Có một Làng Cờ như thế

Tương truyền thời Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa , có một nữ tướng tên là Xa Lãn hay còn gọi là Xa Nương theo Hai Bà làm nên việc lớn . Những gia tướng quân hầu của Bà phần lớn xuất thân ở vùng Đoài Quý . Khi đất nước thanh bình Bà Xa Lãn cùng quân tướng trở về Đoài Quý ban thưởng khao quân và sau này hóa thánh ở đây .
Với mấy dòng tư liệu ngắn ngủi , vào một ngày đông cuối năm chúng tôi đến vùng Đoài Quý xa xưa ngược dòng thời gian tìm về quá khứ . Nằm ở phía tả ngạn sông Hồng cách cầu Thăng Long không xa có một vùng quê xinh đẹp với lớp lớp mái nhà cao tầng , những bãi bồi đỏ thắm phù sa , xanh mướt bãi lúa, nương dâu.. những xưởng mộc khang trang bề thế. Đó là Xã Liên Hà ' xưa còn gọi là Đoài Quý hay Liên Trì ' thuộc huyện Đan Phượng Hà Tây . Liên Hà có 3 thôn Thượng , Đoài , Quý thời mở cửa đã thay da đổi thịt khác xưa rất nhiều . Tới Liên Hà thăm đình Ngũ Giáp nơi thờ Nữ tướng mới thấy cuộc sống văn hóa của người dân Liên Hà hiện tại cũng như quá khứ hòa trộn với nhau không bị tách bạch bởi yếu tố thời gian . Những ngày đầu xuân mọi người tổ chức các cuộc thi thổi cơm , bơi chải... một số trò chơi dân tộc khác và đặc biệt để ca ngợi tài điều quân khiển tướng của Tướng Bà Xa Lãn bao giờ cũng phải có cờ bỏi , cờ người . Trong đình Ngũ Giáp mờ ảo khói hương trầm , sân , tường cổ kính rêu phong ..hai hàng quân tướng vẫn đứng đó hàng nghìn năm uy nghi chờ lệnh mặc quy luật khắc nghiệt của thời gian mặc vật đổi sao rời.
Nét đẹp văn hóa theo dòng thời gian vẫn tồn tại cho đến bây giờ. Đội cờ người Xã Liên Hà từ rất lâu trước đây đã tồn tại và được đánh giá cao về nghệ thuật cũng như công tác tổ chức , những cụ Trùm Thực , tướng cờ Năm Chương, Nguyễn thị Luật tuy đã qua đời hàng trăm năm nay vẫn được dân trong vùng nhắc tới với sự trân trọng , kính nể . Ông Nguyễn tiến Cam , Bà Hoàng Thị Lạc những người là Trùm cờ , tổng cờ đội cờ người ngày nay cho chúng tôi biết: Hội cờ người Xã Liên Hà đã dược tổ chức cách đây hàng nghìn năm , theo thông lệ mỗi bên quân tướng là 16 nam , 16 nữ ở độ tuổi 15-16 chưa vợ chưa chồng trai tài gái sắc và còn đủ song thân phụ mẫu ,gia phong nề nếp mới được tuyển làm quân . Tướng cờ gia đình phải có ngôi thứ trong vùng kinh tế khá giả . Bà Hoàng thị Lạc cho biết thêm ; đội cờ người được lập nên để duy trì nếp văn hóa cổ truyền nên được chính quyền và nhân dân trong vùng hết lòng ủng hộ , được nhiều nơi mời tới biểu diễn trong những dịp hội hè lễ tết . Đăc biệt những dịp xuân về đội luôn biểu diễn tại Văn Miếu Quốc tử Giám , công viên văn hóa Đống Đa , lễ hội Chùa Vua được đông đảo người xem cổ vũ , tán thưởng . Được hỏi về khoản thù lao biểu diễn Bà Lạc cười cho biết "chẳng đáng là bao ..và chúng tôi làm không phải vì mục đích đó . Những ngày phục vụ lễ hội chúng tôi động viên con , cháu ra biểu diễn để nhắc nhở mọi người rằng đây là một nét văn hóa truyền thống của quê hương chúng tôi , chỉ có vậy thôi mà không bao giờ thiếu ai cả" Ôi đơn giản và mộc mạc làm sao những tấm lòng nhân hậu, những con người đang giử gìn , trân trọng nét đẹp cổ truyền , trân trọng tổ tiên , trân trọng quá khứ..
Xuân đã về , lễ hội đã đến, trống đã dục dập dồn , bãi cờ bỏi quân tướng ngả nghiêng ,trai thanh nữ tú dập dìu . Đó là niềm vui , niềm tự hào của người dân Liên Hà...

Viết tại Liên Hà ..tiết Mãn Đông