Chiếu tướng - TTCT 8/11/2009
Chiếu tướng
(Phóng sự đăng báo Tuổi Trẻ Cuối Tuần hôm nay (Tuoi Tre Online - Tuổi Trẻ Cuối tuần - Chiếu tướng)
TTCT - Như mọi ngày, khi bình minh còn vởn sương lờ mờ, chị Nhâm Thị Hương cùng hàng loạt chủ quán cà phê khác ở khu chung cư Ngô Tất Tố (quận Bình Thạnh, TP.HCM) lau chùi bàn ghế, kiểm tra quân số cẩn thận trên hàng chục bàn cờ để đón khách.
Gần đó phía bờ kè kênh Nhiêu Lộc, nhiều người tập thể dục xong mời nhau đến quán làm một ván cờ tao nhã. Một cụ già nói: “Ngày mới của tôi là được chơi vài ván cờ với bất kỳ ai đó”.
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Im...bnailID=373493
Quán cờ tướng - một nét đẹp văn hóa - Ảnh: Sơn Bình
Với nét mặt vui vẻ, hào sảng, ông già kể: “Năm lên 10 tuổi tôi đột ngột bị sốt cao và bị liệt hạ chi, chữa trị ở bệnh viện nào cũng không khỏi. Lạ ở chỗ cậu tôi là một cao thủ cờ phường Đa Kao, quận 1 nên hay tụ tập anh em chơi ở nhà riêng. Lúc đầu tôi mê xem rồi biết ngồi dậy tập đánh, dần dà tập đi rồi khỏe hẳn trước sự ngỡ ngàng của nhiều người. Cũng từ đó, tôi có tên mới là Hoàn Kỳ”.
Cờ dưỡng tâm
Hôm nay, người bạn đàm đạo của ông là “hậu bối” Nguyễn Mạnh Hùng, sinh viên Trường ĐH Tôn Đức Thắng. Dù chơi cờ rất cứng nhưng mới khai cuộc hai nước, ông lão đã đọc được ý đồ chiến thuật “pháo đầu mã đội” của cậu sinh viên, đưa ra cách hóa giải bằng lý thuyết và Hùng thất thủ chóng vánh. Ván thứ hai, ông lại đoán chắc thâm chiêu “song long xuất hải” rồi chiếu tướng hạ gục đối phương.
Ông nhỏ nhẹ mấy lời: “Cậu còn trẻ, nên tự tin học hỏi chứ đừng sử dụng xảo chiêu háo thắng”. Trước ánh mắt và cách cầm cờ của Hùng, ông tâm lý đọc được câu chuyện buồn của gia đình em. Ông xin số tài khoản của cậu sinh viên nghèo, tính tiền rời quán chạy bộ, mất hút giữa đám đông. Hôm sau, trong tài khoản của Hùng xuất hiện 2 triệu đồng của ông lão để cậu đóng học phí.
“Người Sài Gòn rất chuộng cờ tướng, từ khi môn chơi này được đại chúng hóa thì niềm đam mê của họ càng cao hơn. Là người có tâm huyết với cờ, tôi rất vui vì ngày càng xuất hiện nhiều quán cờ tướng để đáp ứng nguyện vọng của người hâm mộ, phải ghi nhận đây là một nét đẹp văn hóa”
LÊ THIÊN VỊ
(PCT Liên đoàn Cờ TP.HCM, ủy viên BCH Liên đoàn Cờ tướng châu Á)
Chứng kiến câu chuyện đó, chị Hương chủ quán cho biết thêm: “Hơn một năm mở quán cờ tướng, tôi học hỏi rất nhiều từ sự lịch lãm của tuổi trẻ đến thâm đạo của người già”.
Chị Hương cũng là một nữ kỳ thủ giỏi, chị giải thích về xu hướng mọc lên như nấm của quán: “Cờ tướng có một quá trình phát triển lâu dài, có lẽ vì nhu cầu giao lưu mà nơi nào có quán thì nơi đó có cờ. Chủ quán là những người rất yêu cờ, mở quán để tìm thu nhập nhưng cũng để thỏa mãn niềm đam mê, còn lại số ít thuộc dạng ăn theo khi thấy sự ưa cờ của khách”.
Anh Quang, quản lý một quán cà phê ở Bắc Hải (quận 10), hí hửng: “Từ khi tôi chuyển sang kinh doanh bằng cờ tướng, quán đông khách hơn, buôn bán được lắm, không ồn ào như thời xem phim “nóng”, mở nhạc vũ trường. Nhu cầu chơi cờ của khách tăng miết, tôi mua sáu bàn cờ để phục vụ nhưng vẫn thiếu. Khách của tôi hầu như là dân trí thức, mà trí thức chơi cờ thì không chê vào đâu được, lịch sự và rất trật tự, khác hẳn với những quán nhậu ồn ào, nhốn nháo...”.
Khác với các kỳ đài vỉa hè bao gồm phần lớn là các cụ già và bình dân lao động, quán cờ tướng cà phê ở đây là sự hội tụ của đại đa số học sinh - sinh viên, công nhân viên chức. Y sĩ Nguyễn Văn Phát, người có kinh nghiệm thi đấu ở một số giải cờ tướng nghiệp dư, tâm đắc: “Tôi đến đây đánh cờ thư giãn và trao đổi công việc với bạn bè gần xa. Tôi rất ấn tượng về hình ảnh các sinh viên, công nhân viên chức ăn mặc gọn gàng, vào quán thi thố tài nghệ, vui vẻ thoải mái sau giờ làm. Họ thua độ bằng bữa cơm, ly nước và cười tươi yêu đời, nhưng sướng nhất là những ngôn từ đệm nước đi ngẫu hứng...”.
Đến các quán cờ tôi phát hiện nhiều điều dí dỏm, khi chứng kiến các kỳ thủ dùng ngôn từ đệm theo nước đi, cách đánh. Tiêu biểu như “Họn vọng phu hóa đá trời ơi” (Cờ hòa trong tuyệt vọng), “Song mã sa rồi Tây Tiến ơi” (Hai mã bị bắt chết), “Không mũ bảo hiểm mà dám ra đường” (đơn độc không quân giữ hay hỗ trợ), “Áo bà ba quê mùa em không mặc” (Cung tướng trống trơ)... Chính sự sinh động ấy đã tạo nên tiếng cười cho nhiều người và vô tình hút hồn những người không chơi cờ, ngay cả du khách nước ngoài tò mò.
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Im...bnailID=373494
Nữ nhân viên tiếp cờ - Ảnh: Sơn Bình
Tắt đèn... chiếu tướng!
Gần đây, các quán cờ tướng chuyển mình lên một cấp cao hơn - nghề tiếp cờ. Đó là hình thức kinh doanh nghe nhạc, đánh cờ tao nhã và thực tế đây là “mốt” hái ra tiền vì nhu cầu của khách. Một số quán còn thuê hẳn tiếp viên nữ xinh tươi có khả năng đánh cờ khá để khách thư giãn. Thế nhưng, ẩn mình đâu đó, nhiều quán cà phê sẵn sàng “đánh cờ người” nếu khách cần.
Trên đường Ung Văn Khiêm, quận Bình Thạnh có một quán cà phê được dựng lên bằng lá dừa lụp xụp với những ánh đèn u ám mà dân chơi gọi là “quán Bong Bóng”. Dạo gần đây, quán này mua vài bộ cờ tướng, cử hai nàng “váy ngắn chân dài” múa qua múa lại để chào mời. Thấy quán có bàn cờ, mấy sinh viên dừng xe bước vào, miệng không ngớt lời thách thức chiếu bí lẫn nhau.
Các cậu trai vừa bước vào quán, ngay lập tức có hai em đến ngồi cạnh, áo quần hở hang, khom người nhặt cờ lộ nguyên “hai gò bồng đảo”. Một cô còn kéo chiếc váy ngắn lên lau chùi con cờ rồi quàng vai một cậu nói: “Con ngựa của anh nhảy dữ quá, đưa em nuôi một giờ nó ngoan ngoãn liền, lấy tiền công 300.000 đồng thôi”.
Tôi ngồi ở quán hơn hai giờ, thêm 5-6 người khách nữa đến, nhưng khác với các sinh viên, họ gọi nước và các cô nàng mang ra bàn cờ, hai bên cà kê chuyện giá cả, rồi ôm bàn cờ vào góc khuất. Ở nơi thiếu sáng như vậy mà họ vẫn “chiếu được tướng” quả là hết biết. Thấy tôi rút tiền ra “boa”, một cô tiếp viên cờ bất đắc dĩ tỏ rõ sự tình: “Quán sá kiểu này đã xuất hiện nhiều nơi. Ba tháng trước em còn làm ở một quán đèn mờ trên đường Hòa Bình, toàn là tắt đèn để đánh cờ mò.
Thời gian gần đây, mấy quán cà phê ôm trên đường Âu Cơ và Lạc Long Quân cũng xuất hiện cờ tướng, phòng máy lạnh đàng hoàng. Những quán này thấy khách thích chơi cờ nên mua thêm mấy bộ cờ tướng câu khách, chứ chiêu đó chẳng mới mẻ gì...”. Nói xong, cô ta sỗ sàng lấy tay vỗ nhẹ vào vùng “cấm cung” rồi bảo tôi: “Chiếu tướng lẹ đi anh!..”.
Nhắc đến những quán cờ tướng dạng này, nữ kiện tướng cờ Nguyễn Thị Thanh An trầm ngâm: “Cờ tướng nằm trong bốn thú vui của kẻ sĩ xưa là “cầm kỳ thi họa”. Theo thời gian tồn tại và phát triển của cờ tướng, những quán cờ như thế xuất hiện giống như một hệ quả tất yếu, tiếp sức cho các kỳ đài công cộng vốn đã bị bão hòa”. Sự yêu cờ của chủ quán cờ và những cô gái tiếp cờ đúng nghĩa là một nét đẹp đáng trân trọng, vì nó nâng giá trị cờ tướng lên tầm cao hơn trong xã hội. Tuy nhiên, nếu người ta chuyển qua “chiếu tướng trong bóng tối” thì đó quả là sự xuống cấp của những... kỳ đài!
“Điểm son” Vọng Cát
Nhắc đến quán cờ tướng, người hâm mộ không thể nào quên được kỳ đài Vọng Cát hoạt động từ năm 2001-2004, được ví như một điểm son của hoạt động cờ tướng dân gian. Vọng Cát hoạt động dưới dạng quán cà phê sân vườn do bậc thầy Hoàng Đình Hồng phụ trách chuyên môn, với sự tài trợ của một Việt kiều Úc “ăn ngủ” cùng cờ tướng.
Vọng Cát nằm dưới chân cầu chữ Y (quận 5), hội tụ những người đam mê cờ đủ thành phần: bác sĩ, kỹ sư, công nhân, giáo viên, xe ôm... Đây được xem là “Hoa Sơn luận kiếm” của những cao thủ khai nhãn “võ lâm kỳ” như Bạch Mi Ưng Vương Trương Á Minh, Túy Kỳ Tiên Trềnh A Sáng, Độc Cô Cửu Kiếm Mai Thanh Minh, Diệp Đại Hổ Diệp Khai Nguyên...
Đến quán, mọi người được giao lưu “kỳ lý” để mở rộng “kỳ đời”, được chứng kiến những nước cờ tuyệt hay của các danh thủ. Bên ly cà phê dưới tán cây xanh là nhiều chuyện kể thú vị của các kỳ thủ, từ Đế Thích, trạng cờ Vũ Huyên đến danh kỳ Nguyễn Văn Tâm, Nguyễn Thành Hội, Ba Quang...
Ở đây ai có bản lĩnh hạ bệ đài chủ (đầu tiên đài chủ là một cao thủ của quán, sau đó ai đánh thắng đài chủ này sẽ được soán ngôi và chờ người khác công đài), sẽ được thưởng 100.000 đồng, trích 2.000 đồng từ mỗi ly cà phê của khách. Những tháng thu nhập hậu hĩnh, kỳ quán này còn chủ động giúp tiền ủng hộ những hoạt động từ thiện xã hội, nâng cao cái tâm và tầm trong làng cờ VN.
SƠN BÌNH
