Hai bản dịch Bố già

[Lâm Đệ]

Các bác dân ghiền Bố già ,ít nhiều gì cũng từng coi qua hai bản dịch ,nay tạm trích để tiện bề so sánh xem ngón nghề dịch thuật thần sầu của Ngọc thứ Lang người đã là huyền thoại từ khi còn sống

Nguyên văn của Mario Puzo:

…”The landlord, Mr. Roberto, came to the neighborhood every day to check on the row of five tennements that he owned. He was a padrone, a man who sold Italian laborers just off the boat to the big corporations. With his profits he had bought the tennements one by one. An educated man from the North of Italy, he felt only contempt for these illiterate Southerners from Sicily and Naples, who swarmed like vermin through his buildings, who threw garbage down the air shafts, who let cockroaches and rats eat away his walls without lifting a hand to preserve his property. He was not a bad man, he was a good husband and father, but constant worry about his investments, about the money he earned, about the inevitable expenses that came with being a man of property had worn his nerves to a frazzle so that he was in a constant state of irritation. When Vito Corleone stopped him on the street to ask for a word, Mr. Roberto was brusque. Not rude, since any one of these Southerners might stick a knife into you if rubbed the wrong way, though this young man looked like a quiet fellow”…

Bản dịch của Trịnh Huy Ninh- Đoàn Tử Huyến :

…”Chủ nhà Rôbêrtô ngày nào cũng rảo một lượt qua năm ngôi nhà của ông ta nằm cùng một dãy trên phố. Bảo là người tốt bụng thì chưa chắc vì nghe nói tiền tậu nhà là nhờ trò mộ phu mà có. ông ta đây từng đi khắp nơi mộ phu cho các đồn điền, xí nghiệp kia mà. ông ta người miền Bắc, lại có chữ nghĩa, bọn miền Nam ngu dốt ông ta bóp là phải lè lưỡi ra. Bọn này ông chủ coi như rơm rác, nhếch nhác, cẩu thả, chẳng biết giữ gìn cái gì bao giờ. Thực ra mister Rôbertô không phải người ác có điều đầu óc lúc nào cũng nghĩ đến tiền. Tiền kiếm được – lo ít, tiền bỏ ra làm ăn – lo mất, tiền chi tiêu – lo phí. Chỉ vì tiền mà suốt ngày cứ khó đăm đăm. Khi Vi tô Côrleône ngăn ông ta lại nói chuyện, miste Rôbertô đáp lại có phần hơi gay gắt. Gay gắt nhưng không thô lỗ, bởi lẽ dân miền Nam có thói quen hơi một tí là rút dao – tuy thế anh chàng này có vẻ hiền.”…

Và đây là bản dịch của Bố Già NGỌC THỨ LANG:

…”Chủ phố Roberto ngày nào chẳng tới ngó qua 5 dãy nhà cho mướn xóm này? Nhưng là người tốt thì chưa chắc vì nghe nói tiền cất từng dãy nhà cho mướn toàn do áp-phe mộ phu mà có. Nghĩa làông chủ từng đi khắp miền quê mộ dân phu cung cấp cho các đồn điền, xí nghiệp.Ông chủ là người miền Bắc lại có học thức thì đám cù lần mù chữ, thất học miền Nam có coi ra gì? Nhất là bọn đầu bò đầu bướu ở Naples, ở Sicily!

Đối với ông chủ thì chúng chỉ là thứ con sâu cái kiến, thứ vô trách nhiệm ăn đâu ỉa đấy, sân trước sân sau là để liệng rác tuốt và có thấy gián phá chuột gặm cả dãy nhà cũng làm lơ đừng ngó! Thực ra Roberto đâu phải người xấu mà là chồng tốt cha hiền. Có điều đầu óc lúc nào cũng điên lên vì tiền. Tiền kiếm được sợ ít, tiền bỏ ra làm ăn sợ mất và tiền tiêu ra sợ uổng. Tối ngày chỉ có lo tiền mà quạu quọ.

Vì vậy, đang đi đường bị Vito Corleone lễ phép chặn hỏi chút chuyện,ông chủ bực lắm. Nhưng với đám dân miền Nam thì tụi nó có hỏi gì chẳng nên làm chúng mất mặt ngang có ngày ăn dao oan. Ông chủ biết vậy nên dù thằng cha này coi bộ hiền lành cũng không dám để lộ bực bội mà chỉ dừng lại nghe một cách khó chịu.”(st)

Bản dịch của Trịnh Huy Ninh- Đoàn Tử Huyến không phải là dở nhưng mà là nhạt ,dở thì còn có thể hay nhưng nhạt thì..... vô phuơng cứu chữa .Một nhan sắc tuyệt vời mà nhạt thì kể ra ....cũng chán thật !

[Duy Bình]

Thế mới biết tại sao người dịch cũng được bảo hộ quyền tác giả đối với bản dịch của mình! Cảm ơn Bác Lâm!

[Congaco_H1R5]

Nói chung , làm một nhà dịch thuật , nhất là dịch tiểu thuyết , truyện ngắn thì người dịch phải có mộtkiến thức uyên bác về văn học , kinh tế , xã hội ... thì bản dịch mới truyền cảm và mới toát lên cái thần của bản gốc .
Chứ cử đọn giản là dịch từ , dịch nghĩa thì hỏng bét .
Do đó mới thấy dịch thơ nó khó như thế nào .

[strawberry]

Đúng là đẳng cấp khác nhau thật ạ . Như là câu cuối ấy ạ, "dân miền Nam có thói quen hơi một tí là rút dao – tuy thế anh chàng này có vẻ hiền." Cháu đọc mà chẳng thấy rõ nghĩa gì cả, nhưng đọc bản kia là tường ngay, mặc dầu mặt mũi mày trông có vẻ hiền lành đấy nhưng thôi tốt nhất vẫn chả nên dây vào

[Congaco_H1R5]

Và đôi khi người đọc còn có thói quen , nghe quen tai đọc quen mắt nữa , đôi khi dịch chính xác là làm người đọc , người nghe thấy khó chịu .
Ví dụ : Bộ Tiếu ngạo giang hồ (chắc hẳn nhiều người đọc và xem phim )
- Đọc của Han Giang Nhạn dịch thuật : Nghi Lâm sư muôi gọi là Lệnh Hồ Đại ca , xem trên phim thì thấy Nghi Lâm hét tướng lên Đại ca Lệnh Hồ thấy khó chịu thật .
Hoặc là Hướng Vấn Thiên và Nhậm Ngã Hành gọi Lệnh Hồ Xung là Lệnh Hồ huynh đệ (Hàn Giang Nhạn dịch) , xem trên phim thì cứ gọi là "người anh em Lệnh Hồ"
rõ ràng "người anh em Lệnh Hồ" là chính xác rồi nhưng nghe rất chối tai ...

[Lâm Đệ]

Bác Gà nói đúng dịch thơ thì còn khó gấp bao lần Vì thế Bà Đoàn thị Điểm vẫn là đệ nhất khi diễn nôm Chinh phụ Ngâm
Thiên địa phong trần Thuở trời đất nổi cơn gió bụi
Hồng nhan đa truân Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên

người con gái hồng nhan mà bà dùng chữ khách không thôi đã thấy bao nỗi truân chuyên rồi ....Tới khi

Cổ bề thanh động Trường Thành nguyệt Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt
Phong hỏa ảnh chiếu Cam Tuyền vân Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

Thì ngôn ngữ đã đạt đến mức Lư hỏa thuần thanh

Còn về Kim Dung mặc dù Tần Hoài Dạ Vũ đuợc xưng là nhà Kim Dung học nhưng những bản dịch của ông so với Đại Hiệp Hàn Giang Nhạn thì rõ ràng vẫn chỉ là ở mức nhập môn ,ông không có những cú tuyệt bút khiến người đọc lâm li thống khoái như Hàn Giang Nhạn . Dịch khó thật !Tóm cả hồn vía ngôn ngữ này mang sang ngôn ngữ khác rõ ràng không phải chuyện chơi

[themgaidep]

Người dịch hay không chỉ là người giỏi cả 2 ngôn ngữ chuyển thể mà là người hiểu được tác giả & nhân vật và cả tâm lý độc giả nữa

Nói chung là rất khó, vì vậy ta thường ít thấy một dịch giải nổi tiếng ở tất các thể loại văn chương mà các dịch giả nổi tiếng được người đọc biết đến nhờ một hoặc vài tác phẩm dịch thuật để đời. Tác phẩm dịch đó thường gắn với sở trường, hay sở đoản, dịch giả đó yêu thích nhân vật trong tác phẩm, yêu nội dung tác phẩm...hòa mình vào tác phẩm đó.

[Congaco_H1R5]

Còn về Kim Dung mặc dù Tần Hoài Dạ Vũ đuợc xưng là nhà Kim Dung học

@Bác Lâm Đệ
Lâu nay em cứ nghĩ là Vũ Đức Sao Biển mới là nhà Kim Dung học đấy bác ,hóa ra Tần Hoài Dạ Vũ mới là nhà Kim Dung học hả bác ? hay hai ông là một ?

[Lâm Đệ]

Tôi thì nghi là một nhưng hai ông không chịu nhận ,Vũ Đức Sao Biển thì tên ghi trên bìa sách và ông còn có bài nhạc nổi tiếng ,nhưng sao khi Tần Hoài Dạ Vũ bình Kim Dung thì y hệt từ văn phong đến ngôn ngữ .Tôi thật chẳng rõ bác Gà ạ

[cuoiconbo]

Hình như Tần Hoài Dạ Vũ và Vũ Đức Sao Biển là 2 người khác nhau đó bác ạ. Ngôn ngữ giống nhau chắc vì 2 ông là người đồng hương Quảng Nam? Vũ Đức Sao Biển(nhà báo Đồ Bì) có bài "Thu hát cho người" nghe cũng mùi bác nhỉ.