Luật sống chết trong cờ vây - Hai mắt

Khi hai bên giao tranh, rất nhiều khi một bên bị bao vây hoàn toàn bởi quân đối phương. Lúc này, chúng ta sẽ phải xét đến tình trạng của nó. Thường sẽ rơi vào 1 trong 3 trường hợp sau: đã sống, đã chết, hoặc chưa thể xác định được.

Khi đám quân bị bao vây

Ta cùng xét đến các trường hợp bên dưới. Khi các nhóm quân của trắng đều hoàn toàn bị Đen bao vây, không còn đường thoát ra phía ngoài.

http://i2.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Quân trắng đang bị bao vây, nếu Đen muốn giết, Đen chỉ cần xiết hết khí của quân trắng.
• Nếu Trắng đi vào các khí này, Trắng cũng không làm được gì thêm ngoài việc “tặng” thêm quân cho Đen.
• Ở góc dưới, Đen có thể xiết hết các khí bên ngoài, cuối cùng đánh vào vị trí tam giác để giết trắng.

http://i1.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Trong hình trên, các đám trắng cũng đã bị Đen bao vây hoàn toàn phía ngoài.
• Tuy nhiên, các đám quân này đã sống, bởi vì Đen không thể xiết hết khí chúng để bốc ra khỏi bàn cờ.
• Tại sao lại như vậy?

Muốn sống: Phải có hai mắt hoặc đất lớn

Khi một đám quân bị bao vây hoàn toàn bởi quân đối phương, điều kiện để đám đó sống là nó phải có hai mắt hoặc tự chiếm được một vùng đất đủ lớn để tạo hai mắt khi cần.
Vậy mắt là gì? Tại sao lại cần hai mắt?
http://i1.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Điểm A như hình trên được gọi là mắt của đám đen bao quanh nó.
• Về cơ bản, mắt là các điểm hết khí (được nhắc đến ở phần 1) mà đối phương không được phép đi vào.
• Nếu Trắng xiết hết các khí xung quanh một đám quân có một mắt, Trắng vẫn có thể ăn nó.

http://i2.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• A và B là hai mắt của Đen.
• Trắng không thể đặt ở đâu trong hai vị trí này để ăn quân đen, bởi đám đen luôn còn một khí là mắt còn lại.
• Nói cách khác, hai mắt này là hai điểm hết khí mà Trắng không thể đi vào.
• Đám đen đã sống.

Không gian mắt

Tại sao ở trên tôi nói rằng muốn sống hãy có đất đủ lớn? Bởi vì đất lớn đồng nghĩa với không gian tạo mắt lớn.
Vậy không gian mắt là gì?

http://i1.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Nếu như mắt theo ta biết ở trên là một điểm bao vây bởi bốn quân, thì không gian mắt là một vùng đất lớn hơn được bao vây bởi nhiều quân hơn. Ví dụ như vùng đánh dấu ‘o’ ở biên trái.
• Với một không gian mắt, ta xem như đã sở hữu ít nhất một mắt.
• Như vậy đám đen ở phía trái đã sống. Tương tự cho đám bên phải.

http://i1.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Giả như trong không gian mắt của Đen có vài quân trắng, Đen cũng không phải sợ. Trắng không thể lấp hết tất cả các khí trong không gian mắt của Đen (bởi sẽ tự làm mình hết khí)
• Đám đen biên phải chỉ có một không gian mắt, tuy nhiên, Đen sẽ dễ dàng chia đôi không gian này để tạo sống nếu Trắng nhảy vào. Ví dụ Trắng đi A Đen sẽ đi B và ngược lại.

Mắt giả và mắt thật

Nếu mắt chỉ là một điểm (chứ không phải không gian mắt), ta cần phải để ý đến trường hợp nó là mắt giả. Một đám quân chỉ có thể sống với hai mắt thật.
http://i2.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Hai đám quân phía trên đã có hai mắt tại các điểm đánh dấu, tuy nhiên, nếu để ý kỹ, ta thấy Trắng có thể đi vào hai điểm B và D để ăn một vài quân đen phía ngoài.
• Mắt ở B và D là mắt giả bởi vì Trắng có thể đặt quân vào để ăn một vài quân đen.
• Xem lại các ví dụ trước, Đen sống nhờ tạo được hai mắt thật, vì Trắng không thể đi vào để ăn bất kỳ quân đen nào.

http://i1.wp.com/blogcovay.com/wp-co...size=250%2C250

• Để xác định mắt thật hay giả, ta xem các cửa của nó, đó là các điểm được đánh dấu chéo. Những điểm này có nhiệm vụ quan trọng là nối các quân tạo mắt lại thành một đám liền mạch.
• Nếu Trắng chiếm được ít nhất 2 cửa của mắt ở trung tâm, nó sẽ trở thành mắt giả.
• Nếu Trắng chiếm được ít nhất 1 cửa của mắt ở biên, mắt này cũng là mắt giả.

To be continue

Phần này hơi dài và khá khó hiểu nếu các bạn không tập trung nghiên cứu thật kỹ. Tuy nhiên, đây là điều luật quan trọng hàng đầu trong cờ vây.
Ở phần kế tiếp, chúng ta sẽ cùng nghiên cứu cách giết hoặc cách tạo sống cho một đám quân đã bị bao vây hoàn toàn. Tất nhiên sẽ kèm minh họa và bài tập