(tiếp)

Sĩ giả
Khả năng tấn công của Sĩ giả rất hạn chế vì nó chỉ có một điểm duy nhất tới tâm Cung, nơi đối phương ít khi dám bén mảng tới. Khả năng bảo vệ cũng rất hạn chế. Trước hết việc che sườn cho Tướng ít khi được giao phó hoàn toàn cho Sĩ giả mà được giao cho cặp Xe giả (xin xem giải thích và minh họa ở phần trước).

Trong cờ Tướng việc lên Sĩ là hành động tăng cường bảo vệ do Sĩ lúc đó có thể che mặt cho Tướng, tăng điểm khống chế từ 1 lên 4, lại liên kết với quân Sĩ còn lại để tăng cường bảo vệ bản thân, phòng hờ khả năng lên tiếp hàng trên che chở và ngăn Mã vào gần (“một Sĩ chỏi ra góc, cóc sợ Mã tấn công”). Mặc dù chắn trước mặt nhưng khi cần chỉ một nước đi là Sĩ có thể “nghiêng người” nhường đường chạy cho Tướng.

Ngược lại Sĩ giả lại là điểm yếu nhất và nguy hiểm nhất trên Cung nên dễ bị đối phương tập trung quân đánh vào đó do không có Sĩ ở tâm liên kết bảo vệ. Việc lên Sĩ cũng vô cùng rủi ro. Khi lên Sĩ giả nó có thể lật thành một quân bất kỳ án ngữ ngay mặt Tướng, khoá đường chạy trốn ngắn nhất. Nếu quân đó không phải là Tốt thì người chơi cần thêm một nước để di dời nó ra khỏi tâm Cung. Nhưng nếu đó là Tốt (khả năng cao hơn các quân khác) thì nó có thể còn bị chặn phía trên và phải di dời quân chặn đó trước. Tức là phải mất tới hai thậm chí ba nước mới giải tỏa được quân Tốt giữa Cung, trong lúc bị tấn công dồn dập thì là điều không thể. Khi đó nếu đối phương thúc quân lao vào chiếu thì Tướng không còn đường chạy. Do vậy người chơi phải rất cẩn trọng khi lên Sĩ, chỉ lên khi đối phương không thể đe dọa trong vài nước tới. Còn không thì đừng đi để dành đường cho Tướng chạy. Một lần nữa xin nhắc lại phải cố giữ cho hai con Xe giả nhìn được Cung, phòng hờ nguy hiểm do lên Sĩ. Nếu trong cờ Tướng có thể lên Sĩ như “nước đến chân mới nhẩy” thì trong cờ Úp nước lên Sĩ phải tính trước nhiều nước với nhiều phòng bị. Chúng ta sẽ đề cập đến vấn đề này lần nữa ở phần sau.

Một trong các phương án an toàn là tránh lên Sĩ làm Tướng hết nước chạy hoặc lên thật muộn. Tuy vậy nhược điểm của cách làm này là Tướng khó trốn chạy sang cánh. Ta cũng không thể “nhịn” lên Sĩ hoàn toàn được vì Sĩ giả có tới hai và nhiều khi chúng có thể ẩn chứa những quân cờ mạnh.

Nếu đang bị đối phương tấn công trực diện nên lên Tượng giả trước, Sĩ giả sau (có giải thích kỹ ở phần Khai cuộc).
(còn nữa)