Thơ mai

THƠ MAI

Giữa mùa đông, lỗi thức xuân,
Nam chi nở cực thanh tân.
Trên cây khác ngỡ hồn Cô Dịch,
Đáy nước ngờ là mặt Thái Chân.
Càng thuở già, càng cốt cách,
Một phen giá, một tinh thần.
Người cười rằng kém tài lương đống,
Thửa việc điều canh bội mấy phần.
- Nguyễn Trãi -


MAI GIÀ

Hoa nẩy cây nên thuở đốc sương,
Chẳng tàn chẳng cỗi hãy phong quang.
Cách song khác ngỡ hồn Cô Dịch,
Quáng bóng in nên mặt Thọ Dương.
Đêm có mây, nào quyển nguyệt,
Ngày tuy gió, chẳng bay hương.
Nhờ ơn vũ lộ đà no hết,
Đông đổi dầu đông, hãy một dường.
- Nguyễn Trãi -


MAI BÀI 1

Xuân đến hoa nào chẳng tốt tươi,
Ưa mày vì tiết sạch hơn người.
Gác Đông ắt đã từng làm khách,
Há những Bô tiên kết bạn chơi.
- Nguyễn Trãi -


MAI BÀI 2

Tiên Bô kết đã mấy thu chầy,
Ngẫm ngọt dường bằng mếch trọng thay.
Lại có một cành ngoài ấy lẻ,
Bóng thưa ánh nước động người vay.
- Nguyễn Trãi -


MAI BÀI 3

Bóng thưa ánh nước động người vay,
Lịm đưa hương, một nguyệt hay.
Huống lại bảng xuân xưa chiếm được,
So tam hữu chẳng bằng mày.
- Nguyễn Trãi -

Ái mai, ái tuyết, ái duyên hà
Ái duyên tuyết bạch, mai phương khiết
(Yêu mai, yêu tuyết bởi vì đâu
Vì tuyết trắng, mai thơm và tinh khiết)
- Nguyễn Trãi -


Thập tải luân giao cầu cổ kiếm
Nhất sinh đê thủ bái mai hoa
(Mười năm giao du tìm thanh kiếm cổ
Cả đời chỉ bái phục có hoa mai)
- Cao Bá Quát -


Tài mai
Thi tương mai tử trịnh sơn giang
Nhất ác thanh tư ký bích loan
Ký thư lại thời xuân sắc hảo
Dữ nhân công tác hoạ đồ khan
(Trồng mai
Đầu non nắm hạt mai gieo
Giống thanh gửi chốn núi đèo xanh tươi
Nữa mai xuân điểm bầu trời
Bức tranh tuyệt tác cho đời ngắm chung) (Hoàng Tạo dịch)
- Cao Bá Quát -


Nghêu ngao vui thú yên hà
Mai là bạn cũ, hạc là người quen
- Nguyễn Du -


Dã mai cốt cách nguyên phi tục
(Mai cốt cách và thanh cao khác thường)
- Nguyễn Trung Ngạn -


Hữu tình thay ngọn gió đông
Cành mai nở nhuỵ lá tòng reo vang
- Nguyễn Đình Chiểu -


Say bẻ mai tàn mấy cánh chơi
Gặp thời đào mận mặc khoe tươi
Giữa khi mặt đất tràn băng giá
Mừng đón xuân về chỉ có mai
- Ngô Thì Nhậm -


Mai hoa nhất dạ mãn Nam chi
(Hoa mai một đêm nở đầy cành phía Nam)
- Lưu Vũ Tích (đời Đường) -


Lục Khải (đời Tống) gửi cho bạn là Phạm Hoa ở miền Bắc một cành mai kèm theo một bức thư có câu:
Giang Nam vô sở hữu
Liêu ký nhất chi xuân
(Giang Nam không có gì
Chỉ gửi tạm một cành xuân)


Một bài kệ của thiền sư Hoàng Bá Hy Vân (người Phước Kiến - Trung Hoa - 850) có hai câu:
Bất thị nhất phiêu hàn triệt cốt
Tranh đắc mai hoa phốc tỷ hương
(Chẳng phải một phen xương lạnh buốt
Hoa mai đâu dễ ngát mùi hương)