Bởi thơ ca là những giấc mơ cho nên chắc chắn trái đất cũng phải hình thành từ giấc mơ nào đó. Chắc chắn hơn nữa: thế giới chúng ta đang sống được đánh nhịp bởi những giấc mơ.
Không gì xa như giấc mơ, cũng không gì gần như giấc mơ. Giấc mơ là vòng lăn tít mù của bánh xe, triệu triệu vòng quay cho một hình hài. Sống, xét cho cùng là tiến từ giấc mơ này tới giấc mơ khác.
Chẳng ai biết vì sao giấc mơ đến với chúng ta, nhưng tất cả đều biết, nếu không có giấc mơ, con người là bạo tàn. Quá nhiều giấc mơ thì thế giới sa vào hoang tưởng, mụ mị. Cái lợi của giấc mơ là cán phẳng lại thì hiện tại gồ ghề, cái hại là làm hoang tàn hiện tại.
Những giấc mơ là quái đản. Thiếu quái đản, thế giới tẻ nhạt, sống sượng, chỉ là thảo nguyên gối đầu lên thảo nguyên. Giấc mơ là núi chen vào thảo nguyên, khuất khúc, dữ tợn. Giấc mơ là vực chen vào mặt phẳng, thẳm sâu, lạnh gáy. Thơ ca, nếu thiếu những suy tư đen rợn, chỉ còn là bãi lầy của sự lãng mạn, giống như đời sống thiếu những giấc mơ.
Vẻ đẹp không thể thay thế của giấc mơ là vẻ đẹp của sự vô lí. Nhưng giấc mơ tàn nhanh hơn ý nghĩ. Ý nghĩ thì dai dẳng, giấc mơ chỉ tồn tại không quá dăm phút. Ở chỗ này, giấc mơ tách khỏi thơ ca để tiến gần tới loài phù du. Con phù du và giấc mơ là hai bậc thầy trác tuyệt của chúng ta, trên phương diện tận dụng triệt để, ráo riết thời gian. Chúng cho ta những bài học quí hơn những bài học mà thượng đế đích thân dạy bảo chúng ta.
Trong mơ, chúng ta có thể nói mà không nhấp miệng, vì trong mơ cơ thể chúng ta mở tuyệt đối. Chúng ta có thể nói chuyện với chính ta qua một bầu trời trong vắt. Và nỗi buồn vời vợi trong giấc mơ không làm ai tàn héo theo. Và khoái cảm ngã từ đỉnh núi xuống ngọt ngào hơn bất cứ lời yêu thương nào.
Trong mơ ta sẵn sàng chết, cho bất kỳ ai, kể cả kẻ ta căm ghét, vì những lí do cực vớ vẩn. Trong mơ ta không ích kỷ nhưng gan lì. Trong mơ chẳng có lòng dũng cảm, còn sự sợ hãi chỉ tô đẹp thêm chứ không làm tổn thương lòng kiêu hãnh. Trong mơ ta có thể phản bội mà tuyệt không day dứt, bởi nụ hôn trong mơ chẳng có mùi vị. Nụ hôn trong mơ là siêu phẩm dành cho những kẻ đa tình nhưng vẫn muốn giữ được đức hạnh.
Thần thánh không mơ. Giấc mơ là thứ để phân biệt con người với thần thánh, nói cách khác, là cánh cửa duy nhất để con người có cơ hội ngó mặt thần thánh.
Bầu trời là những giấc mơ xếp chồng lên nhau, càng nhiều giấc mơ trời càng cao. Khi trời xẹp xuống có nghĩa giấc mơ của chúng ta đang vơi đi.
Giấc mơ là thứ muốn không có, tìm không thấy, chối từ không được. Giấc mơ lạc vào chúng ta nhưng chúng ta không thống trị được nó mà bị nó thống trị. Chúng ta là vật chủ nuôi những giấc mơ. Cũng như thi sĩ không phải là kẻ làm ra bài thơ mà bài thơ làm ra thi sĩ. Bài thơ và giấc mơ là một, người mơ và thi sĩ là một. Đọc một bài thơ có nghĩa là lang thang trong giấc mơ, với tinh thần phó mặc. Nhưng chúng ta là những kẻ yểu ớt, không chịu được sự vô tận nên chúng ta gán cho chuyến lang thang một mục đích: tìm giới hạn.
Đâu là giới hạn của một bài thơ? Lời đáp mãi mãi nằm trong những giấc mơ./.(st)
