Nghiên cứu cờ tàn bằng máy tính - cập nhật những nghiên cứu mới

[chezz]

(tiếp)

2. Edwards
Steven Edwards là một nhà khoa học máy tính người Mỹ. Thay cho cách mã hoá đơn giản như Thompson, ông dùng nhiều loại phức tạp hơn. Ông cũng chuẩn hoá dữ liệu xuyên suốt giữa các tàn cuộc (dùng DTM thay cho DTC) và dùng một kiểu nén mới. Tận dùng tốc độ Internet lúc đó đã nhanh hơn đáng kể thời Thompson, ông đã tạo và đặt dữ liệu của mình lên một số máy chủ cho download miễn phí.

Khi Edwards tung ra CSDLTC của mình năm 1993 đó là chấn động trong làng cờ máy vì từ bây giờ người ta đã có thể dễ dàng download và sử dụng các CSDLTC. Nhiều chương trình cờ lúc đó bắt đầu tích hợp với CSDLTC của Edwards.
CSDLTC của Edwards thực ra không nhỏ hơn Thompson, nhưng nó lại được phổ biến hơn, trước hết vì nó đầy đủ (Thompson chỉ phát hành một phần), sau là chạy nhanh, ổn định hơn và dễ dùng hơn nhiều - giờ người ta đã có thể kết hợp nó với phần tìm kiếm của cờ. Một lý do quan trọng khác là nó được phát hành miễn phí và hoàn toàn qua Internet.

Điều đáng tiếc là sau khi tung ra CSDLTC, Edward lại mất hứng thú với việc tiếp tục nghiên cứu cải tiến và tung ra CSDLTC đầy đủ hơn. Khi tung ra CSDLTC của ông chỉ có 4 quân và mãi ông mới hoàn thành bản 5 quân. Ông cũng không đầu tư nhiều vào việc nén dữ liệu khiến nó vẫn còn lớn và chạy chậm. Toàn bộ CSDLTCs cho 5 quân phải trên 50 GB (một số người cho rằng nó còn lớn hơn cả tiền nhiệm của Thompson). Vì những lý do đó CSDLTC này nhanh chóng mất chỗ đứng khi có CSDLTC tốt hơn của Nalimov (đề cập trong phần tiếp theo).

Tuy vậy, đóng góp lớn của Edward còn mãi đến sau này là ông đã thực hiện một số cách mã hoá thế cờ (Index scheme) giúp cho giảm kích thước các CSDLTC đi nhiều lần, dù nhiều cái là ý tưởng của Thompson. Ông còn hào phóng phổ biến toàn bộ mã nguồn dùng để tạo ra CSDLTC, khiến cho những người đi sau có để dễ dàng học hỏi và phát triển các phương pháp khác. Hầu hết các CSDLTC về sau đều giống với CSDLTC của Edwards.
Cũng bắt đầu từ Edwards người ta chủ yếu download các CSDLTC thay vì cung cấp qua đĩa CD/DVD. Phần lớn chúng được cho download miễn phí.


3. Nalimov
Nalimov là một lập trình viên người Nga nhưng sống và làm việc tại Mỹ. CSDLTC của Nalimov khá giống với của Edwards, bắt đầu phát hành năm 1998. Nalimov bổ xung thêm một vài loại mã hoá bàn cờ nữa để giảm kích thước. Ông (chính xác hơn là một người bạn của ông - nhưng người ta vẫn quen cho rằng đó là việc của ông) dùng một phương pháp nén dữ liệu tốt và nhanh hơn những gì người ta từng dùng. Từ đây về sau người ta thường dùng các CSDLTC ở dạng nén chứ không để “trần” ra như trước nữa. Kết cục là CSDLTC này ở dạng không nén nhỏ hơn của Edwards khoảng 2 lần, nhưng khi ở dạng nén lại nhỏ hơn của Edwards (cũng nén) khoảng 8 lần.

Nhờ kích thước nhỏ, phần giải nén chạy nhanh và ổn định, cùng với việc nó có đủ dữ liệu cho 5 quân (có tổng kích thước cỡ 7 GB) ngay từ những ngày đầu đã khiến CSDLTC của Nalimov nhanh chóng trở nên phổ biến và thống trị làng cờ máy từ năm 1998 đến gần đây. Nalimov lần lượt tạo và cung cấp các tàn cuộc 6 quân và đến năm 2005 (sau 7 năm) thì hoàn thành toàn bộ CSDLTC 6 quân (có tổng kích thước cỡ 1.2 TB). Tuy bản 6 quân khá lớn nên khó khăn để download và lưu trữ nhưng nhiều người không quản ngại vẫn download chúng.

Cũng dựa trên cách mã hoá và cách nén dữ liệu của Nalimov, nhiều nhà nghiên cứu đã đưa ra một số CSDLTC khác. Ví dụ phổ biến trong số đó là CSDLTC Gaviota của Michael, Bitbase của phần mềm Scorpio. Thường các CSDLTC này nhỏ hơn Nalimov một chút. Tuy có nhỏ hơn nhưng chúng không thật sự ấn tượng nên không lấn át được Nalimov, mà chúng cùng chung sống, có những nhóm người dùng trung thành riêng.