Khai cuộc Thiên phong pháo
Bài này mình đọc đã lâu trên Tạp chí Người chơi cờ, tác giả bài viết là Nguyễn Đô. Về khai cuộc Qui bối pháo đã có bài viết, nay mình post thêm bài này về Thiên phong pháo để các bạn so sánh, tham khảo
Nói thêm về Thiên phong Pháo
Thiên phong Pháo là một bố cục cổ, rất ít dùng. Do có nước hoành Xa và thoái Pháo nên có tác giả xếp vào loại Quy bối Pháo. Nhưng theo nhiều nhà nghiên cứu, biến hóa của Thiên phong Pháo khác nhiều so với Quy bối Pháo nên việc xếp như vậy không thỏa đáng.
Danh thủ Trần Hiếu Khôn và Hà Liên Sinh đề nghị gọi theo sách cổ là Thiên phong Pháo. Trong Tượng kỳ bố cục nhất lãm (Một vài bố cục trong cờ Tướng) hai ông trình bày bố cục Thiên phong Pháo độc lập với Quy bối Pháo. Ở Trung Quốc vào những năm 50 các kỳ thủ Quảng Đông hay dùng Thiên phong Pháo và có những nghiên cứu sâu. Bây giờ chúng ta xem Quy bối Pháo khác Thiên phong Pháo ở chỗ nào.
Ba nước đầu tiên của Quy bối Pháo như sau:
Ván cờ:
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 P8/1
Đến đây bên Trắng có 5 phương án: B7.1, B5.1, P8.2, M8.9 và M8.7. Tùy theo cách chơi của
bên Trắng, bên Đen có thể đối phó bằng nước P8-3, P8-5, P8-1, T3.5. Ngoài các phương án
chính trên, cả hai bên còn có khá nhiều cách chơi, song điều đáng nói là P8/1 đã chặn đường
của Xe ra nên bên Quy bối Pháo nhất định phải di chuyển Pháo thì Xe mới vào cuộc.
Khai cuộc Thiên phong Pháo như sau:
Ván cờ:
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
Ở Thiên phong Pháo, bên Đen ra Xe lộ 4 rồi mới thoái Pháo. Vị trí của Xe và Pháo đã khác xa Quy bối Pháo.
Bây giờ xin các bạn làm quen với Thiên phong Pháo theo tổng kết của Quốc tế Đại sư Trần Hiếu Khôn.
Ván cờ:
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
Bên Trắng có ba phương án: P8-9, P8.2, B7.1. Cách đi như sau:
a/ Phương án một: P8-9
5. P8-9 P8-5 6. X9-8 X4.1
7. X8.4 M2.1 8. X2.4 X1-2
9. X2-6 X4.3 10. X8-6 B3.1
11. P9.4 T7.5 12. X6.4 B7.1
13. B5.1 P2-3 14. M7.5 X2.3
15. P9/1 }END
Chú thích:
a) Nếu Đen đi: 5... M2.3 thì 6. X9-8 X1-2 7. X8.6 P8-5 8. B5.1 P2-1 9. X8-7 X2.2
(Nếu X4.1 B5.1 Trắng ưu) 10. B5.1 B5.1 11. M7.5 hai bên tranh thắng.
b) Nếu 6... X1.2 thì 7. B9.1 X4.5 8. X2.8 T3.5 9. B9.1 M2.4 10. X8.6 bên Trắng chiếm
ưu thế.
c) Nếu 7. X2.8 thì X1.1
b/ Phương án hai: P8.2
5. P8.2 P8-5 6. P8-3 M2.3
7. X9-8 X1-2 8. X2.5 T7.9
9. X2-4
Bên Trắng ưu thế.
Chú thích:
a) Nếu 5... B7.1 thì 6. P8-9 M2.1 7. X9-8 X1-2 8. P9-7 Trắng ưu
c/ Phương án ba: B7.1
5. B7.1 B7.1 6. X2.4(a)M2.3
7. P8.2(b)M7.6(c) 8. X2-4 X4.3
9. B5.1 P8-5 10. M3.5 M6/7
11. S6.5 X1.1
Hai bên đối chọi nhau, đều có chỗ phải e dè.
Chú thích:
a) Nếu 6. P8-9 thì M2.3 7. X9-8 X1-2 8. X2.4 P8-5 9. X2-6 X4.4 10. M7.6 P2.5
hai bên đều bình ổn
b) Nếu 7... P2.4 thì 8. B3.1 B7.1 9. X2-3 X4.1 10. X3-6 X4.3 11. M7.6 X1-2 bình ổn
c) Đổi là 7.... P8-5 thì 8. X2-6 X1.1 9. P5-6 bên Trắng chiếm tiên.
Chúng ta cùng xem khai cục thực chiến
Ván 1:
Lý Quốc Huân đi trước thua Vương Ngọc Tài ngày 11/10/1985 tại Nam Kinh. Trung Pháo đối
Thiên phong Pháo.
1. P2-5 M8.7 2. B3.1 X9.1
3. M2.3 X9-4 4. X1-2 P8/1
Thiên phong Pháo là bố cục rất ít được dùng trong các giải lớn. Nhưng Vương Ngọc Tài vốn có cách chơi quỷ dị, "bốc đồng" nên thích dùng khai cuộc này.
5. M8.9
Đen thoái Pháo nhằm đưa vào tâm. Bên Trắng có thể đi M8-7, sau đó S6.5
5. ... P8-5 6. X2.6
Vội! Nên S6.5! công thủ đều lợi.
6. ... X4.6
7. P8/1
Nếu P8.2, X4.2 bên Đen có Xe kỵ hà tranh tiên, Trắng không lợi.
7. ... X4.1 8. P8-7 X1.2
9. S4.5 P2.5 10. P7.1 P2-5
11. T3.5 B5.1 12. T5/3
Ở nước thứ 8, bên Đen tiến Xe biên, không để cho Trắng ra Xe thuận lợi là cách chơi "quái dị".
Hiện tại bên Trắng không thể X9-8 vì đắn đo nghĩ bên Đen B5-1 bỏ Mã tấn công trung lộ.
12. ... X1-6
13. X9-8 M2.3 14. X8.7 B5.1
15. P7-5 T7.5
Bạn xem hình, có thể thấy ý đồ bên Đen liều lĩnh bỏ Mã, bố trận linh hoạt, tấn công hung hãn vào trung lộ giành ưu thế.
Ván 2:
Phạm Quốc Hương đi trước thua Dương Nghiệp Lương tại giải Toàn quốc năm 1999, Bà Rịa,
Vũng Tàu.
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
5. B3.1 P8-5
Tiến Tốt 3 thật ra là nước yếu nhưng bên Trắng hay đi. Trong các ván đấu ở Trung Quốc, tỷ lệ ván thua của bên Trắng khi chọn 5. B3.1 khá cao. Có thể vì sau 4 nước, các kỳ thủ "nhầm lẫn" rằng bên Đen đang dùng Quy bối Pháo nên sử dụng phương án B3.1 là phương án rất đắc dụng
trong bố cục Trung Pháo đối Quy bối Pháo chăng?
6. S4.5 B3.1
7. P5-4 M2.3 8. T7.5 M3.4
9. X2.6 X4.1 10. X9.1 M4.5
11. M7.5 P5.5 12. X9-7 X1.1
13. B7.1 X1-6 14. X2/3 P5/2
15. X2-5 P2-3
Đến đây Phạm Quốc Hương kém phân. Ở nước thứ 5 có thể chọn B7.1 dẫn về phương án thứ ba đã nêu trên, tình thế sẽ khác.
Nguyễn Đô
Nguồn: Người chơi cờ
Minh họa một số ván Khai cuộc Thiên phong pháo
Xin các bạn làm quen với Thiên phong Pháo theo tổng kết của Quốc tế Đại sư Trần Hiếu Khôn.
Ván cờ:
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
Bên Trắng có ba phương án: P8-9, P8.2, B7.1. Cách đi như sau:
a/ Phương án một: P8-9
5. P8-9 P8-5 6. X9-8 X4.1
7. X8.4 M2.1 8. X2.4 X1-2
9. X2-6 X4.3 10. X8-6 B3.1
11. P9.4 T7.5 12. X6.4 B7.1
13. B5.1 P2-3 14. M7.5 X2.3
15. P9/1 }END
Chú thích:
a) Nếu Đen đi: 5... M2.3 thì 6. X9-8 X1-2 7. X8.6 P8-5 8. B5.1 P2-1 9. X8-7 X2.2
(Nếu X4.1 B5.1 Trắng ưu) 10. B5.1 B5.1 11. M7.5 hai bên tranh thắng.
b) Nếu 6... X1.2 thì 7. B9.1 X4.5 8. X2.8 T3.5 9. B9.1 M2.4 10. X8.6 bên Trắng chiếm
ưu thế.
c) Nếu 7. X2.8 thì X1.1
b/ Phương án hai: P8.2
5. P8.2 P8-5 6. P8-3 M2.3
7. X9-8 X1-2 8. X2.5 T7.9
9. X2-4
Bên Trắng ưu thế.
Chú thích:
a) Nếu 5... B7.1 thì 6. P8-9 M2.1 7. X9-8 X1-2 8. P9-7 Trắng ưu
c/ Phương án ba: B7.1
5. B7.1 B7.1 6. X2.4(a)M2.3
7. P8.2(b)M7.6(c) 8. X2-4 X4.3
9. B5.1 P8-5 10. M3.5 M6/7
11. S6.5 X1.1
Hai bên đối chọi nhau, đều có chỗ phải e dè.
Chú thích:
a) Nếu 6. P8-9 thì M2.3 7. X9-8 X1-2 8. X2.4 P8-5 9. X2-6 X4.4 10. M7.6 P2.5
hai bên đều bình ổn
b) Nếu 7... P2.4 thì 8. B3.1 B7.1 9. X2-3 X4.1 10. X3-6 X4.3 11. M7.6 X1-2 bình ổn
c) Đổi là 7.... P8-5 thì 8. X2-6 X1.1 9. P5-6 bên Trắng chiếm tiên.
Chúng ta cùng xem khai cục thực chiến
Ván 1:
Lý Quốc Huân đi trước thua Vương Ngọc Tài ngày 11/10/1985 tại Nam Kinh. Trung Pháo đối Thiên phong Pháo.
1. P2-5 M8.7 2. B3.1 X9.1
3. M2.3 X9-4 4. X1-2 P8/1
Thiên phong Pháo là bố cục rất ít được dùng trong các giải lớn. Nhưng Vương Ngọc Tài vốn có cách chơi quỷ dị, "bốc đồng" nên thích dùng khai cuộc này.
5. M8.9
Đen thoái Pháo nhằm đưa vào tâm. Bên Trắng có thể đi M8-7, sau đó S6.5
5. ... P8-5 6. X2.6
Vội! Nên S6.5! công thủ đều lợi.
6. ... X4.6
7. P8/1
Nếu P8.2, X4.2 bên Đen có Xe kỵ hà tranh tiên, Trắng không lợi.
7. ... X4.1 8. P8-7 X1.2
9. S4.5 P2.5 10. P7.1 P2-5
11. T3.5 B5.1 12. T5/3
Ở nước thứ 8, bên Đen tiến Xe biên, không để cho Trắng ra Xe thuận lợi là cách chơi "quái dị".
Hiện tại bên Trắng không thể X9-8 vì đắn đo nghĩ bên Đen B5-1 bỏ Mã tấn công trung lộ.
12. ... X1-6
13. X9-8 M2.3 14. X8.7 B5.1
15. P7-5 T7.5
Bạn xem hình, có thể thấy ý đồ bên Đen liều lĩnh bỏ Mã, bố trận linh hoạt, tấn công hung hãn vào trung lộ giành ưu thế.
Ván 2:
Phạm Quốc Hương đi trước thua Dương Nghiệp Lương tại giải Toàn quốc năm 1999, Bà Rịa-Vũng Tàu.
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
5. B3.1 P8-5
Tiến Tốt 3 thật ra là nước yếu nhưng bên Trắng hay đi. Trong các ván đấu ở Trung Quốc, tỷ lệ ván thua của bên Trắng khi chọn 5. B3.1 khá cao. Có thể vì sau 4 nước, các kỳ thủ "nhầm lẫn" rằng bên Đen đang dùng Quy bối Pháo nên sử dụng phương án B3.1 là phương án rất đắc dụng
trong bố cục Trung Pháo đối Quy bối Pháo chăng?
6. S4.5 B3.1
7. P5-4 M2.3 8. T7.5 M3.4
9. X2.6 X4.1 10. X9.1 M4.5
11. M7.5 P5.5 12. X9-7 X1.1
13. B7.1 X1-6 14. X2/3 P5/2
15. X2-5 P2-3
Đến đây Phạm Quốc Hương kém phân. Ở nước thứ 5 có thể chọn B7.1 dẫn về phương án thứ ba đã nêu trên, tình thế sẽ khác.
Xin ván cờ Thiên Phong Pháo của Phạm Quốc Hương
Trích quyển "Cờ Tướng Khai Cuộc Cẩm Nang" của bộ tứ tác giả Trần Tấn Mỹ - Lê Thiên Vị - Phạm Tấn Hòa - Quách Anh Tú
"
Vì hai bố cục này giống nhau ở khai cục nên Phạm Quốc Hương đã nhầm lẫn rằng "Trưởng thôn Gián đất" đang dùng Quy bối Pháo. N ếu là Quy bối Pháo chắc chắn Hương sẽ "đè bẹp" đối phương ngay trong trung cục. Anh phạm sai sót và bị "trưởng thôn" đNy vào thế thua, buộc phải cầu hòa. Mấy ngày sau, hai đấu thủ gặp nhau lần thứ hai. Lần này hòa nhưng Hương chiếm ưu thế. Đến lần thứ ba "trưởng thôn" vẫn dùng Thiên phong Pháo. Đi được 9 nước "trưởng thôn" buôn cờ xin thua, vì Hương khai cục... đúng như sách. Phạm Quốc Hương nói anh không đọc sách nhưng đã để mấy ngày suy nghĩ cách phá bố cục này.
"
Các bác có ghi chép của 3 ván này cho em xin.
Cám ơn.
