Có một số nhận định về thế trận đơn đề mã, hầu hết đều có ý kiến cho rằng đơn đề mã đều kém phân hơn so với pháo đầu, vậy nhân định này có đúng không ? Đơn đề mã xưa và nay có gì khác không ?
Printable View
Có một số nhận định về thế trận đơn đề mã, hầu hết đều có ý kiến cho rằng đơn đề mã đều kém phân hơn so với pháo đầu, vậy nhân định này có đúng không ? Đơn đề mã xưa và nay có gì khác không ?
Theo mình biết thì thế trận Đơn Đề Mã đối Pháo Đầu thuộc loại tương đối khó đánh. Đúng như bạn nói, nhiều ý kiến cho rằng Đơn Đề Mã không đủ sức phản công bên Pháo Đầu, nhất là Pháo Đầu Mã Đội (Giáp Mã Pháo). Còn bản thân mình thì cho rằng đó là do người đánh có thông hiểu hết các biến hóa của thế trận này hay không thôi, bằng chứng là cố danh thủ Dương Quan Lân từng sử dụng Đơn Đề Mã làm cần câu cơm khi đi đánh độ! :D
Còn về sự khác nhau giữa Đơn Đề Mã xưa và nay thì có đấy bạn ạ. Đơn Đề Mã hiện đại ( ngày nay) khác Đơn Đề Mã cổ điển (ngày xưa) ở chỗ : Đơn Đề Mã hiện đại không lên tượng sớm như Đơn Đề Mã cổ điển. Theo như phân tích của các danh thủ thì như vậy sẽ khiến cho thế trận bên hậu có nhiều cơ hội phản công hơn. Kiểu chơi như vậy còn gọi là "Thiết Đơn Đề". Các sách viết về thế trận Đơn Đề Mã bây giờ hầu hết đều viết về thế trận này, còn Đơn Đề Mã cổ điển chắc chỉ tìm được trong mấy quyển cổ phổ như Quất Trung Bí! ^^
Cờ Tướng Khai cuộc cẩm nang: Chương IV
B. PHÁO ĐẦU ĐỐI VỚI ĐƠN ĐỀ MÃ
(bài gốc của bác xuan2009)
Cũng tương tự như trận Bình Phong Mã, trận Đơn Đề Mã xuất hiện khá sớm, ngay sau các trận Thuận Pháo và Nghịch Pháo. Quyển Thích tình nhã thú của Từ Chi xuất bản năm 1570 có đăng một số ván chơi theo thế trận này. Từ đó người ta dự đoán nó cũng phải xuất hiện trước đấy rất lâu, ít ra từ thế kỷ 14. Xem kiểu bố trận ở hình bên.
http://666kb.com/i/btrfu6v190zs1w2ll.jpg
Giải thích tên "con Mã đơn đề" tức là con Mã một vó, có hai ý kiến khác nhau. Một số cho là con Mã nhảy lên biên đích thị là con Mã đơn đề, một số khác lại cho là con Mã nhảy vào trong giữ Tốt đầu mới là Mã đơn đề. Đa số làng cờ ta hiểu theo cách giải thích thứ nhất. Để dễ phân biệt, người ta căn cứ vào con Mã nhảy lên biên cánh mặt hay cánh trái để chia thành: Hữu Đơn Đề hoặc Tả Đơn Đề gọi nôm na là Đơn Đề cánh mặt hay Đơn Đề cánh trái.
Đây là một kiểu chơi mang tính cách phòng thủ thụ động. Tài liệu cổ chỉ dẫn khá đơn giản nên phần lớn không có khả năng chống đỡ Pháo đầu. Các danh kỳ thế kỷ 20 đã sáng tạo, sửa đổi nhiều nước đi mới làm cho nó có nhiều khả năng chống đỡ và phản công mạnh hơn, đặc biệt là sự đóng góp của danh kỳ Chung Trân vào những năm 30 với kiểu chơi Đơn Đề Mã chậm lên Tượng, sớm hoành Xe tạo thế đối công sôi nổi. Làng cờ sớm học tập kiểu chơi này và gọi đó là trận "Thiết Đơn Đề". Sau đây chúng ta xem qua một số kiểu chơi Đơn Đề Mã đã được các tay cờ thử nghiệm trong nhiều cuộc thi đấu.
1. PHÁO ĐẦU ĐỐI ĐƠN ĐỀ MÃ TRỰC XE
Biến chung:
1. P2-5 M2.3
Nhảy Mã như vậy để hình thành Đơn Đề Mã cánh trái, chống đỡ đối phương X1-2 tích cực. Ngược lại chơi Đơn Đế Mã cánh mặt thường yếu hơn Chẳng hạn: 1...M8.7 2. M2.3 X9-8 3. X1-2 M2.1 4. M8.7. Đến đây Đen có ba cách đều kém phân:
-Một là 4...B7.1 5. X2.5 T7.5 6. B5.1 S6.5 7. M7.5 P8-9 8. X2.3 M7/8 9. B5.1 B5.1 10. X9.1, Trắng ưu.
-Hai là 4...B3.1 5. X2.6 P2-3 6. P8.5 T7.5 7. B5.1 X1-2 8. X8-9 B3.1 9. M7.5 B3.1 10. B5.1 B5.1 11. M5.7, Trắng ưu.
-Ba là 4...P8.4 5. B3.1 X1.1 6. M3.4 X1-6 7. M4.5 T3.5 8. B9.1 X6.3 9. M5/6 X6-4 10. B7.1, Trắng ưu.
Ngoài ra nếu Đen đi 4...P2-4 5. P8.4 hoặc 4...X1.1 5. P8-9 cả hai cách này Trắng cũng chiếm ưu
2. M2.3 M8.9 3. X1-2 X9-8
Nếu Đen chơi 3...P8-6 Trắng có hai cách tấn công:
• Một là 4. B5.1 P6-5 (như T3.5 5. B5.1 B5.1 6. X2.5 S4.5 7. X2-5 X1-4 8. M8.7, Trắng ưu) 5. M8.7 P5.3 6. M3.5 B5.1 7. X2.5 P5.2 8. P8-5, Trắng ưu.
• Hai là 4. B7.1 X9.1 5. P8-7 T3.5 6. X2.7 S4.5 7. M8.9 B7.1 8. X9-8 P2-1 9. X2/1, bây giờ Đen đi 9...X9-7 hoặc 9...B1.1 hoặc 9...P1.4 hay là 9...X1-4, tất cả bốn cách đều kém phân.
Biến 1:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 M8.9 3. X1-2 X9-8 4. B7.1 T3.5 5. M8.7 S4.5 6. P8-9 P2.4
Đen còn ba khả năng khác:
-Một là: 6...P2.2 7. B3.1 B9.1 (như X1-4 8. X9-8 B3.1 9. B7.1 T5.3 10. M3.4, Trắng ưu) 8. X2.6 X1-4 9. X9-8 P2-6 10. X8.7 B3.1 11. B7.1 M3.4 12. X8/4 P6-3 13. M7.5 M4/3 14. M8.5, bây giờ Đen đi 14...X4.3 hoặc 14...P8-6 hay 14...M3.5, đêù kém phân.
-Hai là: 6...X1-2 7. X9-8 P2.4 8. B3.1 P2-3 9. X8.9 M3/2 10. X2.5 M2.3 11. M3.4 P8-5 12. X2.4 M9/8 13. S8.5, Trắng còn chủ động.
-Ba là: 6...X1-4 7. X9-8 P2-1 8. X8.7 Pl/2 9. P9.4 X4.4 10. P9-5 M3.5 11. X8.2 X4/4 12. X8-6 Tg-4 13. P5.4, Trắng ưu.
7. B3.1 P2-3
Nếu Đen đi 7...X1-4 8. X9-8, bây giờ nếu Đen đi 8...X4.5 9. M3.4, hoặc nếu 8...P8.4 9. M3.4 hay là 8...P2-3 9. X2.4. Bả ba cách diễn biến Trắng đều ưu.
8. M3.4 P8.5 9. M7/5 P8-1 10. X2.9 M9/8 11. X9.2 X1-4 12. M5.3 X4.5 13. X9-7 P3-9 14. M4.5 M3.5 15. P5.4 P9-7 16. T3.5 X4/2
Biến 2:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 M8.9 3. X1-2 X9-8 4. B7.1 T3.5 5. M8.7 S4.5 6. P8-9 P2.4 7. M7.6 P2-7
Đen nên chơi 7...X1-4 8. X9-8 X4.5 9. X8.3 X4-3 10. P9.4 M3.1 11. X8.6 S5/4 12. P5.4 T5/3 l3. P5-9, Trắng ưu một chút.
8. X9-8 X1-4 9. M6.5 X4.3 10. B5.1
Trắng không sợ 10...M3.5 và 11. P9.4 sẽ ăn lại Mã Đen.
10. ... B3.1 11. B5.1 B3.1 12. X8.3 P7/2 13. M5/3 B7.1 14. X2.4 B3-4 15. S4.5 P8-6 16. X2-4 M9/7
Biến 3:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 M8.9 3. X1-2 X9-8 4. B7.1 T3.5 5. M8.7 P2.2 6. B3.1 B9.1
Đen cũng không thay đổi được tình thế nếu 6...S4.5 7. P8-9 X1-4 8. X9-8 B3.1 9. B7.1 T5.3 10. M3.4 T3/5 M4.5, Trắng ưu.
7. X2.6 S4.5 8. P8-9 X1-4 9. X9-8 P2-6 10. X8.7 P6/1 11. X2/3 X4.4 12. B5.1 M9.8 13. X2-4 P8-6 14. X4-8 Pt.4 15. P9.4
Trắng cũng có thể 15. B5.1 X4/4 16. M7.5 Pt-1 17. T7.9, Trắng ưu.
15. ... X4/4 16. M7.6 Pt/4
Biến 4:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 M8.9 3. X1-2 X9-8 4. M8.7 T3.5 5. P8-9
Nếu Trắng vội 5. B5.1 S4.5 6. B5.1 B5.1 7. M7.5 X1-4 8. P5.3 P8.4 9. P8-9 P2.4 10. B7.1 X8.4 11. M5.3 X8-5 12. X9-8 X6.1, Đen ưu.
5. ... B3.1
Đen nên 5...P2.2 6. B7.1 B9.1, Đen tạo được thế cân bằng.
6. X9-8 P2-1 7. B5.1 S4.5 8. B5.1 B5.1 9. M7.5 P8.4 10. P5.3 X8.4 11. X8.7 X8-5 12. X2.3 M3/4 13. P9-5 X5-9 14. B1.1 X9.1 15. M5.4 X9-6 16. M4.6 X1.1
2. PHÁO ĐẦU ĐỐI ĐƠN ĐỀ MÃ HOÀNH XE
(Tức Thiết đơn đề)
Biến chung:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9
Đen thường chơi: 3...X9-4 4. P8.2 B3.1 5. P8-3 T7.9. Đến đây Trắng có các phương án:
• Một là: 6. X2.5 X4.3 7. X2-6 M3.4 8. P5.4? M4.6 9. P5/2 P8.3, Đen ưu.
• Hai là: 6. M8.7 M8.6 7. X9-8 X1-2 8. X8.6 M3.4 9. P5.4 M6.5 10. X8-5 P8-5 11. P3-5 S4.5 12. P5.3 M4/5 13. X5.1 X4.6 14. X5/3 X4-3 15. M3/5 X3/1, Đen ưu.
• Ba là: 6. X9.1 B7.1 7. P3-5 S4.5 8. X9-4 X4.4 9. X4.4 M8.7 10. X4.1 P8/2 11. P5-1 T9/7 12. B5.1 X4-5 l3. M8.7 M3.4 14. X4-3 T7.5 15. M3.5 X5.1 16. M7.5 M4.5, còn phức tạp.
Biến 1:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. B5.1 P8-5 5. M8.7 X9-4 6. P8-9
Trắng còn hai phương án khác:
-Một là 6. M7.5 P2.4 7. B5.1 P2-5 8. M3.5 X4.5 9. M5.4 P5.2 10. S4.5 X1-2 11. P8-7 X2.5, Đen ưu.
-Hai là 6. B5.1 B5.1 7. M7.5 X4.5 8. P5.3 S4.5 9. S4.5 B3.1 10. P8-5 P2.5 11. X9-8 X1-2 12. P5/1 P2-7, Đen ưu.
6. ... X4.5 7. X9-8 X1-2 8. X8.6 X4-3 9. M7.5 P2-1 10. X8.3 M3/2 11. B5.1 P5.2 12. P5.3 B5.1 13. P9-5 P1-5 14. M5.6 X3.3 15. M6.5 T3.5 16. M3.5 B5.1
Biến 2:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. M8.7 P8-6 5. B5.1
Trắng có thể chơi 5. X2.7 X9-3 6. X2/2 X3-4 7. B7.1 X4.5 8. P8.4 S4.5 9. P8-5 M3.5 10. P5.4 P2-5 11. S6.5 X4/3 12. P5/2 P5.1 13. X9-8 T3.5, cân bằng.
5. ... T3.5 6. M7.5 X9-4 7. B5.1 B5.1 8. P5.3 S4.5 9. P8-5 P2.4 10. S4.5
Nếu như 10. M5.4 X1-4 11. S4.5 Xt.3 12. M4.5 Xt-5 13. M5.7 X4.1 14. X9-8 P2/4 15. X2.7 P6-5, Đen hơn quân, ưu thế.
10. ... P2-5 11. M3.5 X4.5 12. M5.4 M9/7 13. X9-8 M7.6 14. X2.5 X4-6 15. M4/2 X6-7 16. Ps-3 M6.7
Biến 3:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. P8.2 B3.1 5. M8.7
Trắng còn haí phương án khác:
-Một là: 5. P8-3 P8-7 6. X2.7 X9-7 7. B5.1 (như 7. M8.7 B7.1 8. P3.3 P2-7 9. B5.1 P7-5 10. M7.5 X7-4, Đen chủ động) 7...B7.1 8. P3.3 P2-7 9. B5.1 P7-5 10. B5-4 M3.4 11. M8.7 X1.1 12. P5.5 T3.5 13. M3.5 M4.5, cân bằng.
-Hai là : 5. X2.5, bây giờ nếu Đen đi 5...P8-7 6. X2-7 T3.5 7. X7.1 P2/1 8. P8-3 P2-3 9. X7-8 M3.2, cân bằng. Nếu Đen đi 5... B7.1 6. X2-3 T3.5 7. X3.2 M3/5 8. X3/1 M5.3 9. P5.4 M3.5 10. X3-5 X9-4, cân bằng. Còn như Đen đi 5.... X9-4 6. X2-7 T7.5 7. X7-2 M3.4 8. P8-1 M4.5 9. X2-4 M6.7, cân bằng.
5. ... P8-6 6. P8-3
Nếu Trắng đi 6. B5.1 T3.5 7. X2.7 P6.5 8. M7/5 P5/3 9. B5.1 B5.1 10. M3.5 B5.1 11. P5.2 P6-5 12. Mt.3 P5/1 13. P5/2 X9-4 14. M5.3 B7.1 15. Mt.5 S4.5 l6. P5.4 X4.3, Đen ưu.
6. ... T3.5 7. X2.7 S4.5 8. X9-8 P2-1 9. B5.1 B7.1 10. P3-4 X1-4 11. B5.1 B5.1 12. M3.5 B5.1 13. P5.2 M3.4 14. P4/2 M4/6 15. P4.5 M6/8 16. P4-9 M8.6
Biến 4:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. M8.9
Nếu Trắng chơi 4. P5.4 M3.5 5. P8-5 P8-5 6. P5.4 S4.5.
Bây giờ nếu Trắng đi 7. X2.4 X9-6 8. X2-6 X6.2, cân bằng. Còn như 7. M8.7 P2.1 8. P5/2 B3.1, Đen đủ sức chống đỡ. Hoặc nếu 7. M8.9 X9-8 8. X9-8 X8.2 9. P5/2 P2-1, cân bằng.
4. ... P8-7
Đen có thể chơi 4...X9-6 5. P8.2 B3.1 6. P8-3 P8-7, bây giờ nếu Trắng đi 7. X2.7 X6.1, cân bằng. Còn nếu 7. X2.5 P7.3 8. B3.1 T3.5 9. X9-8 P2.2 10. X2.3 X6.6 11. M3.2 X6-8, đối công phức tạp.
5. P8-7 T3.5 6. B3.1 X9-4 7. M3.4 X4.4 8. M4.5 M3.5 9. P5.4 S4.5 10. T3.5 X4/2 11. P5/1 X4.3 12. X2.3 X1-4 13. S4.5 Xs.4 14. P5/1 Xs-5 15. P5-4 X4-5 16. X2-5 X5.2
3. PHÁO ĐẦU ĐỐI THIẾT ĐƠN ĐỀ
Biến chung:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3
Gần đây các danh thủ thử nghiệm chơi 2. X1.1 X9.1 3. X1-6 X1.1 4. M8.7 T3.5 5. M2.3 M8.9 6. B5.1 X9-4 7. X9.1 S4.5 8. B5.1 B5.1 9. M7.5 P2/2 10. P5.3 P2-4, cân bằng.
2. ... X9.1 3. X1-2 M8.9
Biến 1:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. B7.1 P8-7
Đen có ba phương án khác:
-Một là 4...P8-5 5. P8-7 T3.1 6. M8.9 P2.4 7. B3.1 X9-4 8. X9-8 Xl-2, Đen có thế phản công.
-Hai là 4...X9-4 5. B7.1 B3.1 6. P8-7 X4.1 7. P5.4 B3.1 8. X2.4 B3-4 (có thể B3.1 9. P7-5 M3.2 10. M8.9 B3-4 đối công) 9. P7-5 M3.2 10. M8.7 B4.1 11. S4.5 B9.1 12. B5.1 Tg.1 13. B5.l Tg-4 14. X2-7 S4.5 15. X7.1 P8.2, Đen chống được Pháo huyền khống.
-Ba là 4...X9-6 5. M8.7 X6.4 6. B5.1 P8-5 7. M7.5 P2/1 8. P8.7 P2.5 9. B3.1 X6/3 10. X2.3 Pt.3 11. P5.4 12. S6.5 X1-2 13. T7.5 X2.6 14. X9-6 X2-3 15. X6.4 B5.l, hai bên đối công.
5. P8-7
Nếu Trắng chơi 5. X2.7 X9-4 6. B7.1 B3.1 7. P8-7 M3.4! Đen phản công. Còn như 5. X2.4 X1.1 dễ cân bằnq, hoặc nếu 5. M8.7 X9-4 6. P8-9 X4.5 7. X9-8 P2-1 8. X2.7 X4-3 9. X8.2 Xl-2, Đen có thế phản công.
5. ... T3.5 6. X2.7
Trắng nên chơi 6. M8.9 X9-4 7. X9-8 P2-1 8. X2.7. Bây giờ nếu Đen chơi 8...S4.5 9. X2-3 M3/4 10. X8.7 X4-2 11. X8.9 X1.2 12. P5.4 M4.3 13. P5-l B7.1 14. P7-5 M3/4 15. M9.7, Trắng có thế công.
6. ... X9-4 7. X2-3 M3/5 8. X3-1 P2-9 9. P5.4 X4.6 10. M3/5 P9.4 11. B5.1 P9.3 12. T7.5 X4/4 13. B5.1 B7.1 14. M5.3 P9/5 15. P5-7 P9-5 16. S6.5 X1-2
Biến 2:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. B7.1 P8-7 5. P8.4 T3.5 6. X2.7
Nếu Trắng chơi 6. P8-5 M3.5 7. P5.4 S6.5 8. B5.1 X1-3 9. M8.7 B3.1 10. M7.5 X9-6 11. X9-8 X6.3 12. T7.5 B9.1, Đen giành thế cân bằng.
6. ... S4.5 7. B5.1 X1-4 8. X2-3 X4.8 9. X3-2 X4-2 10. B5.1 X2/5 11. M8.7 B5.1 12. M3.5 M3.5 13. X2/3 X2.1 14. X2.1 M5/7
Biến 3:
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. P8-7 P8-7 5. M8.9 T3.5 6. X9-8 P2-1 7. B5.1 X9-4 8. B5.1 B5.1 9. X8.5
Nếu Trắng đổi lại 9. X2.5 B5.1 10. X2/1 X4.4 11. M3.5 S4.5 12. X2-5 X4-5 13. P5.2 X1-4, Đen chủ động hơn.
9. ... B3.1 10. X8-7 M3.4 11. X2.5 B7.1 12. X7/1 S4.5 13. X7-6 X1-2 14. M3.5 B5.1 15. P5.2 M4/6 16. X6.4 M6.8
Biến 4
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 X9.1 3. X1-2 M8.9 4. P8-6 X9-4 5. S4.5 P8-6 6. X2.4 S4.5 7. M8.7 X4.5 8. B7.1 X1-2 9. X9-8 P2.4 10. X2-6 X4-3
Nếu Đen đi 10...X6/1 11. M7.6 P2-7 12. X8.9 M3/2 13. P5.4 T3.5 14. M6.7 M2.3 15. P5-1 P7-1 16. P6-5, Trắng nhiều Tốt chiếm ưu.
11. B3.1 T3.5 12. M3.4 P2/1 13. B7.1 P2-6 14. X8.9 M3/2 15. X6-4 B3.1 16. P5.4 M2.3
Tôi rât hay chơi Đơn Đề Mã đây ! Chủ yếu là mình thấy thích thôi ! Tôi có thấy yếu đâu !!! Đánh vẫn ngon mà !