Cờ nhanh, cờ chớp – Những thể thức thi đấu thời hiện đại

Lịch sử cờ đã ghi nhận rằng, ngay khi mới khởi đầu, hình thức chơi cờ nhanh (từ 30 đến 40 phút một ván), tức là mỗi bên chỉ có 15 tới 20 phút, đã từng làm cho không ít người cho là trò phù phiếm, nên chẳng mấy ai ủng hộ.Điều này cũng thật dễ hiểu vì trước đây mỗi ván cờ thi đấu khoảng 7 giờ là bình thường, ngoài ra còn có luật được hoãn đấu, nghĩa là nếu trong 4 giờ đầu mà mỗi đấu thủ đã đi đủ 40 nước thì có quyền hoãn đấu tới ngày hôm sau, hoặc ngày hôm sau mà đi đủ số nước trong thời.gian quy định thì được hoãn đấu tới ngày hôm sau nữa.

Chưa hết, trong thời gian được hoãn đấu, kỳ thủ tha hồ về nhà phân tích ván cờ cùng với cả một ê kíp cố vấn đông đảo của mình. Như thế một ván cờ tưởng là của cá nhân, hoá ra là một ván cờ tập thể. Bên nào có các chuyên gia giỏi hơn, bên đó sẽ chiếm lợi thế lớn. Thậm chỉ đấu thủ có thể hoàn toàn nghỉ ngơi để chờ các chuyên gia làm việc xong, chỉ cần tới lĩnh hội những phương án do các chuyên gia chuẩn bị sẵn, nhất là ở các giải đỉnh cao như các giải siêu hạng, giải vô địch thế giới...


Thế nhưng bước sang thập kỷ 80 (thế kỷ trước) người ta đã kịp thời phát hiện ra những khiếm khuyết của hệ thi đấu cũ và từng bước một quy định lại thời gian của mỗi ván đấu, một mặt nhằm tránh sự can thiệp "bên ngoài" quá sâu vào ván cờ, mặt khác để đảm bảo cho thời gian thi đấu của mỗi giải không bị kéo dài hay một đấu thủ phải đấu chồng chất mấy ván liền trong cùng thời gian. Thời gian được rút xuống còn 5 giờ mỗi ván, như vậy mỗi ngày thi đấu dứt điểm một ván.


Tuy nhiên, qua thực tế, nhiều kỳ thủ có đẳng cấp đã đề nghị có một kiểu chơi mới, nhanh hơn bởi theo họ thời đại khoa học kỹ thuật, nhịp sống và tốc độ suy nghĩ của con người đã khác hẳn thời xưa. Thế là những giải cờ nhanh đầu tiên ra đời, số người tham gia chơi ngày càng đông và hoàn toàn không thấy có điều gì tác hại cả. Chính liên đoàn cờ vua thế giới FIDE đã sớm nhận ra điều này, nhưng còn hơn thế nữa, họ khám phá ra rằng nhờ cờ nhanh mà số khán giả tăng nhanh và các nhà tài trợ đến với cờ vua đông hơn, mà tài trợ lại là nguồn sống cực kỳ quan trọng cho các giải cờ. Thế là các giải cờ nhanh của FIDE ra đời, trong đó phải kể tới giải Amber Melodi nổi tiếng.


Thế rồi như một phản ứng dây chuyền, sau đó không lâu, nhiều người nghĩ “30 phút 1 ván liệu đã là nhanh nhất chưa, có thể rút ngắn hơn nữa không?”. Thế là cờ chớp (blitz) ra đời: mỗi bên chỉ vỏn vẹn có 5 phút. Những tưởng nó sẽ bị tấy chay, ai ngờ giới trẻ lại tỏ ra hết sức hâm mộ. Và ngay cả tại giải vô địch thế giới của FIDE thể loại cờ chớp đã được dùng để phân định thắng bại cho những trận đối kháng. Ngày nay Việt Nam ta ngày càng có nhiều giải cờ nhanh cờ chớp, đó cũng là sự hoà nhập theo trào lưu chung của thế thao thế giới và đã đem lại những trận đấu sôi nổi, gọn nhẹ, vui tươi, phù hợp với thế giới ngày càng trẻ trung, năng động!


Kiều Nhung
Nguồn: Người chơi cờ