Lâm Đệ
11-12-2012, 07:15 AM
Anh cu Đất
http://www.qsl.net/v/va2mcf/fleurs%20et%20pierres%20de%20naissance/fleurs%20de%20naissance/narcisse/narcisse1.gif
Thằng Câm chuẩn bị sẵn hai con dao mài sắc như nước, đem giấu kĩ dưới một bè nứa. Một con dài, một con ngắn. Con dao dài nó sẽ dùng để chặt chân con ngựa nhà lão Chu Trưởng Phố. Con dao ngắn dùng để cứa cổ lão Tống Lang Băm. Nó quên mất lão Hố Văn Hoa. Mà thực ra lão Hố Văn Hoa cũng không có trực tiếp động gì đến nó.
Nó định bụng sẽ ra tay khi nó cùng với chuyến bè về đến thị trấn. Nửa tháng bè cập dưới bến để dỡ hàng, nó sẽ tha hồ có thời gian.
Chuyến nào bè cũng về cập nơi ấy. Đó là một thị trấn cuối rừng có cái tên rất đẹp: Phố Châu. Nhưng lại là nơi đã sinh ra lòng căm hận của thằng Câm.
Cách đây hơn chục năm, nó là thằng cu Đất tròn quay, mũm mĩm như một thiên thần. Nó sống với bà Doan, trong một quán nước nhỏ ở ngay trước cổng một ngôi đình của Phố Châu. Bố mẹ nó là ai? Nó không biết. Nó không có bố mẹ. Ngay cái tên là thằng cu Đất, hình như cũng do bà Doan đặt cho nó. Một hôm, bà Doan chỉ về phía cái hang đen ngòm giữa lưng chừng một quả núi tít xa xa mà bảo nó: “thằng cu Đất từ trong cái hang kia về với bà đấy”.
Nó cũng tin như thế. Vậy thì cái hang núi ấy chính là mẹ nó. Thỉnh thoảng nó lại nhìn về phía đó và thầm gọi: “Mẹ ơi...”
Một buổi chiều, có ông già lạ mặt chống cây gậy trúc bước vào quán uống nước. Ông chợt nhìn chăm chú vào mặt cu Đất một lát rồi khẽ lắc đầu. Cử chỉ ấy không lọt qua mắt bà Doan. Bà bảo: “Tôi nuôi nó, tôi biết. Chả việc gì mà cụ phải lắc đầu.” Ông già lạ mặt giật mình quay sang bà Doan, bụng nghĩ nhanh: “Bà lão này chẳng phải tầm thường.” Rồi lảng sang chuyện khác. Ông bảo: “Thời thế này lạ lắm bà ạ. Tôi đi từ đầu phố đến cuối phố, vô tình ngắm phải nhân diện của ai cũng chỉ muốn lắc đầu, không riêng gì cậu bé này mà thôi đâu.” Nói xong, ông buông một tiếng thở dài. Bà Doan vẫn im lặng không nói gì, đôi mắt răn reo nhìn hút về phía xa xa...
Quán nước nhỏ của hai bà cháu thường xuyên có một vị khách đặc biệt. Đó là anh Thi Sĩ. Anh đến đây để uống nước, ngắm núi rừng, ngắm phố và làm thơ. Anh yêu Phố Châu của anh, của mọi nguời lắm. Thằng cu Đất rất mê anh Thi Sĩ. Nó say sưa với những câu chuyện anh kể, nó thuộc lòng những bài thơ anh viết. Nó lớn lên trong những câu chuyện ấy, và những vần thơ ấy của anh...
Trong ngôi đình Phố Châu có một bức tranh tường vẽ ông Thành hoàng ngồi xếp bằng tròn trên một cái chõng, hai chân cụt đến gần đầu gối, lòi cả xương ra. Ông ngồi hơi đổ người về phía trước, một tay chống xuống chõng, tay kia cầm bút đang chăm chú viết vào một tờ sớ trải trước mặt.
Phía dưới, tại vị trí bốn chân chõng là bốn con quỷ đói đang è cổ khênh. Trong gầm chõng còn mấy con nữa cũng đang thập thò...
Hình ảnh thật là sinh động. Một hôm Cu Đất hỏi:
- Bức tranh này nghĩa là gì hở anh?
Anh Thi Sĩ bèn kể cho nó nghe sự tích về ông Thành hoàng ấy:
Đó là ông Thành hoàng của Phố Châu. Thần phả chép ông họ Trần, tên Minh Công, sinh ra đúng vào thời loạn lạc, thật giả mịt mù. Ông vốn là người học hành đỗ đạt, có chút chữ nghĩa. Song vì ghét thói đời ô trọc, giả dối mà không làm quan. Đau đớn trước thời cuộc đểu cáng, kẻ vô học thì ngông nghênh đắc chí, người có chữ thì luồn cúi đê hèn. Dân chúng thì bị bịt mắt, rên xiết dưới ách lầm than... Một hôm ông quyết định viết sớ hạch tội lũ vua quan lưu manh bỉ ổi, đang thi nhau lừa bịp dân lành kia.
Lòng căm giận làm ông ngồi viết say sưa, viết quên cả thời gian, quên cả thân mình. Đến nỗi lũ quỷ đói ở đâu bò tới gặm từng ngón chân ông. Gặm hết hai bàn chân, chúng gặm lên hai ống quyển... Vậy mà ông vẫn không hề hay biết.
Vừa lúc ấy có Quán Thế Âm Bồ Tát đi ngang qua. Nghe thấy tiếng nhai xương rau ráu, Bồ Tát giật mình ngó xuống, trông thấy cảnh ấy thì hết sức kinh ngạc. Ngài bèn dừng mây lại để xem xét. Khi Bồ Tát nhìn đến tờ sớ, đọc thấy những chữ ông viết trên đó thì đùng đùng nổi giận. Bèn gọi lũ quỷ đói tới mắng:
- Lũ ngươi có biết đây là ai không? Đây là một bậc chính nhân quân tử, đang viết sớ vạch tội kẻ xấu để bảo vệ dân lành. Vậy mà lũ ngươi gặm chân người ta, rỉa thịt, hút máu người ta. Thử hỏi lũ ngươi có còn xứng đáng hưởng những tuần nhang cúng dường của thập phương tam đạo nữa hay không?
Lũ quỷ đói bị mắng thì sợ quá, dập đầu lạy như tế sao:
- Muôn trông Bồ Tát mở lượng từ bi. Chúng con quả không biết ông ta đang làm một việc tốt đến như vậy. Bây giờ, việc đã lỡ rồi. Ngài bảo thế nào chúng con cũng xin vâng.
Bồ Tát liền thổi hơi tiên vào chỗ chân bị gặm nham nhở của ông cho lành vết thương, đoạn bẻ một cành dương liễu, làm phép biến ra một cái chõng cho ông họ Trần ngồi. Bồ Tát bắt bốn tên quỷ đói khênh bốn chân chõng. Lại cắt cử thêm mấy tên nữa làm hộ vệ. Ngài dặn từ nay ông Trần muốn đi đâu thì chúng phải khênh ông đi. Cấm không được kêu ca, trễ nải...
Câu chuyện về ông Thành hoàng ấy của Phố Châu làm cu Đất nhớ mãi đến sau này. Anh Thi Sĩ quý cu Đất như cục vàng, bởi nó là độc giả đầu tiên, thậm chí có khi là duy nhất của những câu thơ anh viết:
“Núi thiêng hút hết hồn ai
Để cho tiếng vạc kêu hoài năm canh...”
Thơ của anh có bài buồn, nghe réo rắt như những tiếng than. Nhân tiện xin được dẫn ra đây luôn thể. Bài thơ có tên: “Sao thế - Phố Châu?”:
“Ta như loài hoa dại
Ngơ ngẩn tự ngàn xưa
Mà trời chẳng có mưa
Đất cằn không ai ngó
Ta héo đi trong gió
Ta xơ xác giữa đời
Một mình ta tơi bời
Dưới một trời nói dối
Trong đêm dài tăm tối
Vĩ nhân say diễn trò
Kẻ sĩ mải tung hô
Anh hùng lo chạy trốn
Nhân quần cơn khốn đốn
Hồn ta trôi... đi đâu?”
Bài thơ sau đây có tên: “Xin một lần nói thật”:
“Ta thà ghen với chim trời,
Còn hơn ghen với con người quanh ta.
Con người
toàn những thây ma.
Tưởng
phơn phởn
sống
hóa ra
chết rồi...”
Vân vân... Anh còn viết nhiều bài thơ tình. Song điều đó sau đây sẽ kể.
Cu Đất tuy thuộc đấy, nhưng mãi chục năm sau nó mới hiểu được phần nào. Vậy mà lúc ấy nó vẫn không gặp may. Anh Thi Sĩ không phải là niềm tự hào của Phố Châu. Ngược lại, Phố Châu không cần có anh, Phố Châu ghét cay ghét đắng anh Thi Sĩ. Một hôm, lão Tống Lang Băm nói ngắn gọn: “Cần phải giam cổ cái thằng thi sĩ dở người ấy lại. Nó làm hư Phố Châu mất.” Lão Chu Trưởng Phố cũng ngắn gọn không kém: “Tôi sẽ huy động lực lượng, tôi sẽ đích thân chỉ huy, tôi sẽ chuẩn bị cùm.” Lão Hố Văn Hoa nói dài hơn một chút: “Tôi sẽ tẩy sạch những câu thơ của nó ra khỏi Phố Châu. Phố Châu yêu quí là của chúng ta, của riêng chúng ta. Không ai có quyền yêu cái Phố Châu này, ngoại trừ chúng ta...”)
http://www.qsl.net/v/va2mcf/fleurs%20et%20pierres%20de%20naissance/fleurs%20de%20naissance/narcisse/narcisse1.gif
Thằng Câm chuẩn bị sẵn hai con dao mài sắc như nước, đem giấu kĩ dưới một bè nứa. Một con dài, một con ngắn. Con dao dài nó sẽ dùng để chặt chân con ngựa nhà lão Chu Trưởng Phố. Con dao ngắn dùng để cứa cổ lão Tống Lang Băm. Nó quên mất lão Hố Văn Hoa. Mà thực ra lão Hố Văn Hoa cũng không có trực tiếp động gì đến nó.
Nó định bụng sẽ ra tay khi nó cùng với chuyến bè về đến thị trấn. Nửa tháng bè cập dưới bến để dỡ hàng, nó sẽ tha hồ có thời gian.
Chuyến nào bè cũng về cập nơi ấy. Đó là một thị trấn cuối rừng có cái tên rất đẹp: Phố Châu. Nhưng lại là nơi đã sinh ra lòng căm hận của thằng Câm.
Cách đây hơn chục năm, nó là thằng cu Đất tròn quay, mũm mĩm như một thiên thần. Nó sống với bà Doan, trong một quán nước nhỏ ở ngay trước cổng một ngôi đình của Phố Châu. Bố mẹ nó là ai? Nó không biết. Nó không có bố mẹ. Ngay cái tên là thằng cu Đất, hình như cũng do bà Doan đặt cho nó. Một hôm, bà Doan chỉ về phía cái hang đen ngòm giữa lưng chừng một quả núi tít xa xa mà bảo nó: “thằng cu Đất từ trong cái hang kia về với bà đấy”.
Nó cũng tin như thế. Vậy thì cái hang núi ấy chính là mẹ nó. Thỉnh thoảng nó lại nhìn về phía đó và thầm gọi: “Mẹ ơi...”
Một buổi chiều, có ông già lạ mặt chống cây gậy trúc bước vào quán uống nước. Ông chợt nhìn chăm chú vào mặt cu Đất một lát rồi khẽ lắc đầu. Cử chỉ ấy không lọt qua mắt bà Doan. Bà bảo: “Tôi nuôi nó, tôi biết. Chả việc gì mà cụ phải lắc đầu.” Ông già lạ mặt giật mình quay sang bà Doan, bụng nghĩ nhanh: “Bà lão này chẳng phải tầm thường.” Rồi lảng sang chuyện khác. Ông bảo: “Thời thế này lạ lắm bà ạ. Tôi đi từ đầu phố đến cuối phố, vô tình ngắm phải nhân diện của ai cũng chỉ muốn lắc đầu, không riêng gì cậu bé này mà thôi đâu.” Nói xong, ông buông một tiếng thở dài. Bà Doan vẫn im lặng không nói gì, đôi mắt răn reo nhìn hút về phía xa xa...
Quán nước nhỏ của hai bà cháu thường xuyên có một vị khách đặc biệt. Đó là anh Thi Sĩ. Anh đến đây để uống nước, ngắm núi rừng, ngắm phố và làm thơ. Anh yêu Phố Châu của anh, của mọi nguời lắm. Thằng cu Đất rất mê anh Thi Sĩ. Nó say sưa với những câu chuyện anh kể, nó thuộc lòng những bài thơ anh viết. Nó lớn lên trong những câu chuyện ấy, và những vần thơ ấy của anh...
Trong ngôi đình Phố Châu có một bức tranh tường vẽ ông Thành hoàng ngồi xếp bằng tròn trên một cái chõng, hai chân cụt đến gần đầu gối, lòi cả xương ra. Ông ngồi hơi đổ người về phía trước, một tay chống xuống chõng, tay kia cầm bút đang chăm chú viết vào một tờ sớ trải trước mặt.
Phía dưới, tại vị trí bốn chân chõng là bốn con quỷ đói đang è cổ khênh. Trong gầm chõng còn mấy con nữa cũng đang thập thò...
Hình ảnh thật là sinh động. Một hôm Cu Đất hỏi:
- Bức tranh này nghĩa là gì hở anh?
Anh Thi Sĩ bèn kể cho nó nghe sự tích về ông Thành hoàng ấy:
Đó là ông Thành hoàng của Phố Châu. Thần phả chép ông họ Trần, tên Minh Công, sinh ra đúng vào thời loạn lạc, thật giả mịt mù. Ông vốn là người học hành đỗ đạt, có chút chữ nghĩa. Song vì ghét thói đời ô trọc, giả dối mà không làm quan. Đau đớn trước thời cuộc đểu cáng, kẻ vô học thì ngông nghênh đắc chí, người có chữ thì luồn cúi đê hèn. Dân chúng thì bị bịt mắt, rên xiết dưới ách lầm than... Một hôm ông quyết định viết sớ hạch tội lũ vua quan lưu manh bỉ ổi, đang thi nhau lừa bịp dân lành kia.
Lòng căm giận làm ông ngồi viết say sưa, viết quên cả thời gian, quên cả thân mình. Đến nỗi lũ quỷ đói ở đâu bò tới gặm từng ngón chân ông. Gặm hết hai bàn chân, chúng gặm lên hai ống quyển... Vậy mà ông vẫn không hề hay biết.
Vừa lúc ấy có Quán Thế Âm Bồ Tát đi ngang qua. Nghe thấy tiếng nhai xương rau ráu, Bồ Tát giật mình ngó xuống, trông thấy cảnh ấy thì hết sức kinh ngạc. Ngài bèn dừng mây lại để xem xét. Khi Bồ Tát nhìn đến tờ sớ, đọc thấy những chữ ông viết trên đó thì đùng đùng nổi giận. Bèn gọi lũ quỷ đói tới mắng:
- Lũ ngươi có biết đây là ai không? Đây là một bậc chính nhân quân tử, đang viết sớ vạch tội kẻ xấu để bảo vệ dân lành. Vậy mà lũ ngươi gặm chân người ta, rỉa thịt, hút máu người ta. Thử hỏi lũ ngươi có còn xứng đáng hưởng những tuần nhang cúng dường của thập phương tam đạo nữa hay không?
Lũ quỷ đói bị mắng thì sợ quá, dập đầu lạy như tế sao:
- Muôn trông Bồ Tát mở lượng từ bi. Chúng con quả không biết ông ta đang làm một việc tốt đến như vậy. Bây giờ, việc đã lỡ rồi. Ngài bảo thế nào chúng con cũng xin vâng.
Bồ Tát liền thổi hơi tiên vào chỗ chân bị gặm nham nhở của ông cho lành vết thương, đoạn bẻ một cành dương liễu, làm phép biến ra một cái chõng cho ông họ Trần ngồi. Bồ Tát bắt bốn tên quỷ đói khênh bốn chân chõng. Lại cắt cử thêm mấy tên nữa làm hộ vệ. Ngài dặn từ nay ông Trần muốn đi đâu thì chúng phải khênh ông đi. Cấm không được kêu ca, trễ nải...
Câu chuyện về ông Thành hoàng ấy của Phố Châu làm cu Đất nhớ mãi đến sau này. Anh Thi Sĩ quý cu Đất như cục vàng, bởi nó là độc giả đầu tiên, thậm chí có khi là duy nhất của những câu thơ anh viết:
“Núi thiêng hút hết hồn ai
Để cho tiếng vạc kêu hoài năm canh...”
Thơ của anh có bài buồn, nghe réo rắt như những tiếng than. Nhân tiện xin được dẫn ra đây luôn thể. Bài thơ có tên: “Sao thế - Phố Châu?”:
“Ta như loài hoa dại
Ngơ ngẩn tự ngàn xưa
Mà trời chẳng có mưa
Đất cằn không ai ngó
Ta héo đi trong gió
Ta xơ xác giữa đời
Một mình ta tơi bời
Dưới một trời nói dối
Trong đêm dài tăm tối
Vĩ nhân say diễn trò
Kẻ sĩ mải tung hô
Anh hùng lo chạy trốn
Nhân quần cơn khốn đốn
Hồn ta trôi... đi đâu?”
Bài thơ sau đây có tên: “Xin một lần nói thật”:
“Ta thà ghen với chim trời,
Còn hơn ghen với con người quanh ta.
Con người
toàn những thây ma.
Tưởng
phơn phởn
sống
hóa ra
chết rồi...”
Vân vân... Anh còn viết nhiều bài thơ tình. Song điều đó sau đây sẽ kể.
Cu Đất tuy thuộc đấy, nhưng mãi chục năm sau nó mới hiểu được phần nào. Vậy mà lúc ấy nó vẫn không gặp may. Anh Thi Sĩ không phải là niềm tự hào của Phố Châu. Ngược lại, Phố Châu không cần có anh, Phố Châu ghét cay ghét đắng anh Thi Sĩ. Một hôm, lão Tống Lang Băm nói ngắn gọn: “Cần phải giam cổ cái thằng thi sĩ dở người ấy lại. Nó làm hư Phố Châu mất.” Lão Chu Trưởng Phố cũng ngắn gọn không kém: “Tôi sẽ huy động lực lượng, tôi sẽ đích thân chỉ huy, tôi sẽ chuẩn bị cùm.” Lão Hố Văn Hoa nói dài hơn một chút: “Tôi sẽ tẩy sạch những câu thơ của nó ra khỏi Phố Châu. Phố Châu yêu quí là của chúng ta, của riêng chúng ta. Không ai có quyền yêu cái Phố Châu này, ngoại trừ chúng ta...”)