Con ngựa của Đường Tam Tạng
"Tây Du Ký" kể lại câu chuyện Tôn Ngộ Không cùng với Trư Bát Giới, Sa Tăng phò Đường Tam Tạng sang Tây Trúc lấy kinh. Trên đường nhiều nguy hiểm, thử thách đi về phương tây (ấn Độ) tìm đến đất Phật, họ lại gặp giữa đường một con rồng trắng đang bị treo ngược giữa trời. Nguyên con rồng này là con trai của Long Vương Tây Hải là Ngao Nhuận, vì nghịch lửa làm cháy viên ngọc minh châu trên nội điện, nên bị cha tâu lên thiên đình. Thượng đế khép vào tội ngỗ ngược, bị phạt treo trên trời, lại đánh ba trăm roi, chờ ngày xử quyết. Sau đó may được Bồ Tát hiểu sự tình, lên thưa với Thượng đế xin cho tha tội. Thượng đế nghe xong, lập tức ra lệnh ân xá, sai thiên tướng cởi trói và trao cho Bồ Tát thả con rồng xuống khe sâu, đợi Đường Tam Tạng tới, biến thành con ngựa bạch, sang phương tây lập công.
Khi thầy trò Đường Tam Tạng đến nơi rồng ẩn mình chờ chủ, vì rồng không biết đó là Đường Tam Tạng nên đã gây ra cho thầy trò Đường Tăng không ít khó khăn.
'Thầy trò Đường Tăng ngắm nghía, bỗng nghe đánh ầm một tiếng ở giữa lòng khe, một con rồng nhô ra, đạp sóng rẽ nước, trườn lên sườn núi vồ trưởng lão. Hành Giả hốt hoảng vứt hành lý, ôm Đường Tăng xuống ngựa, cắm đầu chạy miết. Con rồng đuổi không kịp, trở lại nuốt chửng con ngựa bạch lẫn yên cương, rồi lặn xuống nước mất tăm. Hành Giả vác sư phụ lên đồi cao ngồi, quay trở lại dắt ngựa, gánh đồ, nhưng chỉ còn gánh hành lý, không thấy ngựa đâu cả".
Tìm mãi khắp nơi không thấy ngựa, Tôn Ngộ Không đoán là bị rồng ăn thịt, liền đi tìm con rồng dữ, bắt nó trả lại ngựa.
Lại nói chuyện con rồng ăn thịt xong con ngựa bạch của Tam Tạng, nằm nấp ở đáy khe, nghỉ ngơi dưỡng sức, bỗng nghe tiếng người hò hét đòi ngựa, không nén được cơn lửa giận dữ, vội vàng tung mình rẽ sóng nhảy lên mặt nước, quát:
- Kẻ nào dám đến cửa bể này trêu ta?
Hành Giả nhìn thấy gầm lên:
- Chớ có chạy trả ngựa cho ta mau!
Đoạn vung gậy nhằm đầu con rồng bố xuống. Con rồng nhe nanh, múa vuốt xông vào định cắp Hành Giả. Trận đấu quyết liệt diễn ra ngay bờ khe... Tiến thoái đánh nhau một hồi lâu, con rồng sức yếu gân tê không địch nổi bèn quay người lặn xuống đáy khe sâu, trốn biệt không dám ra nữa. Hành Giả mắng chửi không ngớt mồm, con rồng định giả câm giả điếc, không dám thò đầu lên. Không biết làm thế nào, Hành Giả đành quay về thưa với Tam tạng:
- Thưa sư phụ con quái vật ấy bị lão tôn mắng chửi phải chui lên. Con và nó đánh nhau hồi lâu nó khiếp sợ bỏ chạy trốn dưới khe không ra nữa.
Tam Tạng nói:
- Chẳng biết có đúng là nó ăn thịt ngựa của mình không?
Hành giả đáp:
- Thế mà cũng nói được. Nếu nó không ăn, mà lại chịu ra đánh nhau với lão Tôn?
Tam Tạng nói:
- Hôm trước lúc con đánh hổ, con nói rằng có tài bắt rồng, hổ phải hàng phục, nay lại không hàng phục nổi nó à?
Loài khỉ vốn không chịu nổi lời nói khích. Tam Tạng mới chọc một câu, Hành Giả đã ra oai quát:
- Đừng nói nữa, đừng nói nữa! Đợi con đi đọ tài cao thấp với nó một lần nữa!
Hầu vương nhanh nhẹn phóng tới bờ khe, trổ phép thần thông lật sông giốc biển, làm cho nước khe Ưng Sầu trong veo thấu đáy đục ngầu lên như nước Hoàng Hà. Con rồng núp dưới đáy sâu đứng ngồi không yên, nghĩ thầm:
- Thật là phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí. Ta vừa thoát tội chết trên trời chưa được một năm, nằm đây kiếm ăn qua ngày, lại gặp phải con quỷ này đến hại ta.
Nó càng nghĩ càng chán, nhưng không chịu được nhục, bèn cắn răng nhẩy vọt lên mặt nước, quát:
- Nhà ngươi là quỷ sứ từ đâu tới đây lừa dối ta như vậy?
Hành Giả nói:
- Ngươi không cần biết ta ở đâu, làm gì. Chỉ cần trả ngựa cho ta là ta tha chết cho!
Con rồng nói:
- Ngựa của ngươi, ta nuốt vào trong bụng rồi, làm sao nôn ra được! Ta không trả, ngươi làm gì nào?
Hành Giả nói:
- Không trả ngựa thì hãy nhìn cây gậy của ta đây! Ta sẽ giết ngươi để đền mạng cho con ngựa của ta.
Hai bên lại đánh nhau kịch liệt trên sườn núi. Chưa được vài hiệp, con rồng yếu sức không chống nổi, bèn lắc mình một cái, biến thành một con rắn nước, chui vào bụi cỏ. Hầu vương vác gậy đuổi theo, vạch cỏ tìm rắn, nhưng chẳng thấy dấu vết. Tức nối tam bành, bẩy khiếu bốc khói, Hành Giả vội vàng niệm câu thần chú "úm", gọi ngay các vị Thổ thần, Sơn thần vùng ấy lên.
Sau khi Tôn Ngộ Không tìm rõ được lai lịch con rồng, biết rằng chỉ có tìm gặp Quan âm Bồ Tát để mời đến mới xong. Nhờ có Yết Đế đi giúp, một lát sau Bố Tát đã có mặt ở núi Xà Bàn, nơi Tôn Ngộ Không đang nóng lòng sốt ruột. Sau cơn nổi khùng, chất vấn này nọ, Tôn Ngộ Không nói:
- Tại sao ngài lại đem con rồng dữ có tội xuống đây, để nó thành tinh ăn mất con ngựa của sư phụ tôi?
Bồ tát nói :
- Con rồng do chính ta tâu với Thượng đế đưa nó xuống đây để làm ngựa cho người đi lấy kinh. Nhà ngươi nghĩ xem, con ngựa xoàng ở phương Đông làm sao có thể vượt qua muôn núi nghìn sông được? Cần phải có Long Mã ấy mới đi nổi chứ.
Hành Giả nói:
- Nay nó sợ lão Tôn trốn biệt không dám ra thì làm thế nào?
Bồ tát gọi Yết Đế đến bảo:
- Nhà ngươi đến bờ khe gọi: "Ngao Nhuận long vương ngọc long tam thái tử ra ngay, có Bồ Tát ở Nam Hải tới", là nó ra ngay.
Yết Đế xuống bờ khe gọi hai lần, thấy con rồng vượt nước, rẽ sóng nhô lên, biến thành hình người, nhẫy vút lên mây, cúi lạy Bồ Tát, nói:
- Đội ơn Bồ Tát cứu mạng, tôi chờ đợi ở đây đã lâu rồi, mà chẳng thấy tăm hơi người đi lấy kinh đâu cả.
Bồ Tát chỉ Hành Giả nói:
- Chẳng phải đồ đệ của người đi lấy kinh là gì đây!
Con rồng thưa:
- Thưa Bồ Tát, người này là đối thủ của con đấy. Hôm qua đói quá, con trót ăn thịt một con ngựa của hắn. Hắn cậy sức khỏe, đánh con phải chạy trốn, lại mắng chửi con nữa, làm con phải đóng cửa không dám ra. Chẳng thấy hắn nói nửa lời "đi lấy kinh" nào cả.
Hành Giả nói:
- Nhà ngươi không hỏi ta họ tên là gì, thì ta việc gì phải nói.
Con rồng nói:
- Ta chẳng hỏi nhà ngươi là ma quỷ ở đâu tới đây sao? Nhà ngươi còn quát ta: "Chẳng cần biết ở đâu tới, chỉ cẫn biết trả ngựa cho ta", chứ có nhắc đến chữ "Đường" nào đâu!
Bồ Tát nói:
- Con khỉ kia, chỉ chuyên cậy sức khỏe, có chịu khen ai bao giờ đâu. Lần này đi trước, còn có người quy thuận nữa đấy. Nếu có ai hỏi, thì phải nhớ trả lời ngay là đi lấy kinh. Như vậy người ta quy phục liền, có đỡ nhọc sức không.
Hành giả mừng rỡ vâng theo. Bồ Tát bước lên, dứt hạt minh châu ở dưới cổ rồng ra, lấy cành dương liễu dúng vào nước cam lồ vây vào người con rồng, miệng hô "biến". Con rồng tức khắc biến thành một con ngựa bạch như trước.
Tôn Ngộ Không dắt ngựa đến chỗ Đường Tam Tạng, lại cùng nhau tiếp tục lên đường. Ngựa không có yên cương nên nhiều bề lúng túng. May sao trên đường đi, sau này gặp người cho bộ yên cương rất quý, thế là đầy đủ lệ bộ.
Nên có thơ rằng:
Yên thêu sao bạc sáng long lanh
Đệm báu vàng au, chỉ kết vành.
Bàn đạp mấy tầng nhung tía mịn,
Tơ điều xoắn tít sợi cương thanh.
Tấm da hoa vẽ bên hàm thiếc,
Chiếc quạt mây thêu thú mấy hình.
Vòng xích làm bằng đồ sắt luyện,
Dãi tơ mềm mại rủ bên mình
Thật là đầy đủ mọi thứ không thiếu cái gì. Cuộc hành trình đi về đất Phật còn dài dặc lắm, con Long Mã (ngựa rồng) góp công sức không nhỏ.
(ST)
