Bản Tin Y Tế: Breast Cancer, Prostate Cancer, Ectopic Pregnancy & Others
Mục Lục Bản Tin:
1. Thuốc Tamoxifen & Evista (raloxifene)
2. Ung Thư Nhiếp Hộ Tuyến
3. Osteoarthritis (viêm khớp xương)
4. Vitamin D & Bứu Tử Cung
5. Vaccine & Autism (bệnh tự kỷ)
6. Mang Thai Ngoài Dạ Con
7. Hot Flashes
oOo
Bản Tin 1: Thuốc Tamoxifen & Evista (raloxifene)
Breast cancer là loại ung thư gây nguy hiểm tính mạng cho chị em phụ nữ. Breast cancer là nguyên nhân đứng thứ 2 gây tử vong cho chị em phụ nữ. Ở Hoa Kỳ, breast cancer chiếm khoảng gần 30% của tất cả loại ung thư ở phụ nữ, chỉ đứng sau ung thư phổi.
Hiện tại chúng ta có 2 loại thuốc: tamoxifen và raloxifene (Evista). Hai loại này có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú, đặc biệt là những phụ nữ có nguy cơ phát triển bệnh sau này.
Cơ quan United State Preventive Services Task Force khuyên các bác sĩ nên nói rõ cái lợi và cái hại của việc sử dụng hai loại thuốc này cho bệnh nhân được rõ trước khi quyết định sử dụng. Tờ báo này được đăng trên tờ April 16, 2013, Annals of Internal Medicine. Tờ báo khuyến cáo nên dùng Tamoxifen (20 mg), và cho bệnh nhân dùng Evista (60 mg).
Trước đây cho tamoxifen đến quý vị còn trẻ có estrogen receptor positive thì bác sĩ cho uống trong 5 năm để ngăn ngừa ung thư vú trở lại. Sau này có Evista (raloxifene), mỗi ngày 1 viên để ngăn ngừa những người có bướu sau này sẽ thành độc. Khi so sánh tamoxifen và Evista cái nào tốt hơn? Hai cái đều ngang nhau. Hai thuốc này đều gây blood clot disease.
Nếu chúng ta bị ung thư vú, tuổi còn trẻ, estrogen receptor positive, chúng ta được quyền uống tamoxifen 10 năm, chứ không phải 5 năm như trước. Nếu chúng ta cho bệnh nhân uống thêm 5 năm nữa (10 năm) thì xác suất trong 1000 người thì chỉ có 16.5; trong khi đó nếu chúng ta không cho uống, hoặc cho uống thuốc giả (placebos) thì có 23.5 bị ung thư vú.
Tamoxifen có hiệu quả hơn Evista để ngăn ngừa ung thư vú, nhưng có nhiều phản ứng phụ như blood clot disease. Người ta thấy rằng những người dùng tamoxifen mà có blood clot disease là 8.6% trong 1000 người; trong khi đó ở Evista chỉ có 4.6% trong 1000 người. Tuy nhiên, những phản ứng phụ như blood clot disease, ung thư nội mạc tử cung và cataract (đục tinh thể) thì ít xảy ra nếu quý bà uống những thuốc này khi còn trẻ tuổi. Đương nhiên những nguy cơ trên có lẽ sẽ cao nếu quý bà đã có tiền sử blood clot disease.
Những người sử dụng tamoxifen bao giờ cũng có tỷ lệ ung thư tử cung, ung thư nội mạc tử cung, và cataract cao hơn so với nhóm control group; trong khi Evista nó không có. Đặc biệt Evista chống mòn xương, nhất là xương sống lưng ở phụ nữ. Evista nó giúp làm nhỏ cái bướu lành ở tử cung đi, không có cataract; và Evista không làm cho quý vị bị mòn xương, ngoài ra nó làm âm đạo được trơn hơn. Chỉ có điểm là Evista mắc tiền hơn tamoxifen.
Những loại này uống ngày 1 viên và khuyên uống trong 5 năm. Raloxifen cũng được chấp thuận trong việc ngăn ngừa chứng rỗng xương.
Điều quan trọng là ta phải xem người phụ nữ nào có thể dễ bị ung thư vú. Gail Model dựa trên: age, race, medical history; đặc biệt là người lớn tuổi, family history; biopsy đã cho thấy những dấu hiệu của tiền ung thư.
Nếu quý vị nào có những risk factor bị ung thư vú, hay chưa có ung thư, nhưng sợ bị ung thư, hay có những yéu tố tăng xác suất ung thư lên thì có thể cho Evista để ngăn ngừa trước. Tuy nhiên, nếu quý vị mới hết kinh, bác sĩ sẽ không biên cho quý vị Evista bởi vì nó chống lại estrogen làm quý vị khó chịu, hot flashing nhiều hơn. Bác sĩ chờ 5 năm sau khi quý vị không còn hot flashing, đến khi đó bác sĩ mới biên cho quý vị Evista để đỡ mòn xương, và đỡ bị ung thư vú.
Bản Tin 2: PSA & Ung Thư Nhiếp Hộ Tuyến
Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến nhất ở quý ông. Mặc dù ung thư tuyến tiền liệt có thể là một ung thư phát triển chậm, nhưng cũng có tới hàng chục ngàn người chết vì căn bệnh này mỗi năm. Nó cũng được xếp thứ hai của nguyên nhân ung thư gây tử vong ở nam giới, sau ung thư phổi. Tưởng cũng nói thêm rằng nguyên nhân hàng đầu gây tử vong bởi ung thư trong cả nam lẫn nữ chính là ung thư phổi.
Đa số ung thư tuyến tiền liệt được nhận ra trong những bệnh nhân không có triệu chứng. Diagnose được dựa trên sự bất bình thường trong PSA levels. Tuy nhiên, không có PSA level nào đảm bảo là không có bệnh ung thư tuyến tiền liệt. PSA level sẽ dẫn tới nhiều rắc rối và đôi khi còn nguy hiểm cho bệnh nhân nếu dùng nó như là một phương pháp để truy tìm ung thư. Cơ quan U.S Preventive Services Task Force khuyên chúng ta không nên đo PSA nếu không cần thiết. Bản tin trên cũng được thảo luận trên tờ JAMA Internal Medicine, online April 15, 2013.
Theo American Cancer Society, trong năm 2013 có khoảng 239,000 người được chuẩn đoán là ung thư nhiếp hộ tuyến, nhưng có ít hơn 30,000 người sẽ chết vì bệnh này và những biến chứng của biopsy gây ra. Dựa vào kết quả trên, quý ông nên xem sét kỹ có nên thử hay không trước khi quyết định làm screening. Thường thì nếu bệnh nhân không muốn thì đừng nên làm. Nói vậy để quý ông biết rằng có những người thấy PSA level của mình cao quá, đi thử...kết quả chết oan mạng.
Nói tóm lại, quý ông nên tham khảo nhiều bác sĩ chuyên khoa để xem mình có nên làm hay không. Khi đó bác sĩ của quý vị sẽ cho quý vị những lời khuyên đúng đắn nhất.
Mới đây cơ quan FDA chấp thuận một loại thuốc mới có tên là XOFIGO (radium ra 223 dichloride). Thuốc này chống lại ung thư nhiếp hộ tuyến ở giai đoạn cuối. Khi quý vị chẳng may bị prostate cancer, các tế bào ác tính ăn vào xương, tấn công vào lymph nodes, phổi và chạy vào não.
Xofigo làm hạ thấp testosterone và chứng di căn. Khi chích thuốc này vào, chất radium-223 bám vào tế bào ung thư nhiếp hộ tuyến và tiêu diệt các tế bào ác tính đó. Do đó người bệnh sẽ đỡ đau xương hơn và sống lâu hơn chút.
Trước khi cho loại thuốc này, bác sĩ sẽ phải làm blood tests kiểm tra RBCs, WBCs, Platelets của quý vị. Không những thế còn phải kiểm tra bone marrow, và cũng như tình trạng sức khỏe của quý vị nữa. Thuốc này cũng tạo ra những phản ứng phụ như: buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy, và low blood counts.
Dù sao nó cũng là một loại thuốc giúp cho các bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn cuối được bớt đau và sống lâu hơn chút xíu.
Bản Tin 3: Viêm Khớp Xương
Osteoarthritis là loại bệnh rất phổ biến, ảnh hưởng các khớp xương của chúng ta. Bệnh viêm khớp xương được xem là một quá trình thoái hóa từ sự hủy hoại của các chất sụn hyaline (hyaline cartilage) trong synovial joints, không những thế mà còn ảnh hưởng tới toàn bộ các khớp xung quanh của bộ phận và synovium. Synovium có chứa chất dịch giúp bôi trơn các khớp xưong và làm giảm ma sát giữa các khớp xương.
Bệnh này thường gặp ở các vị cao niên. Những quý vị béo phì cũng dễ bị thoái hóa khớp xương. Bệnh này thường xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới; nguyên nhân có thể là do lượng estrogen level bị giảm sút. Ngoài ra còn nhiều risk factors khác như: chấn thương, di truyền, nhiễm trùng, repetitive use (i.e lao động nặng thường xuyên), metabolic disorders, etc.
Khi tuổi chúng ta càng cao, lưu lượng máu và cũng như các chất dịch bôi trơn các khớp bị giảm đi, cộng thêm sức nặng của phần trên của cơ thể đè xuống phần dưới, đặc biệt là những người béo phì bị nặng hơn. Đã thế quá trình lão hóa của cơ thể cũng góp phần làm thoái hóa các sụn. Tổng hợp từ những nguyên nhân trên làm cho các sụn giảm đi khả năng chịu đựng, khi đó các khớp xương vì mất đi chất nhờn nên chúng cọ vào nhau nhiều hơn, gây đau đầu gối, đau xương lưng, đau bàn chân, etc.
Một cuộc nghiên cứu từ Rush Medical Center in Chicago, Illinois , người ta nghiên cứu thấy rằng người đi chân không cũng như người đi giầy “mobility shoes” có thể giúp cho người bị đau đầu gối, đặc biệt sẽ giúp bớt sức đè lên đầu gối. Nhất là ở người phong thấp đầu gối. Trong cuộc nghiên cứu này người ta cũng quan sát xem sự tác động của "mobility shoes" ảnh hưởng đến giáng đi như thế nào sau thời gian 6 tháng sử dụng. Người ta thử 16 người đàn ông, đàn bà, bị dau đầu gối, bị osteoarthritis. Những người này được chia làm ba nhóm: nhóm đi giầy thường, nhóm đi giầy "mobility shoes", và nhóm "barefoot". Cả 3 nhóm này đều được quan sát giáng đi sau một thời gian kiểm nghiệm. Người ta thấy rằng những người đi giầy "mobility shoes" 6 giờ/ngày cho thử 6 ngày/week; thử trong vòng 6 tuần lễ sau liên tiếp, 3 tháng sau và 6 tháng sau thử lại. Kết quả cho thấy rằng những người đi giầy "mobility shoes" sau 6 tháng sử dụng đều giảm 18% knee adduction khi đi bộ (ở những người bị thoái hóa đầu gối) so với nhóm người đi giầy thường. Ngoài ra cũng không thấy sự khác biệt đáng kể giữa nhóm người dùng "mobility shoes" và nhóm "barefoot". Khi chúng ta đi giầy "mobility shoes", giáng của chúng ta uyển chuyển hơn, chân nó mềm do pressure trên đầu gối chúng ta giảm bớt đi nhiều. Do đó chúng ta bớt đau hơn.
Flat, flexible footwear giống như người đi chân không, sẽ giúp bớt sức đè lên đầu gối. Chính là giúp cho chân dần dần trở lại trạng thái tự nhiên. Ngay khi ta dừng không đi giầy này nữa, đầu gối của chúng cũng sẽ bớt đau. Loại giầy này giống như loại giầy mấy ông tập Taichi thường dùng rất tốt cho chân và đầu gối.
Bản tin này được đăng trên tờ Journal of osteoarthritis and rheumatism, april 10, 2013.
Bản tin 4: Vitamin D & Bướu Tử Cung
Một cuộc nghiên cứu của 1036 phụ nữ, tuổi từ 35-49, cư ngụ tại Washington, D.C, kể từ năm 1996-1999, được dẫn đầu bởi Tiến sĩ Donna Baird, một nhà nghiên cứu tại Viện Khoa Học Y Tế Môi Trường Quốc Gia (NIEHS), là một phẩn của Hàn Lâm Viện Quốc Gia (NIH). Tiến Sĩ Baird cùng các cộng sự viên thuộc trường Đại Học George Washington và Đại Học Y khoa thuộc miền Nam Carolina cùng tham gia làm screening cho những người có bướu tử cung bằng cách dùng siêu âm. Các nhà nghiên cứu đã dùng những mẫu máu để đo lường circulation của vitamin D. Người ta thấy rằng những người có nhiều hơn 20 nanogram trên mỗi ml của vitamin D (25-hydroxy D) thì được phân loại là đủ vitmin D, mặc dù các chuyên gia cho rằng cơ thể chúng ta đòi hỏi cần có mức độ vitamin D cao hơn để có được một sức khỏe tốt. Khi lượng vitamin D được cung cấp đầy đủ, chúng ta sẽ ít bị bướu tử cung (uterine fibroid). Nếu có đủ vitamin D, bạn sẽ giảm 32% bị bướu u sơ tử cung theo National Institute of Environmental Health Sciences, NIEHS,news release, April 15, 2013.
Nếu quý vị ăn, hay uống vitamin D (sữa tươi), hoặc ra nắng (đi bộ buổi sáng sớm 6-8 AM) nhiều hơn 1 tiếng đồng hồ thôi là quý vị có thể giảm được xác suất bị bướu tử cung (fibroids) tới 40%.
Người ta cũng tin rằng Vitamin D giúp ngăn ngừa ung thư ruột già, nhưng thực ra chỉ có những người có gene nào đó mới help nhiều mà thôi. Vì thế ta chỉ cần vừa đủ lượng Vitamin D là ok. Sáng sớm 1 ly sữa tươi, chiều 1 ly sữa tươi và ra nắng buổi sáng sớm để tập thể dục là đủ. Bạn cũng không cần phải uống quá nhiều vitamin D làm gì. Tiêu thụ quá nhiều vitamin D cũng không tốt đâu.
Chúng ta ra nắng buổi sáng sớm mới tốt, ra nắng giấc trưa chỉ có hại mà thôi. Ngoại trừ vì tính chất công việc bắt buộc phải ra nắng (lúc nắng gắt), nhớ phải bôi kem chống nắng để đề phòng những bệnh về da. Chúng ta sẽ nói về chuyện này vào kỳ tới.
Link:
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/n...ry_136004.html
http://www.sciencedaily.com/releases...0415094453.htm
Bản Tin 5: Vaccine & Autism (bệnh tự kỷ)
Bệnh Tự kỷ xảy ra ở bé trai (2-3 tuổi). Những biểu hiện bên ngoài rất dễ biết. Chúng ngồi một chỗ không chơi với ai hết, la hét, đập đầu vào tường, không nói chuyện với ai cả, mình nói chuyện với nó nó không thèm trả lời, hoặc chỉ trả lời một hai chữ, etc.
Khi quý vị phụ huynh biết con mình chẳng may mắc phải bệnh Tự kỷ; quý vị phải thật cố gắng bỏ thật nhiều thời gian, thậm chí gác công việc qua một bên, mà thay phiên nhau dành nhiều thời gian để lo cho cháu bé cho đến khi qua tuổi teanager. Nếu quý vị cứ khư khư ôm tiền hơn ôm con, sau này chúng ta gần như mất luôn cả con mình. Khi đó chúng không những trở nên dữ tợn với mình và mọi người, mà còn làm hại cả cuộc đời tuổi xuân của chúng sau này nữa. Không những thế mà còn kéo thêm nhiều hệ lụy phiền phức. Quý vị phụ huynh phải cố gắng dành nhiều thời gian nói chuyện với chúng. Khi cho chúng bất cứ cái gì thì cũng bảo chúng phải tập "cảm ơn" người khác. Mục đích là giúp cho bé tạo tình thân với những người xung quanh.
Người ta thấy rằng có hơn 90% những đứa trẻ mắc bệnh Tự kỷ có những triệu chứng về đường tiêu hóa. Trong số đó có khoảng gần 75% chúng bị tiêu chảy. Các nhà nghiên cứu thấy rằng trong ruột các em có nhiều vi trùng clostridium bolteae. Khi người ta chích vaccine vào làm các cháu ít bị tiêu chảy và có lẽ phần nào cũng control được những triệu chứng của bệnh Tự kỷ mà có liên hệ tới clostridium bolteae.
Hiện tại các nhà khoa học vẫn chưa biết rõ nguyên nhân tại sao. Mặc dù rằng có nhiều chuyên gia đổ cho những yếu tố môi trường, trong khi nhóm khác thì tập trung trên vấn đề tiêu hóa. Một số chuyên gia thì cho rằng những độc tố được bài tiết bởi vi trùng ở trong ruột đã làm tình trạng bệnh Tự kỷ thêm nghiêm trọng hơn.
Bản tin trên cũng được đăng trên tờ Journal of Vaccine.
Link:
http://www.sciencedaily.com/releases...0424112309.htm
Bản Tin 6: Mang Thai Ngoài Dạ Con
Mang thai ngoài dạ con là trường hợp trứng sau khi thụ tinh di chuyển qua ống dẫn trứng, nhưng không về được đến dạ con (tử cung). Chúng có thể làm ổ ở bất cứ vị trí nào ngoài tử cung, ví dụ như: ống dẫn trứng (most), cổ tử cung, ổ bụng, buồng trứng, và một vài vị trí khác.
Mang thai ngoài dạ con có thể dẫn đến tình trạng ra máu nhiều (vaginal bleeding), hiếm muộn và tử vong. Ectopic pregnancy nếu không được xử lý kịp thời có thể gây nguy hiểm tính mạng cho bà mẹ; nó cũng là nguyên hàng đầu dẫn đến tử vong do mang thai trong vòng 3 tháng đầu của thai kỳ.
Những nguy cơ dẫn đến mang thai ngoài dạ con gồm có: pelvic inflammatory disease (PID), những người lúc trước đã từng bị (history of previous ectopic pregnancy), hút thuốc lá, từng quan hệ với nhiều bạn tình (history of multiple sexual partners), và một vài risk factor khác.
Khi quý bà có bầu trong 3 tháng đầu mà có triệu chứng đau bụng, và ra máu nhiều (vaginal bleeding) thì phải nghĩ ngay là có thai ngoài dạ con. Hiện nay phương pháp dùng Transvaginal Sonography được xem là cách tốt nhất để chuẩn đoán và lượng định khi nghi ngờ sản phụ đó có mang thai ngoài dạ con. Phương pháp này giúp chúng ta thấy được ectopic pregnancy dễ dàng và phát hiện sớm trước khi nó lớn quá, cũng như trước khi nó bị bể ra. Bác sĩ của quý vị sẽ phải thử máu của quý vị để xem lượng serum hCG của quý vị là bao nhiêu. Nếu thấy lượng serum hCG trên 1500 thì bắt buộc phải thấy cái thai ở trong dạ con. Nếu không thấy cái thai trong tử cung, thì coi chừng cái thai nằm ngoài tử cung.
Khi thấy có triệu chứng đau bụng, ra máu nhiều (vaginal bleeding) trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì bác sĩ nên làm ngay Transvaginal Sonogram và thử lượng serum hCG. Bản tin này được đăng trên tờ JAMA April 24, 2013. Đây là một phương pháp tốt để khám phá có thai ngoài dạ con trong vòng 2-3 tháng đầu tiên. Khi biết sớm và xử lý kịp thời, quý bà sẽ không còn phải sợ nguy hiểm tính mạng nữa.
Link:
http://www.medscape.com/viewarticle/802998
http://jama.jamanetwork.com/article....icleid=1681418
Bản Tin 7: Hot Flashes
Hiện tượng nóng bừng bừng là một triệu chứng của thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ, nhưng không phải tất cả phụ nữ đều có triệu chứng này. Khi bị hot flashes, bạn sẽ có cảm giác nóng bừng bừng ở khu vực mặt, và vùng cổ. Cảm giác này chỉ kéo vài khoảng vài chục giây tới vài phút, và đôi khi đi kèm với đổ mồ hôi, hoặc da bị đỏ lên.
Hôm nay tôi mang đến cho quý bà một cái quà để giảm bớt hiện tượng này nhé. Tuần trước tôi có upload bài "Healthy Foods" là để cho quý vị xem lại khi cần đến. Kỳ này xem ra chúng ta cần xem lại nó rồi :).
Một cuộc nghiên cứu của 6000 phụ nữ, được theo dõi trong 9 năm, người ta thấy rằng những người ăn nhiều strawberries (trái dâu), dứa (khóm), melon (dưa), kết hợp với chế độ ăn uống theo kiểu Địa Trung Hải đều giảm 20% hot flashes (nóng bừng bừng). Cuộc nghiên cứu cũng cho thấy rằng những người phụ nữ đang trong thời kỳ mãn kinh mà ăn nhiều đồ ngọt, và đồ béo/mỡ thì bị hot flash và đổ mồ hôi đêm nhiều hơn. Có lẽ do diet ít ăn đồ mỡ và ăn nhiều chất sợi vì thế giúp cân bằng estrogen trong cơ thể, qua đó làm bớt hot flashes, và cũng giúp lượng đường được ổn định hơn.
Trong trái cây có những tính chất của bioflavonoids và phytoestrogen giúp làm giảm hot flash một cách tự nhiên. Vì thế quý bà nên ăn nhiều trái cây (i.e dứa, dâu, các loại dưa, etc), dùng dầu extra virgin olive, ăn pasta kiểu Ý, kết hợp với cách ăn uống của vùng Địa Trung Hải (high fibers, high protein, low carbohydrates) sẽ làm cho quý bà ít bị hot flash hơn. Bản tin này được đăng trên tờ American Journal of Clinical Nutrition Online April 03, 2013.
Link:
http://www.reuters.com/article/2013/...93N11A20130424
http://ajcn.nutrition.org/content/97/5/1092.abstract
http://www.sciencedaily.com/releases...1024111526.htm
