Đầu năm Giáp Sửu bản ngã nhân chuyến công du thượng nguồn sông Canh La có tranh thủ dạo gót vào rừng lấy chút khí xuân. Tiết trời mát mẻ, gió hây hây, lác đác khắp một vùng đồi núi sơn cước là những tiếng thú tìm đàn, tiếng chim gọi bầy. Những thảm cỏ xanh rờn nằm dài trong nắng, thân ngọn đẫm sương run run căng tràn nhựa sống. Những cây liễu tha thướt như những ngón tay gầy xoè ra mà mơn trớn và ve vuốt bầu trời (#1). Phong cảnh thật chẳng khác gì chốn thần tiên, vừa hữu tình vừa vô ý.
Mải đắm mình vào thiên nhiên mà không biết trời tối lúc nào, đến khi chợt tỉnh thì vầng trăng đã lấp ló đầu non, trải những ánh vàng lên khắp thảm rừng trước mặt. Chợt mang mang một cảm giác Liêu trai, một nỗi sợ mơ hồ, run rẩy mà đê mê thích thú. Quả nhiên một nàng con gái vô cùng nhan sắc, tóc vấn trâm cài, mình vận độc chiếc pun trắng ngắn tay màu cam tha thướt bước ra từ khoảnh rừng trước mặt. Nàng ngạc nhiên vì có kẻ giữa đêm khuya dám lang thang nơi thâm sơn cùng cốc, đoạn nắm lấy tay cười khanh khách mà kéo về nhà, kẻo con ma rừng làm hại.
Nhà nàng là một căn nhà sàn trên một ngọn đồi, không tiện nghi nhưng ấm cúng, gia tài chỉ có bộ dàn Karaoke bọc da báo là có đôi chút giá trị. Trong lúc nàng pha cà phê đãi khách bản ngã buồn tay giở mấy cuốn sách đầu giường, thấy toàn là Hendreas Bollean, Jean Meadaux với Trương Nhũ Hoa, cảm thấy khâm phục vô cùng. Lát sau có ông già râu tóc bạc phơ ghé về, nàng giới thiệu là ông chú đẻ. Ông già tỏ ra rất hiểu biết tuy rằng hơi vô duyên, rằng ông bỏ ra 12 cây để mua quả đồi gần 2 hecta và dựng căn nhà sàn để nghỉ cuối tuần, cũng là để sau này về hưu làm chốn điền viên, chăm vài gốc vải, nuôi mấy con gà.
Uống tách cà phê, nghe ông già kể chuyện thời hoàng kim. Nàng xem chừng buồn ngủ, chốc lại dụi mắt, miệng ngáp liên tục. Câu chuyện về thời hoàng kim của ông đã kéo dài từ quá khứ lên hiện tại rồi hướng thẳng tới tương lai. Cảm giác không thời gian trở nên lẫn lộn. Nàng gục đầu trên đi văng ngủ, mắt chớp chớp duyên dáng. Ông già kể về thời trai trẻ chinh chiến, một đêm ngủ với ba bốn người, mà người nào cũng ngủ say, bản thân ông cũng ngủ saỵ. Bản ngã cũng chuẩn bị ngủ say, lấy tay che miệng ngáp. Ông già chừng biết ý, nói: “Chủ nhà đãi khách là muốn khách thưởng văn. Nay văn xuôi đã không vào thì xin thắp nhang mà đọc văn vần vậy”. Nói đoạn bèn với tay trong đống sách báo dưới sàn nhà, lấy lên một cuốn vở nham nhở bìa ép plastic, cất giọng đọc. Nàng con gái cũng đã bừng tỉnh, thấy ông chú đẻ đọc thơ thì đột nhiên lao tới ôm ghì lấy bản ngã mà hôn.
Bản ngã vốn thích thơ, nay lại vừa được nghe giọng ấm ngâm nga, vừa được má ấp miệng kề với giai nhân tuyệt thế thì lấy làm thỏa thích vô cùng, lưỡi như nếm được từng câu, tay như sờ được từng ý, còn tâm quả nhiên thuộc lòng từng chữ. Ông già đọc hết bài thơ cũng là lúc có tiếng gà eo óc gáy, bản ngã bỗng rùng mình dụi mắt, thấy đang nằm tênh hênh dưới một căn nhà sàn bỏ hoang, đầu gối lên một mảnh da báo rách bươm, xung quanh cỏ lác mọc cao quá rốn, nên lấy làm kinh sợ vô cùng. Duy có bài thơ là vẫn nhớ như in từng câu từng chữ, bèn về nhà lấy giấy hồng điều chép lại. Thấy thật là tuyệt tác, hiếm có xưa nay.
Bài thơ dài hơn ngàn câu nhan đề là “Tán tương ti tuyệt tác truyện”. Sau này khi bản ngã biên soạn lại lấy tên nhân vật chính mà đổi thành “Trinh Tùng Truyện” cho ngắn gọn và dễ hiểu. Lời lẽ cổ văn đơn sơ, thể loại dân dã lục bát, nội dung ca ngợi nghệ thuật dục tình.
Về sau nhân lúc cao hứng có lấy bản thảo đưa cho nhà thơ H, nhà văn B, lập trình viên L, hoa. sĩ M, tiến sĩ hoá sinh G, nhạc sĩ V… xem qua một lượt. Tất cả bọn họ đều lắc đầu ngảnh mặt bĩu môi nhíu mày, nhẹ thì phê là cợt nhả tầm thường, là không vần không ý, nặng thì mắng là bậy, là bẩn, là vô văn hoá, là phi đạo đức… Bản ngã lúc đó cũng hoang mang không hiểu vàng thau thế nào, nhưng nhớ lại giọng đọc của ông chú đẻ và nụ hôn giai nhân hồi nào thấy kỳ lạ không thể bỏ qua mà quyết tâm khảo cứu. Quả nhiên ghi lại được nhiều điển cố làm chú thích, làm cho mạch truyện trở nên minh bạch cuốn hút. Càng về sau càng thấy hứng thú vô cùng.
Mất hơn 152 năm khảo nghiệm nghiêm túc, lại nhờ có tiên sinh họ Quách một mực động viên khích lệ nên cuối cùng bản ngã mới dám soạn thảo toàn văn trên máy vi tính, in laser vài bản tặng bằng hữu thân thuộc đọc chơi. Nếu chẳng may câu chuyện lọt tới tay những người có đạo đức đoan chính, thích rạch ròi trắng đen, lại hay câu nệ phải trái hoặc chưa từng tơ tưởng đến chuyện trai gái thì xin vứt sách rửa tay, bỏ qua như chưa hề trông thấy, được như thế thì bản ngã cảm tạ lắm lắm.
Tiết Kim miêu, chiều Hạ vũ, Thiên niên kỷ thứ 2.
Ngày xuân vạn vật truy hoan
Nhẩn nha tới trấn Bình Khang (#2)vui vầy
Chốn xưa ngọc đống hoa đầy
Đàn Tinh (#3) trùng phím, cung dây hững hờ
Thơ hay ở chỗ bất ngờ
Người hay ở chỗ đêm mờ xuất tinh.
Rằng xưa ở chốn đế kinh
Có nhà hiền triết họ Trinh tên Tùng
Đức thì ngôn hạnh công dung
Thi kỳ nhạc hoa. kiếm cung đều tài
Hình long ẩn, dáng hoa đài
Râu ba tấc rậm, lông dài tám phân
Dương hoàn viên đại kỳ lân
Cặp tay như hổ cặp chân như mèo (#4)
Trinh Tùng thuở nhỏ còn nghèo
Sống cùng cha mẹ bên đèo Mai Hoa (#5)
Một lòng thờ mẹ kính cha
Sáng vào kiếm củi, tối ra đánh giầy
Thong dong bạn với gió mây
Hươu nai giúp thịt, cáo cầy mua vui
Gia tài một chiếc thuyền mui
Một cây đàn mộc, một gùi sách thơ
Khi buồn mộng tưởng vẩn vơ
Gẩy đàn vài khúc, đọc thơ mấy bài
Khi nhàn nghiên bút miệt mài
Những khi cao hứng múa vài đường côn
Chú thích:
(2-). Bình Khang: tên một phường ở kinh đô Trường An, đời Đường, nơi có nhiều thanh lâu kỹ viện. Được dùng để chỉ nơi ở của kỹ nữ nói chung.
(3-).Đàn Tinh: còn gọi là Tinh Cầm hoặc đàn sao, một loại đàn bằng gỗ sến, không có dây, không có phím, hay được chơi đệm cho vũ điệu Điêu Lỵ Xem thêm tích Điêu Ly.
(4-). Tay hổ chân mèo: đời Tống có Trương Tiêu Sư nổi tiếng về ngạch buôn lụa. Có lần nước sông Hoàng Hà dâng cao, giá lụa giảm mạnh, Trương dốc hết gia tài ra mua tích trữ, về sau vốn một lãi trăm. Tương truyền họ Trương có đôi chân nhanh như mèo và đôi tay mạnh mẽ như sư tử.
(5-). Đèo Mai Hoa: tên một đèo trên núi Hành sơn thuộc tỉnh Lạc dương, nơi diễn ra Lạc dương kỳ anh hội của Văn Ngạn Bác đời Tống. Về sau nghĩa bóng dùng để chỉ nơi ở ẩn của các bậc kỳ nhân dị tướng.
