Một biến quan trọng của phản cung mã

Ngũ thất pháo thí song binh đối phản cung mã
Tác giả: Đại sư Diêm Văn Thanh thuộc Hội nghiên cứu Quất Trung Bí - Mai Hoa Phổ
Tạp chí kỳ nghệ năm 2003.
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 P8-6 3. X1-2 M8.7 4. B3.1 B3.1 5. M8.9 T7.5 6. P8-7 X1-2 7. X9-8 P2.4 8. B7.1 B3.1 9. B3.1 B7.1 10. X2.4 P2-3 11. X8-9 …bình xe tránh trước một nước nhằm đột phá lộ 3 yếu của Đen. Đây là một kiểu chơi lùi một bước để lấy thế tiến. 11. …P6.4 pháo tiếp liên hòan, tăng cường phòng tuyến lộ 3 là nước Đen bắt buộc phải đi. 12. X2-7 M3.4 hình vẽ …Như hình thế ở hình vẽ Đỏ chủ yếu có ba cách chơi B5.1, B9.1 và X7-6. Nay lần lượt bình thuật như sau:
(1) B5.1 13. B5.1 …xung tốt bẻ gãy đòn pháo gánh của Đen đồng thời gây áp lực nên trung lộ và tượng cánh phải của Đen. Đây là đòn công mạnh nhất hiện nay của Đỏ. Tiếp theo Đen chủ yếu có hai cách đối phó (A) X2.5 (B) P6-7 lần lượt như sau:
(A) X2.5 13. ...X2.5 xét riêng từ góc độ phòng ngự Đen tiến xe mời đổi là chiến thuật hữu hiệu cản trở thế công của Đỏ. 14. X7-8 M4.2 15. M9-7 M2.3 nếu đổi M2.4 thì X9.1 ( xuất động quân chủ lực tranh cướp tiên cơ, chiêu pháp cơ mẫn. Nếu tham hơn quân mà đi M7/9 thì P6.1!, P7-4, M4.6, Tg5.1, X9-8, Tg5-6, X8.6 Đỏ đoạt quân nhưng bị công, không có lợi), P6-3, X9-6, P3.3, S6.5, M4/3, B5.1 hình 2 tiếp theo Đỏ có thủ đoạn hoãn công như M3.5 và X6.4, tiền cảnh lạc quan. 16. X9.2 P6.1 nước đối phó bắt buộc nhưng không kém phần tinh diệu. Nếu đổi M3/1 thì M7.6 Đỏ thế công như thủy triều lên. 17. S4. 5…thí sĩ cướp công, nước quả đóan có lực. Nếu đổi P5.4 ( nếu muốn giải quyết khó khăn cho mã mà chơi P5-6 thì X9.1!, S4.5, X9-3 xe Đen kip thời xông lên Đỏ kế hoạch bị đổ vỡ) thì M7.5, X9-7, P6/6!, B5.1, M5.3, B5-6, M3.4, X7-6, P6-4, B6.1, S6.5 Đỏ tuy chiếm lợi thế quân xuất đông nhan hơn nhưng do binh chủng không đồng đều nên lực tấn công không đủ. Biến này Đỏ pháo ăn tốt tuy không phải là không thể nhưng khó tránh khởi rơi vào thói quen. 17. …M3.5 18. X9/1 …nước chính xác tập trung vào điểm quan trọng. Nếu đổi P5.1 thì M5/7, X9-4, Mt/9, X4.5, M9/8, P5.3, S6.5, M7.6, X9-6. Do Đen có đòn phòng ngự liên hòan mã Đỏ trong thế cứơp công nhưng do đổi mất quân xe chủ lực nên Đen thỏa mãn. 18. …M5/7 19. P5-3 hình vẽ 3 Như hình thế ở hình 3 Đen tuy hơn sĩ hơn tốt nhưng xe ra muộn đó là khuyết điểm không thể chối cãi. Đỏ tóm chặt cơ hội tốt lợi dụng sự chênh về thời gian hướng về trận địa Đen phát động cuộc tấn công nhanh.
(B) P6-7 13. …P6-7 bình pháo dọa ăn tượng nước đối công tranh tiên, nước đi tích cực. 14. T3.1 …sự nhẫn nhịn cần thiết, nếu mưốn dùng đòn mạnh mà đi B5.1 thì P7.3, S4.5, B5.1, X7-6 ( nếu M9.7, X2.6), P3-8, X6.1, P7-9 Đỏ ăn quân một cách không tỉnh táo dẫn tới Đen có thế phản công manh liệt. 14. …P3-6 nước công thủ kiêm bị giàu khả năng phản công. Hai cách chơi tiếp theo đều là Đỏ ưu (1) X2.5, X7-8, M4.2, M9.7, M2.3, X9.2 hoặc P5-6. Do Đen đã bình pháo trước đó bắt tượng và Đỏ đã lên tượng nên không còn cơ hội P6.1 yểm hộ mã phải. Đỏ càng thuận lợi khuyếch đại tiên thủ. (2) X2.6, B5.1, M4.5!, M3.5, P3-1, M9.7!, P1-3, M5.6, P3-5, M6/5, X2-5, B5.1, M7.5, P7/1! Phục P7-5 bắt đôi. Đỏ tất ăn được một quân. Biến này Đen tuy có một số thủ đoạn phản kích nhưng do nhược điểm ở trung lộ và cánh phải bộc lộ chỉ cần Đỏ đi cờ chính xác Đen khó tránh khỏi kém thế. 15. B5.1 M4.5 kế hoạch phản kích đã sắp đặt từ trước, nếu đi nhầm X2.5 ( nếu B5.1, P7.7, S4.5, X7-6 Đỏ ưu)? Thì P7.7!, S4.5, X7-8, M4.2, P7-9 Đỏ ưu thế rõ ràng. 16. X7-4 M5.3 17. X4/1 P7-1 18. M9/8 X2.8 hình 4 Như hình thế ở hình 4 Đỏ thoái mã về chỗ cũ, đổi quân tranh tiên nước hay. Đen tiến xe đè mã nước đối phó sâu lắng có lực nếu vội đi X2.9 thì X4-9 tiếp theo có các thủ đoạn tấn công X9-8 và B5.1 Đen khó cùng lo được. 19. X4-7 …nước cờ bình tĩnh nếu đi nhầm X9.2? thì M3.4!, P5.4 ( hết cách, nếu Tg5.1, P1-2, P5-8,P2/4 Đen ưu lớn), M7.5, X4-9, X2.1, Xt-7, M5.3, Tg5-6, X2/4 Đen ưu thế. 19. …M3.1 20. X7-9 M1/2 21. Xt-8 X2/2 22. B5.1 M7.5 23. X9.6 X2.3 24. X9-5 S6.5 giai đoạn vừa trên hai bên công thủ chính xác đến đây bằng thế.
(2) B9.1 13. B91. P6-7 14. T3.1 S6.5 15. X7-6 X2.4 16. B5.1 P3-6 17. X9-8 X2.5 tiếp nhận đổi xe, nước cờ giản minh. Cũng có thể đổi thành X2-3, B5.1, X3.3 ( chính xác nếu tùy tiện chơi B5.1, M9.8, M4/3, P5/1 Đỏ ưu), B5-6, X9-6 Đỏ tuy qua một tốt nhưng trận hình tản mạn Đen thỏa mãn. 18. M9/8 M4.6 19. P7.1 …Đỏ hiến pháo nhằm thông qua tiên thí hậu thủ giải trừ áp lực. Nếu đổi B5.1, M6.8, B5.1, M8.7, Tg5.1, P7-8, X6-2, X9-8 cũng là Đen ưu. 19. …P7-3 20. X6/1 P6-5 hình 5 …Như hình thế ở hình 5 Đen đổi quân tranh tiên, nước cờ tinh diệu. 21. X6-5 M6.7 22. X5-7 X9-6 23. S6.5 Mt/8 Đen chiếm ưu. Biến này Đỏ tiến tốt biên tuy có thể tránh Đen X2.5 đổi xe rồi M4.2 nhưng do tốc độ quá chậm nên dẫn tới mất đi tiên cơ.
(3) X7-6 13. X7-6 M4.2 Đỏ bình pháo bắt mã, tiến chắc từng bước. Đen tiến mã phản kích vừa hợp lúc ( Đỏ không thể X9-8 khiên chế do Đen có thể M2.3, X8.9, P3.3, S6.5, M3/4 Đen đoạt quân thắng định). Nếu đổi X2.4 thì B5.1 Đen khó đỡ. 14. M9.7 …đổi quân giản hóa, nước đi ổn chắc. Ngoài ra Đỏ còn hai cách chơi khác: (1) P7.7, X2-3 ( dùng xe ăn pháo, tính toán chính xác. Nếu đổi T5/3 thì M9.7, P6-3, X6-7 Đỏ sẽ lấy lại quân mất chiếm ưu), X6-8, P6-7, M3/1 ( nếu T3.1 thì P3.1 Đỏ khó đối phó. Lại nếu M9.7 thì P7.3, S4.5, X3.6, M3.4, X9-8!, M4.6, X3/5! Trong đối công Đen chiếm tiên), S6.5, X8-4, X9-8, X9.1, P3-2 Đen ưu thế. (2) P7-6, M2.1( đổi quân nứơc cơ mẫn, nếu đi nhầm S6.5? thì M9.7, P6-3, X6-7lại X9-8 Đỏ đoạt quân), X9.2, S6.5 ( cũng có thể suy nghĩ nước P6-7 đối công), X9-8, X2.7, P5-8, X9-6 hoặc P6-7 hai bên bằng thế. 14. …M2.3 15. X9.2 P6-3 chính xác nếu đổi X2.6 ( không thể M3.2 do Đỏ có nứơc tiên thủ gọi sát X9-6) thì X9-7, X2-3 ( nếu P6-3 thì X9-6, M3.4 Đỏ có thế công), X7.1, P6-3, M3.4 Đỏ ưu. 16. X9-7 P3/2 17. B5.1 …xung tốt giữa mưu cầu thế công. Nếu đổi M3.4, S6.5, M4.5, M7.5, P5.4, X2.3, cục diện nhanh chóng giản hóa, hai bên cơ bản hòa cờ. 17. …S6.5 18. B5.1 B5.1 cũng có thể suy nghĩ nước X2.9 đợi Đỏ T7.9 xong lại B5.1 tiếp theo X6.4, M7.6, M3.2, X9-6!, M2.3, M6.5!, X7.1, X6.3, X7-5, X6-7, X5.2, X7-6! ( nếu X5.2 ăn tượng thì Tg5-6, S4.5, X2/8! Đen có diệu thủ giải vây, Đỏ không có lợi), Tg5-6, S4.5, X2/7, hai bên bằng thế. 19. X6.4 M7.6 cũng có thể chơi X2.2 giữ tượng trứơc Đỏ nếu M3.4 thì M7.6 Đen đủ giữ thế đối kháng. 20. M3.2 X2.2 21. M2.3 X2-3 22. X7-6 B5.1 23. Xs.2 X9-6 hai bên cùng kiềm chế lẫn nhau, Đỏ khó giành lợi thế.
Kết luận: Cục này Đỏ nước thứ 11 X8-9 cấu tứ độc đáo trong một thời gian từng giành được chiến tích rất tốt. Về sau Đen thông qua tổng kết thực chiến đã tìm ra phương pháp đối kháng có hiệu quả, đồng thời hiện thế phản đoạt tiên thủ. Xem ra nước bình xe tránh của Đỏ tuy không mất sự tinh diệu nhưng rốt cuộc lại bị thiệt về số nước đi dễ tạo cơ hội cho Đen phản kích.
Sưu tầm và lược dịch: thuy linh - toi 1982