Tôi đến thăm bác lão kỳ thủ nổi tiếng một thời Trương Trọng Bảo ( sinh năm 1921 ) ở 132 Phố Bà Triệu vào một sớm mưa to cuối hạ, bác đã 88 tuổi nhưng vẫn còn ung dung , minh mẫn, bác
cho biết:
Vào quãng 1956, ở Hà nội có CLB Thống Nhất, ở cuối phố Hàng Trống, vẫn có nhiều người đến chơi cờ Tướng
Bác Trương Trọng Bảo và Bác Nguyễn Tấn Thọ thường đến chơi cờ và giúp tổ chức các giải hàng năm
Sau có ông Nguyễn Văn Trấn , Vụ trưởng Vụ Thủ Tướng rất thích cờ (ông vốn người miền Nam, ở gần khu chợ Đêm, Cần Giuộc, cách Sài Gòn chừng vài chục cây ) rồi ông Trần Sang và ông Đào Tuấn Bình , 5 ông bàn bạc và lập nhóm cờ có tên là Ngũ Tốt , chủ yếu là giúp cho CLB Thống Nhất , giảng giải các thế trận cờ phổ biến đương thời , trao đổi và nâng cao các kỹ thuật thi đấu Cờ Tướng
Hồi đó trên báo Thống Nhất , do ông Đào Duy Trí chủ biên , cũng thích cờ tướng nên có góc đăng các thế cờ hay, đa số là dùng các thế cờ của nhóm Ngũ Tốt này , chính là những đóng góp đầu tiên cho Cờ tướng Việt Nam, đã khích lệ nhiều người yêu cờ trở thành các cao thủ cờ
Và từ đây hàng năm các giải cờ thành dịp đọ sức của nhiều nhóm cờ quanh Hà Nội, thường các giải vô địch về tay nhóm Ngũ Tốt,(bác Thọ thường vô địch, có một số lần là bác Bảo…) vì vậy nhóm trở thành nổi tiếng
Hồi đó còn có các nhóm cờ :
-Nhóm cờ Hàng Bột , nổi tiếng bởi ông Thi Hùng với trận thuận pháo rất tự tin (ông cho rằng khi ông đi sau đã vào pháo thuận thì không ai có thể giành thắng được !?)
- Nhóm cờ Chùa Vua
-Nhóm cờ Tây Mỗ
-Nhóm cờ Làng Đăm….
Tôi xin bác cho nghe một kỷ niệm , bác kể
- “Tết năm ấy, vào quãng 1969, giải cờ Xuân rất sôi nổi, vào chung kết năm ấy có 4 người
Bác Thọ thua Thi Hùng , tôi thắng Nguyễn Đắc Đinh , vào chung kết là Trương Trọng Bảo và Thi Hùng
Trận diễn ra trong 3 ngày 28, 29, 30 Tết , giải sẽ trao vào đầu Xuân mùng 2 tết
Hai trận đầu mỗi người thắng một ván, ngày thứ ba , tôi chọn ngay thế trận mà ông Thi Hùng thích nhất là thuận pháo nhưng tôi đã nghiên cứu cách rút pháo đầu ra đúng lúc, và trận ấy, do tâm lý căng , ông Thi Hùng đi một nước yếu, ông nhận ra mình hụt, gõ tay vào trán và ngửa người ra suýt ngã …tôi thắng nhưng ấn tượng nhất chính là phút ấy, hình ảnh còn rõ đến tận giờ !!...”
Dẫu sao ông Thi Hùng cũng là một cao thủ Cờ bậc một hồi ấy, đã từng được chọn thi đấu với 3 kiện tường cờ Trung Quốc năm 1966 là Dương Quan Lân , Hồ Vinh Hoa , Sái Phúc Như
Bác Bảo còn nhớ một chuyện ở Chùa Vua là ông Trương Sinh, một cao thủ cờ, đang tam thắng thì có một phụ nữ ở Thanh Trì tên là Vân xin vào dự giải, là nữ nên ưu tiên cho qua vòng sơ khảo, lại được ông Sinh vui vẻ tiếp trận cờ bỏi , bày giữa sân Chùa
Sau 16 nước cờ, ông Sinh mất một Mã, ông xin chuyển sang cờ bàn , lui vào đánh ở trong phòng
Kết quả ông vẫn thua và bực mình không bao giờ chơi cờ nữa, bà Vân cũng chỉ đánh một lần , không được giải, mấy năm sau cũng không thấy đến dự nữa…
Tôi hỏi bác có nhớ câu thơ nào về cờ , bác đọc 2 câu mà bác nhớ là của ông Dũng ở phố hàng Bông
Khi đắc thế lên Xe xuống Ngựa
Lúc vận cùng Sĩ ngả Tượng nghiêng
Tôi hỏi bác nói với lớp trẻ điều gì về cờ, bác Trương Trọng Bảo nói :
-Theo tôi, trước hết Cờ là một dạng học vấn , gần như hình học trong toán vậy
- Sau là phải lộ điều thanh nhã , khiêm tốn
- Từ đó mới có sự thẩm cuộc sâu sắc , học hỏi nghiêm minh…
Để tạm kết thúc bài này và chờ đợi gặp bác Nguyễn Tấn Thọ cung cấp thêm về Ngũ Tốt, tôi xin tặng quý bạn yêu cờ, nhất là gia đình bác Thi Hùng đôi câu đối tôi viết vào đúng giải cờ Thi Hùng cách đây mấy năm:
Thi trí đua tài Tấn mã bình phong tam kỳ tiếng nổi
Hùng tâm đấu khí Thọ pháo đương đầu Ngũ tốt danh lưu
16-6-2009
Nhà hoạt động VHNT Lê Kim Giao
