Tác giả: Hứa Ngân Xuyên
Dịch tả: Tô Tử Hùng
Niềm vui khi về đội cờ Quảng Đông
Tôi đã trở thành đội viên chính thức của Quảng Đông sau giải toàn quốc và bắt đầu đuợc hưởng luơng hàng tháng. Lương lãnh lần đầu đuợc sáu mươi mấy đồng cộng thêm tiền thưởng của câu lạc bộ hơn trăm ngoài. Tôi gởi hầu hết số tiền này về nhà và chỉ dành lại một ít để tiêu vặt. Cũng có lúc tôi một mình đạp xe đến các khu chợ đêm để mua sắm áo quần, khổ một cái là thẩm mỹ quan của tôi thì tệ khỏi nói, những thứ tôi mua thuờng đã lỗi thời và không vừa người, mặc vào chẳng khác gì một ông cụ non, đến ngay thầy Thái là người nghiêm túc cũng gọi đùa tôi là “lão Hứa”! Bây giờ tôi có nhiều tiền hơn , đồng thời được phát cho bộ áo quần thể thao, bộ đồ mới toanh mặc vào ngưởi trông thật oai và cái tình gắn bó với đội càng khắn khít hơn.
Chế độ ăn uống của vận động viên vốn đã khá ,những VĐV chính thức như tụi tôi còn được bồi dưỡng riêng một hộp “da ua” mỗi ngày, đó là món tráng miệng mà nhiều người thích. Sau mỗi bữa cơm trưa, tụi tôi tay cầm hộp da ua vừa khuấy vừa buớc ra phòng ăn , tôi cho đó cũng là một thể hiện tính ưu việt của VĐV chính quy vậy.
Đảo Nhi Sa trồng nhiều loại cây, trong đó có những cây mang tính lịch sử lâu đời . Một loại lê màu hồng mà ta gọi là “liên vụ” là cây ăn trái mà tụi tôi thích nhất. Vào hè các nhánh sai quả với một màu đỏ ao bao trọn cả cây và hái trái là một niềm vui lớn của chúng tôi. Cầm một thanh tre đủ dài thọc mạnh vào các nhánh sai quả, trái thi nhau rơi xuống lộp bộp. Dưới cây hai người đã nắm sẵn bốn gốc của cái áo mưa kéo căng ra, trái rớt xuống an toàn trên áo và chúng tôi được một bữa no “trái”.
Lê không ngọt lắm nhưng đuợc cái nhiều nước và không chỉ kết trái một lần trong năm. Khi trái vừa chín phải hái liền kẻo để rớt xuống đất thì lãng phí lắm. Bên khoa Bảo vệ cây cối có treo bảng cấm, nhưng tụi tôi làm lơ vì không muốn phí của trời.
Đội Thể Công ưu việt hơn các đơn vị khác ở chỗ có đầy đủ thiết bị cần thiết cho vận động viên, theo cách nói thịnh hành bấy giờ là “vận động trường ở ngay trước cửa nhà!”!
Ngay bên cạnh ký túc xá tụi tôi là phòng tập của đội bóng bàn. Mỗi chiều sau 5 giờ, khi thời gian tập luyện của đội bóng vừa chấm dứt cũng là lúc bắt đầu buổi sinh hoạt sôi động nhất của đội cờ trong phòng tập này. Đám kỳ thủ tràn vào, mạnh ai nấy chiếm lấy bàn chơi. Loại bàn chuyên nghiệp có khác : vừa rộng, bằng phẳng và độ nhồi banh thật tốt , tha hồ cho tụi tôi thi thố tài năng trên đó và tôi cũng nhanh chóng hòa mình vào đội bóng Ping pong nghiệp dư này.
Mặc dầu tôi từng chơi bóng bàn ở nhà, nhưng trình độ không thấm vào đâu và dĩ nhiên cũng không đủ tư cách tranh giải tại đây. Giải đấu dành Cúp lần đó diễn ra thật hào hứng, sôi nổi giữa các cây vợt nghiệp dư, cuối cùng anh Lâm Vĩ Quang bên cờ vua đã giành được cái danh dự cao quý ấy. Cú ” líp” bóng quỷ khốc thần sầu của anh thuờng khiến đối thủ không biết đường nào mà đở, anh tha hồ làm mưa làm gió trong cái giang sơn hữu hạn đó.
Phong trào bóng bản “nóng hổi ” đuợc một thời gian rồi cũng nguôi dần khi đội bóng bàn chuyên nghiệp tăng giờ tập luyện . Mọi người chuyển qua chơi bóng đá vì thích cái bãi cỏ xanh rộng thênh thang ấy , mặc sức cho những người tối ngày ngồi trong phòng như tụi tôi chạy nhảy thoả thích.
Cầu thủ đá bóng giỏi trong đội cờ khá nhiều, nổi bật nhất là Thang Trác Quang ,kỹ thuật lừa banh của anh thật xuất sắc. Tôi rất thích nhìn những cú lừa vừa đẹp mắt vừa hiệu quả của anh : anh nhấp bên trái bằng một động tác giả , đối phương vừa kịp lùi về thủ bên phải thì nhanh như chớp anh đã lẹ làng đưa banh qua bên kia và lướt tới trông rất chuyên nghiệp…Tôi không giỏi lừa banh, nhưng cú “shoot” banh thì tương đối chính xác. Lần đá với đội cờ vây, nhân lúc hậu vệ đối phương lơ là, tôi đột nhiên đưa chân “shoot” một cú thật bất ngờ trong một góc độ tương đối khó, banh bay vòng qua đầu thằng giữ goal ung dung lọt lưới và trận đấu cũng chấm dứt. Theo giao ước trước khi đấu, bên thua phải đãi một chầu dưa hấu, nhưng có lẽ bên ấy “tức” quá nên “xù” luôn.
Nếu so với cầu thủ những đội khác trên sân cỏ, đội tụi tôi thuộc hạng “quần thể nhược tiểu” chân yếu tay mền, vì thể lực họ thật dồi dào chạy không biết mệt. Trong thể thao , sức khoẻ là yếu tố quan trọng nhất trong việc phân định thắng thua, mà thể lực của đội cờ tướng thì rỏ ràng kém xa họ. Chúng tôi đã đấu với đội Ping pong mấy lần, kết quả đều thua, bực mình nhứt là bị “ăn hiếp” mà không nói được. Họ bảo banh đội đầu vô luới mới tính điểm. Chuyện thật vô lý, nếu vậy thì gọi là ” bóng đội” cho rồi chứ “đá” gì nữa ! Người ta sống bằng thể lực mà, thôi thì mình nên đặt mục tiêu vào việc rèn luyện sức khoẻ, chạy cho ra mồ hôi vậy.
Thật ra trên sân cỏ tụi tôi cũng chơi “hết mình” lắm. Trong một buổi họp của đội Thể Công lần nọ, ban lãnh đạo đã thẳng thắn phê bình cái kiểu chơi liều mạng của tụi tôi: “Các cậu thật không biết giữ mình, nếu lỡ bị gẩy tay gẩy chân ,thì làm sao có thể đánh cờ nữa? !” Trên nguời tôi vẫn còn ghi lại những ấn ký là hậu quả va chạm kịch liệt của những trận thư hùng trên sân cỏ . Lần đó tôi đưa chân ra cản cú đá của anh bên đội cử tạ, nhưng cú ấy mạnh quá ngoài dự liệu của tôi, bị chiêu cước “Cách Sơn Đả Ngưu” mạnh bạo ấy chân trái tôi bị trật liền tại chỗ.
15.Trở Thành Đai Sư Cờ Tướng! Sinh hoạt tập thể trong đội thật là phong phú đa dạng nhiều màu sắc, cái bất an ,tự ti mặc cảm ban đầu dần dần biến mất , tôi đã hoàn toàn thích ứng và hoà nhịp vào cuộc sống ở đây. Tuy nhiên , nội tâm tôi vẫn chưa thể gọi là bình yên, trở thành vận động viên chính thức mới chỉ là mục tiêu buớc đầu, trong thâm tâm lúc nào cũng có tiếng gọi thúc giục tôi hướng đến một viễn ảnh xa hơn —giấc mộng Đại Sư cờ tướng !
Sau giải đoàn thể, tôi phát hiện ra nhiều mặt còn hạn chế trong giai đoạn khai cuộc , tôi phải tiến hành phương thức học tập mang tính đối trị .Như đã nói , tính tình tôi vốn huớng nội nên rất ít khi mang những thắc mắc đi hỏi thầy bạn , hầu hết thời gian tôi một mình chui đầu vào đống sách cờ tự tìm lời giải. Biến hoá cờ tướng tuy nhiều nhưng trong phần khai cuộc , phạm vi không đi ra ngoài những bài bản lớn. Trong phổ đối cuộc, thế nào ta cũng sẽ phát hiện một số bố cục có loại hình tương cận, qua việc tiến hành xếp loại, ta thấy rõ dần manh mối con đường phát triển bố cục và một số quy luật trong đó. Tủ sách trong phòng tập luôn để sẵn nhiều card nhỏ, tôi ghi lại những bố cục cần tìm hiểu lên đó, sau đó tiến hành đối chiếu nghiên cứu. Phuơng pháp luyện tập này Tôn Vĩnh Sanh đã thực hiện từ lâu, hiệu quả thế nào không biết, nhưng tôi cứ thử xem sao.
Trong đội vẫn luôn tổ chức thi đấu nội bộ, chúng tôi cũng đuợc dịp thao dợt thêm ở những giải đấu do Thị tổ chức. Giải Liên đội hạng A được tổ chức đều đặn hàng năm, bên cạnh cũng còn những giải khác như “Bách Kiệt Bôi”, “Quảng Dan Bôi” v.v… Các tuyển thủ trẻ ngoài Lữ Khâm và vài kỳ thủ lão làng, đều hăng hái tham dự những giải này.
Quảng Châu là cái nôi cờ tướng toản quốc, trong đám cường hào địa phương có nhiều tay cao cờ, họ tự thành lập đội ngũ trực tiếp ghi danh tham dự giải toàn quốc và thành tích cũng khá lắm. Những anh hùng hào kiệt này đều là tay cờ trọc trời khuấy nuớc , có chiến tích lẫy lừng ở địa phương, từng trải vô số chiến dịch lớn nhỏ, kinh nghiệm chiến đấu đầy mình ,nên duới mắt họ những kỳ thủ trẻ ăn “lương chúa” như tụi tôi không đáng để tâm. Để chứng minh sự lớn mạnh và cái “tâm không phục” của mình, họ đã hạ chiến thư đòi khiêu chiến đội Tỉnh, định ngày thử tài cao thấp tại thao trường Tỉnh. Các tuyển thủ trẻ Tỉnh sau khi được tôi luyện qua cái lò luyện thép của giải toàn quốc, kỳ lực đã nhanh chóng trưởng thành. Sau một chiến dịch long trời lỡ đất, cuối cùng tụi tôi đã đẩy lui đám anh hùng dã thảo. Bị thua trận lớn, hào khí của nhóm lục lâm hảo hán có phần thuyên giảm, nhưng họ vẫn quyết tâm tiến hành cuộc chiến đường dài “Thị Tỉnh phân tranh” đến cùng .
Sau giải Đoàn Thể Toàn Quốc, ánh mắt tôi đã nhắm vào mục tiêu mới là giải Cá Nhân toàn quốc vì đó là con đường tiến thân duy nhất để giành những danh hiệu cao quý，Theo quy định Thể Ủy nhà nước , trong giải Cá nhân nếu đuợc xếp hạng truớc 12 sẽ thành Đại Sư và Quán quân đương nhiên là Đặc cấp ĐS, đó là ước mơ của mọi kỳ thủ dự giải. Nhưng cơ hội này chỉ đến mỗi năm một lần mà mức độ gian nan đoạt giải thì khó khăn phải biết, vì ngoài những cao thủ hiện dịch còn có những nhà vô địch mà lúc bấy giờ tôi cho là cao vòi vọi, không thể nào vươn tới được.
Tôi trải qua hai giải Cá nhân toàn quốc trên bước đường trở thành Đại Sư. Giải Cá nhân năm 1989 tại Đồng Khánh, tôi đứng 28. Ván cờ khó quên nhất lần đó là đi hậu thắng ĐCĐS Liễu Đại Hoa. Chúng tôi được đưa vào đánh trong phòng riêng của Hội trường, bên ngoài dựng một bàn cờ lớn , có nhiều khán giả xem. Điểm tỉnh lũy của Liễu lão sư lúc bấy giờ đứng khoảng giữa, xem chừng tinh thần thi đấu của thầy không đuợc thoải mái, thêm phần muốn gấp dành điểm, nên đã ảnh hưởng đến sự phát huy bình thường.
Giải Cá nhân năm 1990 tại Hàng Châu, ván cuối tôi đụng anh Hứa Ba của An Huy. Cờ Hứa lão luyện thâm trầm, từ khai đến trung cuộc anh vẫn nắm chắc quyền chủ động. Đang lúc cục diện của tôi càng ngày càng bất lợi, thì người bạn An Huy cùng họ cùa tôi bỗng phạm sai lầm, đi lộn thứ tư trước sau của một nước cờ đơn giản , cuộc diện nghịch chuyển, thắng lại thành thua ! Sau khi tính sổ , tôi bất ngờ nhảy vọt lên hạng 9 và trở thành Đại Sư cờ tướng trẻ tuổi nhất lúc bấy giờ.
Về đến Quảng Châu, tôi viết thư về nhà báo tin mừng đồng thời nói lên sự tán thán của tôi về cái đẹp của Tây Hồ. Thư hồi của ba lúc nào cũng dài và nặng về phần nói lý. Ba không khen nhiều về sự tiến bộ của tôi ,chỉ nhắc nhở tôi nhớ chú ý tổng kết. Nhiều khi tôi cảm thấy ba hình như có chút chút bản lãnh thần cơ diệu toán ấy, lúc nào cũng tiên đoán trước được thành tích tôi sắp đoạt được và không bao giờ tỏ ra kinh ngạc về sự tiến bộ của tôi.
16 Tiến Quân Về Hướng Quán Quân Xưa nay, làng cờ vẫn có quan niệm Quán quân trong giải Cá Nhân toàn Quốc là đại diện cho cái vinh dự cao quý nhất của một kỳ thủ. Người ta thường ví von một cách hình tượng việc dự giải Cá Nhân như đi “Thi Trạng nguyên”, dành đuợc Quán quân cũng vinh dự như “Đỗ Trạng Nguyên” vậy. Khác với những Trạng nguyên đã đỗ không còn phải thi nữa, thì những nhà Quán quân trước đây đều rất trân trọng cái cơ hội trân quý mỗi năm một lần này , ngoại trừ trường hợp bất khả kháng, lúc nào họ cũng nhiệt tình gia nhập hàng ngũ tranh giải.
Là một kỳ thủ chuyên nghiệp, tôi hiểu rỏ ý nghĩa thật sự của Quán quân , đôi lúc cũng thả hồn xây mộng Quán quân, nhưng tôi cũng biết mộng này rất khó thực hiện. Bao nhiêu kỳ thủ tiền bối giành cả cuộc đời cho cờ, cuối cùng cũng chỉ có thể nhìn ngôi báu Quán quân mà than thở và ra đi với niềm nuối tiếc khôn nguôi.
Nhưng ba giỏi đưa ra những dự đoán táo bạo và tiên đoán việc tôi giựt giải Quán quân chì là chuyện nay mai. Dưới sự tiêm nhiễm ấy, mọi người trong nhà đều tràn đầy hy vọng ,trông chờ dự đoán sớm thành sự thật. Ba kể lại cho tôi nghe một chuyện, năm 1992 ông Nội bệnh nặng ,lúc lâm chung còn nắm tay ba hỏi : “Cháu Xuyên đứng hạng mấy trong giải toàn quốc lần này?”
Tôi muốn thưa với Nội :” Con không phải thần đồng, những thành tích nho nhỏ con đạt được chẳng qua là do cơ duyên đưa đẩy mới có, muốn leo lên đỉnh cao lý tưởng ấy trong một thời gian ngắn không phải là chuyện dễ đâu nội ạ ! “
Nhưng phải thừa nhận rằng, cái kỳ vọng ở nhà luôn là động lực chính yếu thúc đẩy tôi không ngừng nỗ lực. Khi nghĩ đến mái nhà ấm cúng nhưng nghèo khó ấy , tự nhiên lòng tôi nảy sinh một quyết định : tôi phải làm tròn cái sứ mạng đoạt giải ! Tôi không đường lui, chỉ có tiến tới và tiến tới. Hai quân giao chiến bên dũng sẽ thắng, trong một cái ý nghĩa nào đó, cái tâm thái này đã giúp cho tôi vượt qua đuợc biết bao chặng đường đầy chông gai, hiểm trở trong sinh nhai kỳ nghệ của tôi.
Tôi mở hết tốc lực phóng tới. Giải Cá nhân 1991 ở Đại Liên, tôi vọt lên hạng 3. Trong giải đấu, tôi mấy lần sử dụng ngũ lục Pháo và bước đầu nếm được vị ngọt của bố cục hệ thống hoá. Nhờ bố cục này mà tôi đã chiến thắng hai viên đại tướng Lý Vọng Tường và Hùng Học Nguyên cùa Hồ Bắc.
Lý Lai Quần là Quán quân trong giải này. Trước đây tôi chỉ có thể tìm hiểu phong cách kỳ nghệ ” Trăn quấn mình” của Lý qua sách vở. Lần này có cơ hội giao chiến, tôi mới thật sự cảm nhận được cái nội hàm kỳ nghệ thâm hậu của Lý. Cờ Lý hàm chứa sức mạnh sáng tạo và tính tư tưởng vô cùng dũng mãnh, với thực lực lúc đó cùa tôi, không thể tiến gần Lý trong vòng ba thước. Câu chuyện mà tôi khó quên là trên đường đi dự giải ,chúng tôi ghé Thiên Tân rồi lên tàu lớn đi về Đại Liên trình diện. Trên tàu gặp đội Hà Bắc và Lý Lai Quần cũng có mặt ở đó. Lý rất cởi mở, hoạt bát trong giao tiếp. Ảnh hưởng bởi phong cách ấy, tôi vốn ít nỏi mà lại tự nhiên chủ động mở lời thỉnh giáo đạo học cờ. Thầy Lý không vì tôi người trẻ non đạ,
