-
Cái "TÔI"!
Có một ông chủ đồn điền kia với tính khí khá hách dịch. Một buổi sáng nọ, gặp một người nông phu đang tiến tới, ông liền hỏi:
- "Này anh bạn, sao anh không đi đứng thẳng thắn như tôi, mà lại cứ đi với cái lưng cong cong như vậy?"
Người nông phu đưa tay ra phía trước chỉ vào những mảnh vườn trồng bắp và trả lời bằng một câu hỏi:
"Vậy ông có thấy những trái bắp trong mảnh vườn trước mặt không?"
- "Thấy, rồi sao?"
Ông có nhận thấy không, chỉ những trái bắp nặng trĩu hạt mới cong xuống như thế kia, còn những trái bắp lép thì luôn luôn đứng thẳng."(1)
Tu đức học và tâm lý học ngày nay đề cập rất nhiều đến cái "TÔI", riêng tôi, tôi rất thích lối viết và tư tưởng của Cha Anthony de Mello, S.J. Ngài thường dùng những câu chuyện ngụ ngôn để truyền đạt những tư tưởng của ngài, một đường lối giáo dục của Chúa Kitô xưa. Trong một quyển sách nhan đề: "Taking Flight," ngài dành một chương nói về cái TÔI (The Self) trong đó ngài thu lượm và kể lại những câu chuyện khiến tôi phải suy nghĩ nhiều.
Có một vị ẩn tu sống tại một vùng sa mạc bên Ai Cập. Một ngày kia, ông quyết định rời túp lều của mình để đi một nơi khác vì ông không thể chịu nổi những cơn cám dỗ đang hành hạ ông. Đang xỏ đôi xăng đan vào chân để chuẩn bị lên đường, bỗng dưng ông nhìn thấy cách ông không xa lắm, một người giống như ông và cũng đang xỏ giầy như ông. "Ông là ai?", vị ẩn tu hỏi người lạ. "Tôi là cái "TÔI" của ông," người lạ trả lời; rồi tiếp: "Nếu vì tôi mà ông phải rời chốn này, thì tôi báo cho ông biết là cho dù ông có đi đâu chăng nữa, tôi cũng sẽ theo ông." (2)
Câu chuyện cho chúng ta biết rằng những gì chúng ta ao ước cũng như những gì chúng ta trốn tránh đều nằm trong chính nội tâm của mình.
Ngày xưa có một nhà bác học. Ông này có biệt tài làm cho con người của mình biến ra nhiều con người khác, giống đến nỗi không ai có thể phân biệt được ai là người thật, ai là người giả. Một ngày kia ông được tin Thiên Thần sẽ xuống để gọi ông về chầu Chúa. Vì chưa sẵn sàng để chết, ông liền chế thêm ra 12 con người khác của ông để Thiên Thần không biết đâu mà gọi. Quả thật, Thiên Thần không nhận ra ai là người thật và đành tay không về lại thiên đàng. Sau đó không lâu, vì đã có nhiều kinh nghiệm đương đầu với con người, nên Thiên Thần nghĩ ra một kế. Đứng trước 13 con người khác nhau, Thiên Thần nói với nhà bác học: "Tôi rất khâm phục cái tài chế biến của ông. Tuy nhiên, tôi thấy còn một chi tiết rất nhỏ cần phải sửa đổi cho hoàn hảo hơn." Vừa nghe xong, con người thật của nhà bác học vội vàng lên tiếng: "Đâu? Tôi không tin, thiếu sót ở chỗ nào?" - "Ở chỗ này nè!" Vừa nói, Thiên Thần vừa túm cổ nhà bác học "thật" để về chầu Chúa!"(3)
Bạn thấy đó, rõ ràng chỉ cần một tiếng khen hay một lời chê là nhận ra ngay được cái "TÔI" của một người.
Cái "TÔI" của con người rất phức tạp. Nó ao ước nhiều thứ. Ao ước được người ta khen ngợi, được đề cao, được vinh dự, được trọng dụng. Nó ước muốn những gì thoải mái, dễ dãi, và không muốn ai đụng chạm đến những gì của riêng nó, dù là vật chất hay tinh thần. Bạn có biết cái "TÔI" nó sợ điều gì nhất không? Sợ bị người ta khinh miệt, sợ bị chỉ trích, bị lãng quên, bị đau khổ.
Viết đến đây, tôi chợt nghĩ đến Kinh Hòa Bình của Thánh Phanxicô. Những lời kinh đầy ý nghĩa khiêm tốn thiết tưởng chúng ta cũng cần dùng làm khí giới để chiến đấu với cái TÔI. Con người khiêm nhường thật sẽ có bình an (Mt. 11:29). Khi một cá nhân bình an, thì gia đình sẽ bình an, quốc gia sẽ bình an và thế giới sẽ có hòa bình. "Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân." Một câu nói tuyệt vời nhưng chắc chắn không được cái "TÔI" ưa thích. Kinh Hòa Bình là một lối diễn giải đời sống khiêm nhường của một tâm hồn.
Nếu bạn có dịp đến một trung tâm cấp cứu của một bệnh viện, hay có thể chính bạn đã là bệnh nhân cần được cấp cứu, bạn sẽ chứng kiến được những cảnh hỗn tạp: bệnh nhân la hét, nhất là trẻ em, dãy dụa vì đau đớn, vì chống đối. Đối với những bệnh nhân "out of control" như thế, bác sĩ chích cho họ một mũi thuốc an thần, để họ từ từ trở nên "hiền lành" và đi vào giấc ngủ, là khi bác sĩ chữa trị cho những vết thương được lành.
Tôi liên tưởng đến cuộc sống nội tâm của tôi. Vì làm nô lệ cho cái "TÔI" ích kỷ và kiêu căng của tôi, nhiều lúc tôi đã bị thương và trở thành dữ tợn. Chỉ khi nào tôi được chữa lành, tôi mới thấy được sự cao quý của một tâm hồn khiêm tốn, tôi mới dám đối diện và đương đầu với cái "TÔI" của tôi. Nhưng để được chữa lành, tôi phải trở nên hiền lành. Hiền lành qua những ý thức của tôi, hiền lành qua những sửa đổi, hay nói một cách khác, hiền lành bằng những mũi thuốc an thần của vị bác sĩ tối cao. Chỉ có đức Kitô mới có thể chữa lành những vết thương nội tâm, để tôi trở nên khiêm tốn. Sống noi gương Ngài là sống trong hiền lành, là khi tôi buông rơi tất cả những mặt nạ che đậy con người thật của tôi. Sống noi gương Ngài là sống trong sự khiêm tốn, là khi tôi sống trong sự thật và chấp nhận sự thật.
Nguồn:
Theresa Thanh Thủy
(1) Tony Castle, More Quotes and Anecdotes (New York: Costello Publishing, 1986) 352
(2) Anthony de Mello, Taking Flight (New York: Doubleday, 1988)
(3) Anthony de Mello, Taking Flight (New York: Doubleday, 1988) 136-137.
