Sấm nổ trời quang

Cuối năm 2017 có một sự kiện tương đối lặng lẽ với giới truyền thông: một bài báo khoa học được phát hành trong giới học thuật về một máy tính chơi cờ Vua. Tuy vậy nhóm tác giả của bài báo lại rất nổi tiếng, họ đến từ công ty DeepMind - một công ty chuyên về Trí tuệ nhân tạo (TTNT), được thành lập trước đó 7 năm và đã được Google mua lại với giá hơn 500 triệu USD. Công ty này có chương trình AlphaGo Zero đình đám, đánh bại Đương kim Vô địch cờ Vây Ke Jie gần một năm trước đó.

Bài báo này viết về chương trình mới: AlphaZero. Nó là chương trình được cải tiến và sửa đổi từ AlphaGo Zero để chơi được cờ Vua. Khác trước, lần này người ta không tổ chức trận đấu nào giữa chương trình mới với các Đại kiện tướng hay nhà Vô địch cờ, không có các phần thưởng khổng lồ (quỹ phần thưởng cho trận đấu với Ke Jie là 1.5 triệu USD), thậm chí không có cả sân khấu lẫn khán giả.

Tuy vậy bài báo đã gây một tiếng vang rất lớn trong giới học thuật về Trí tuệ nhân tạo (TTNT) và đặc biệt là giới cờ máy: AlphaZero đã thắng áp đảo chương trình được coi là trình cờ mạnh nhất Thế Giới Stockfish. Dù đi trước hay đi sau AlphaZero không để thua bất cứ ván cờ nào. Ngược lại nó thắng Stockfish 25 ván khi đi trước, 3 ván khi đi sau trong tổng số 100 ván (72 ván hoà).

Giới cờ máy còn ấn tượng hơn khi biết rằng trong các ván đấu đó tốc độ tìm kiếm của AlphaZero chỉ là 80 nghìn thế cờ mỗi giây, chậm hơn gần 900 lần so với Stockfish - vốn có thể tính toán đến 70 triệu thế cờ / giây (Stockfish được chạy trên máy rất mạnh có 32 luồng).

Tuy vậy AlphaZero không chạy trên máy tính thường mà là loại máy đặc biệt của Google, bao gồm 4 bộ xử lý gọi là TPU, chuyên dùng mô phỏng mạng nơ rôn và xử lý hình ảnh, về nhiều phương diện chúng gần giống như các bộ xử lý đồ họa trong các card đồ hoạ.


Máy tinh chuyên dụng của Google dùng chíp xử lý TPU. Một tủ máy có nhiều máy tính. Mỗi máy tính lại có nhiều TPU.

Phần sau chúng ta sẽ tìm hiểu vì sao AlphaZero lại gây địa chấn với giới cờ máy.

(còn tiếp)