà thôi thì trễ còn hơn không nhé.

Rau xà lách xoong khi xưa mọc nơi hoang dã, nên nai, thỏ xơi líu lo, từ khi con người sinh mau đẻ nhanh, con người dành phần xà lách xoong thiên nhiên, rồi nảy sinh ra canh tác, sản xuất qui mô. Tuy vậy chợ Mễ nơi tôi ở khi nông gia được mùa thì xà lách xoong là thực phẩm của người nghèo, một đô xanh được 3 bó, chỉ mắc hơn hành xanh, ta trả một đô xanh được 4 bó hành. Giới y khoa dinh dưỡng cũng loan truyền là hành xanh cũng ngăn ngừa ung thư luôn. Nhưng bài viết này không dành chỗ dứng cho hành xanh, hẹn khi khác vậỵ

Voila, cỏ hoang xà lách xoong của những ngày xưa thân ái khi thiên nhiên vừa chớm nụ khai mở, nhưng rồi cũng có lúc xà lách xoong là vị cứu tinh cho nhân loại. Trong quá khứ, đã từng xảy ra những cơn đại hạn khắp châu Âu làm cho nguồn cung cấp lúa mì trở nên thiếu hụt trầm trọng, lúa mì chỉ dành để cung cấp cho những giới giàu có, danh gia vọng tộc, thời bấy giờ xà lách xoong bỗng được vinh danh là “thực phẩm của người nghèo”. Văn học ghi nhận cụ Nguyễn Công Trứ cho thơ "Ngày ba bữa vỗ bụng rau bình bịch", tôi không rõ cụ Uy Viễn tướng công này xơi luôn rau xà lách xoong vốn mang bản sắc bình dân trong những buổi ăn nhỉ?


http://saigonocean.com/suckhoe/SucKhoe/viethai-suckhoe2_files/image012.jpg

Xà lách xoong rất dồi dào các chất beta-carotene, vitamin B1, vitamin B6 và những vitamin tan trong dầu như vitamin E, vitamin K. Nó cũng chứa một hàm lượng cao các khoáng chất cần thiết cho cơ thể như iodine, sắt, calcium, magnesium, kẽm... Đặc biệt, một thành phần vô cùng sáng giá hiện diện trong xà lách xoong chính là quercetin. Đây là một hợp chất flavonoid đóng vai trò quan trọng cho yếu tố kháng viêm, đồng thời cũng là một chất thiên nhiên có chức năng chống dị ứng. Bảnthân quercetin cũng là một kháng tố hữu hiệu chống sự ôc-xýt hoá, giúp cơ thể loại trừ các phân tử gốc tự do (free radicals).

Này các bà nội trợ nhà ta khi cho xà lách xoong nấu ở nhiệt độ cao(high heat) sẽ hỏng bét cả nhé. Ở nhiệt độ cao những hợp chất quý giá hiện diện trong xà lách xoong sẽ bị vô hiệu hoá bởi sức nóng sẽ tiêu hủy những tinh chất dinh dưỡng.

Từ ngàn xưa, Y tổ sư Hippocrates đã từng dùng xà lách xoong để chữa các bệnh cảm, ho, các bệnh về đường phổi, suyễn, táo bón,... Y học cổ truyền ở một số nước đã dùng xà lách xoong để hỗ trợ cho bệnh nhânlao, thấp khớp, đau lưng, thiếu máu, nhuận trường, tiểu đường, tim mạch, giảm thị lực, sỏi mật. Đặc biệt, xà lách xoong có thể dùng để giúp bệnh nhân cai nghiện rượu, thuốc lá. Như đã đề cập, theo kết quả nghiên cứu từ bên Anh quốc, bản phúc trình đã kết luận rằng trong xà lách xoong có chứa một hợp chất gọi là phenylethyl isothio cyanate (PEITC), chất này có khả năng ngăn chặn lại những quá trình gây tổn hại DNA trong bạch cầu, sự tổn hại DNA trong bạch cầu sẽ gây ra cho các tiến trình phát sinh ung thư. Nhờ đó, xà lách xoong có khả năng kháng ung thư.

Như phần trên trình bày, rau xà lách xoong dễ trồng và dễ thu hoạch, có thể tìm thấy loài cây này mọc hoang dọc theo những bờ ao, bờ suối. Xà lách xoong cũng rất dễ chế biến trong kỹ thuật bếp núc.

Thôi thì tóm lại, ông bà ta bảo rằng "Đói ăn rau, đau uống thuốc".Nhưng rồi càng về sau giới y dược khoa, giới vi sinh hóa lại ngay tình hay cố ý quảng bá rầm rộ cho ý niệm "Đói ăn rau thì đau chả cần uống thuốc". Mấy ông y sĩ gia đình bảo là mỗi ngày xơi một quả táo thì ta sẽ chả cần các ông bác sĩ đề nghị ra ý niệm này nữa. Về rau xà lách xoong thì nam phụ lão ấu nên xơi nhiều vào, theo tin thống kê của cơ quan CDC (Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật), NIH (National Cancer Institute, Viện Ung Thư Quốc Gia) và ACS (American Cancer Society, Hội Ung Thư Huê Kỳ) thì vào năm 2007 đã có 202,964 vị phụ nữ dễ thương được chẩn đoán bị ung thư ví, và đã có 40,598 vị phụ nữ dễ thương giả biệt kiếp nhân sinh. Phe húi cua testosterone xin đừng tưởng bỡ là phe ta được miễn nhiễm ung thư ví nhé. Hiện nay số đàn ông bị ung thư ví không nhiều, Mặc dù tỉ số còn khiêm nhường lắm, chỉ chiếm 1/100 các vụ ung thư ví, bệnh ung thư ở đàn ông cũng phát triển tương tự như ở phụ nữ vì ý niệm nam nữ bình quyền, người nam không chịu thua người nữ bao giờ và bệnh ung thư ví chủ yếu tấn công những người nam dễ thương ở độ tuổi sồn sồn như trên 60.

Lần đầu tiên một nhà nghiên cứu Mỹ đã quan tâm đến phản ứng của những người nam mày râu testosterone khi đối diện với căn bệnh ung thư ví đàn ông, giới nam nhi nhà ta sẽ xanh mặt khi khám phá ra ở đầu núm ví của mình bị nổi u sao mà ngồ ngộ, xin chớ xem thường nhé. Loại bệnh ung thư vú phổ biến nhất ở đàn ông xuất hiện bất thần trong các tuyến ví với những triệu chứng như sau: một khối u nhỏ không đau trong vú và núm vú hơi chảy nước. các bạn nam nhi dược khuyên là khi di tắm nhớ kiểm tra núm ví của mình xem nếu có khối u ngồ ngộ xuất hiện, ở thời buổi heo lỡ mồm, bò long móng thì giới nam nhi được khuyến khích đi khám mammogram hằng năm là chuyện thường tình, an toàn cho đời sống. Okay rồi nhé. Bản phúc trình y khoa Anh quốc cho biết bệnh ung thư ví ở các ông mày râu dễ thương được điều trị tương tự như ở phụ nữ dễ thương. Người viết bóp trán suy nghĩ có thể do sự việc nam nữ bình quyền, đúng không chứ?

Bà Édie Pituskin là nữ y tá ở Viện Ung Thư Cross và sinh viên thuộc Đại học Alberta (Canada). Bà đã thực hiện nghiên cứu ở 20 người đàn ông dễ thương mắc bệnh ung thư ví tuổi từ 44 đến 85. Bà đã tìm hiểu điều gì xảy ra trong cuộc sống của họ sau khi được chẩn đoán bệnh và phản ứng của họ đối với xã hội và người thân. Phản ứng đầu tiên là sốc."Đàn ông thường không biết rằng họ có thể mắc căn bệnh này", bà Pituskin nói. Sau đó là các phản ứng khác nhau từ những người đàn ông dễ thương vì ngượng ngùng nên không dám tiết lộ cùng ai đến những người muốn phổ biến cho mọi người hiểu rõ.

Một người đàn ông đã can đảm quyết định báo động khi loan truyền nguy cơ ung thư ví ở người nam cho những người cùng phái, thậm chí đã cởi áo tại nơi làm việc để cho mọi người thấy căn bệnh của mình.Một người khác cho biết mình cảm thấy hoàn toàn sụp đổ, không còn ham muốn về tình dục đối với phụ nữ. Đa số khẳng định rằng không thể bơi nếu không mặc áo thun vì sợ gây sự chú ý của mọi người.

Với nghiên cứu này, bà Pituskin hy vọng tạo ý thức đối với đàn ông về căn bệnh này, không những khuyến khích họ đến khám bác sĩ, mà còn giúp các chuyên gia về y tế có kiến thức đặc biệt về căn bệnh để có thể chẩn đoán sớm. Quý vị đàn ông nghĩ sao khi ACS hay ACA ngày nào đó ra khuyến cáo hằng năm vợ chồng nên rũ nhau đi khám mammogram cho vui chung ? cho an toàn ? Cuộc sống không thể đoán điều gì sẽ xảy ra kế tiếp.

Lời cuối để tránh những phiền phức của căn bệnh hi hữu ung thư ví của đàn ông, những khuyến cáo của bà Édie Pituskin của Đại học Alberta bên Canada được trả lời bởi tờ Telegraph và Foodconsumer, như tin do giáo sư Graham Packham, cầm đầu nhóm nghiên cứu từ Đại học Southampton bên Anh quốc khuyến cáo bà con hãy xơi rau xà lách xoong thường hơn, toa thuốc thiên nhiên màu nhiệm, vốn rẻ tiền, mà lại dễ nuốt.

Mỗi dịp đầu năm mới, chúng ta cùng nhau làm một điều ước nguyện mới (New Year's resolution). Năm 2011 này xin các vị nam nhân mày râu can trường cùng những vị phụ nữ dễ thương hãy cùng nhau xơi rau xà lách xoong thì căn bệnh ung thư ví chỉ là chuyện nhỏ, không đáng lo ngại đâu quí vị nhé. Kính chúc tất cả vạn sự an bình trong cuộc sống.

-Sưu tầm-

[kt22027]

Bác Tontu làm tôi thèm quá, bò tái + xà lách xoong + cà + Italian dressing... hmm chẹp chẹp. Bác roamingwind cũng biết ăn quá hả hehe. Bên này ít khi thấy rau đắng nên tôi hay dùng xà lách xoong thế. Các bác thử cách này xem, ăn cũng đã lắm. Kho cá có chút xíu nước để chấm. Lấy nước cá kho + tiêu + cho ớt thật cay vào + chút xíu me dốt vào luôn. Lấy xà lách xoong cuộn lại chấm. Ăn lũng nồi cơm luôn hehe.

[cuonghanh]

@ Bác Tôn Tử: Tết này cháu phải trực nên gần như chẳng đi đâu được. Chán như con gián bác ạ!

@ E Huyền: Hóa ra là có dự định Tây tiến lên ĐB à? Hi, vậy mà chị k biết đó nha. Dự định về HN chém chế tan tành mây khói rồi em!

[lycuty]

Nhà em cũng có cái vườn nho nhỏ nên rau sạch nhiều mà lúc nào cũng có. Em đi học về nhà thì mâm cơm bao giờ cũng có 2 đĩa rau chín vs cả 1 đĩa rau sống.

Cô chú em ở dưới này cũng chẳng mấy khi mua rau ngoài chợ, lần nào e về rồi xuống HN là lại khệ nệ 2 túi rau. Nhiều khi bảo quý hơn thịt cá cũng ko quá :D

[Lâm Đệ]

@Tontu Bác nhắc đảo Bidon làm tôi nhớ những ngày đầu tiên đến đó ,khi ấy trại còn thưa thớt vắng người ,nhớ mãi cái cảm giác mình buớc đi trong ngơ ngác và tuyệt vọng vì thương nhớ ,nhớ cả cái gốc dừa mình hay ra ngồi nhìn mãi ra khơi
@ Huyền .có duyên nhất định gặp cháu ạ cứ để số mệnh sắp xếp .Cháu làm công việc mới có mệt lắm không ? chắc không có em Mai và Trang bên cạnh rồi nhỉ .Bài chú post chỉ có các ông già lẩm cẩm đọc thôi cháu còn trẻ xem làm gì cho nó ...chán .Thời gian của tuổi trẻ phải dành cho đam mê cho yêu đuơng dữ dội vì nó chỉ tồn tại một thời gian rất ngắn .Thời gian quí giá này dại gì dành cho sách vở và triết học lẩm cẩm .Cháu cứ hay nhẹ dạ

[roamingwind]

Bên Mỹ này thịt cá nhiều nhưng người ta bắc đầu thấy sự tai hại của quá nhiều thịt cá, nhất là fast-food như KFC và McDonald. Đặc biệt là sự liên hệ giữa thịt và ung thư. Có một cuộc nghiên cứu bên Trung Quốc do các nhà khoa học Mỹ tổ chức, các thành phố lớn thì tỷ lệ ung thư nhiều, các thành phố nhỏ tỷ lệ ung thư rất ít. Chỉ vì ăn thịt ít hay nhiều. Bên Mỹ thì thành phố lớn nhỏ gì thì thịt và fast-food cũng nhiều hết :), nên không thể quan sát bên Mỹ được.

Cho nên bây giờ phong trào ăn chay, ăn nhiều rau cãi bên này thịnh hành. Luôn cả bỏ rau cãi và trái cây vào máy sinh tố xây ra để uống.

[roamingwind]

Bài chú post chỉ có các ông già lẩm cẩm đọc thôi cháu còn trẻ xem làm gì cho nó ...chán .

Chết mẹ mình già !!

[roamingwind]

Bác Lâm ơi, cái tay sau rồi?

Độ rài đang tập ăn uống healthy lại, uống nước rau cỏ trái cây. Đang training để đi leo núi bên Nepal. Annapurna circuit hoặc Annapurna Sanctuary. Annapurna circuit thì hình như là có thể ghé ngang động của Milarepa được; nhưng chặng này dày hơn, và cao hơn. Già rồi :)

[Lâm Đệ]

Theo kinh nghiệm của tôi nếu Bác Gió định đi tham chiến leo núi ở Nepal bác càng phải ăn uống nhiều vào truớc khi đi 2 tuần chứ bác ăn chay nó tụt đuờng huyết bất thình lình là hết hơi đấy phải cẩn thận .Cơ thể mỗi người mỗi khác không có một định luật chung nào hết .Cái quan trọng là bác phải biết lắng nghe tiếng nói của nó .Cơ thể vốn có cái thông minh tự điều chỉnh của riêng nó mà sự can thiệp vào đôi khi chưa chắc đã hay

[roamingwind]

Đúng rồi. Không hẳn à ăn chay hết. Chỉ là thêm rau cỏ để tống "độc tố" trong người ra.
Vẫn đầy đủ chất đạm. Phải đi bơi lại (bỏ cả năm rồi) cho cơ tim được khoẻ, phải đi bộ và đeo ba lô. Ôi chao nhiều chuyện. Sau chuyến đi này người tôi khoẻ và đô lắm nhe :), nếu không bị tẩu trong lúc "luyện công".

[Tontu]

@ bác K: Đứa bé ra sao rồi bác K? Nếu cháu ấy có symptom acid reflux in midnight, thì bác nên nâng cái gối cho cao lên tí xíu, để giảm acid đưa lên làm sói mòn thực quản thì không tốt.

Những người bị suy tim (CHF) thì cũng nên làm thế để làm giảm venous return, mới đỡ bị ngộp. Ở trong nhà thương, người ta điều chỉnh giường (từ upper body up to the head) bằng cách nâng phần trên lên khoảng từ 40-45 độ so với mặt nằm ngang của giường để tránh bị ngộp (orthopnea) cho người bị suy tim. Bác có thể dùng cách này cũng được. Xem hình minh họa phía dưới. Đây là một loại gối dành cho GERD. Loại gối này có tên là "MedSlant™ Acid Reflux Wedge Pillow" . Bác tìm mua nó nha. Có lợi cho người bị orthopnea và GERD.

http://www.medslant.com/images/productsm2.jpg

Chúc bác K và gia đình 1 ngày vui.

[kt22027]

Cám ơn bác Tôn, con bé dạo này đỡ hơn xưa rồi. Nó cũng còn khó chịu nhưng ít hơn. Hồi nó nhỏ, nó phải ngủ trên vai tôi suốt đêm. Tôi thì ngồi ghế đong đưa, lấy gối tấn xung quanh lỡ có ngủ quên làm rơi con cũng không sao hehe, nhưng cũng may là nó năm êm lắm.

Tôi có mua gối loại hơi giống cái này nhưng độ nghiêng ít hơn nhiều nên cũng không thấm thía mấy, con bé cứ tuột ra khỏi gối hoài.

Chúc bác được bình an và vui vẻ.