Phần 3:

Khét tiếng nhất là băng Đô Tây. Tên tướng cướp này đang bị Công an truy nã gắt gao, dạt về Thần Sa vừa trốn tránh vừa tiếp tục trấn cướp. Một hôm, tốp thợ của Khoái đang húp cháo loãng thì Đô Tây xách AK kéo cả chục tên đàn em lăm lăm tay đao tay thước xông vào đòi "nộp thuế". Khoái hỏi: "Không có vàng, chỉ có mạng, lấy không?". Thấy Khoái nhỏ con, Đô Tây tỏ ra coi thường: "Đói rã họng còn sĩ diện. Đưa hết quân sang làm thuê cho tao, may ra còn có cơm ăn". Vèo, tô cháo nóng trong tay Khoái đã bay ngay vào mặt Đô Tây. Hỗn loạn diễn ra ngay tức khắc. Đám đàm em của tay hung thần lập tức rút kiếm xông vào nhằm đầu Khoái chém tới tấp. Như con choi choi, Khoái lộn bên này, búng người qua bên kia tránh đòn, đồng thời tay cứ nhắm mặt Đô Tây mà xỉa tới. Súng đeo sau lưng, nhưng cứ hễ quờ tay ra lấy, Đô Tây lại bị Khoái đã văng tay. Vừa tháo được dây quàng súng ra khỏi vai, Đô Tây đã lãnh nguyên một cú đá vào mặt, hộc ra một bụm cả răng lẫn máu. Vài tên đàn em cũng bị dính đòn, lăn mỗi đứa một góc. Chúng vừa lóp ngóp kịp bò dậy nhặt dao rựa, Khoái đã nhanh tay hơn giật được súng của Đô Tây quét một loạt trên đầu. Hãi quá, cả đám vội thụp xuống. Đô Tây định nhào tới giật lại súng, bị Khoái găm cho một viên đạn vào đùi nằm giãy đành đạch. Dù tay và lưng cũng bị vài vết chém nhưng không truy tận, Khoái kêu cả đám đàn em Đô Tây lại, tuyên bố thu súng cảnh cáo, sau đó cho cả đám khiêng đàn anh về chữa vết thương.

Hoà "lụa", một tay chủ bưởng khác ở Khe Mon nổi tiếng đối xử tàn ác với người làm công. Tay này ép thợ làm thuê phải nghiện ngập để dễ thao túng và bóc lột. Biết chuyện, đang đêm Khoái một mình xông vào lán của Hoà đánh tay này hộc máu. Quân đông nhưng ghét chủ quá tham và ác nên không ai can, Hoà "lụa" bị Khoái đánh cho lê lết, đành phải "xin chừa", xuất tiền ra may cho mỗi thợ làm công một bộ quần áo rồi để cho họ đi. Cả 60 thợ của Hoà đều tự nguyện xin về làm "lính của chú Khoái".

Hồi tưởng lại, Khoái thú nhận: "Thật ra tôi cũng… ác, lần nào cũng đánh người ta trước. Mà đã đánh là lê lết. Nhưng tất cả đều là những thằng đáng bị đánh". Đề phòng, đi đâu Khoái cũng kè một khẩu súng, một dao tông bên người. Thua thằng liều, đám đầu trâu mặt ngựa lảng dần đi chỗ khác. Các chủ bưởng khác mang ơn, thường mời Khoái sang lán đãi đằng, cho vay tiền, mượn gạo nuôi lính. Có hầm "vào cầu", chủ bưởng còn đem cả vốc vàng cốm sang tặng Khoái gọi là "lộc bất tận hưởng". Khoái không xin, không lấy không của ai, chỉ đề nghị cho mượn tạm vài "cạ" (buổi đào) tại hầm của họ để cho lính mình làm, lấy đó làm nguồn sống lay lắt.

Sau 6 tháng 20 ngày đói rã, hầm của Khoái bắt đầu trúng vàng, trúng rất đậm. Trong gần 2 tháng, trung bình mỗi ngày Khoái "bốc" lên từ đất được gần một kg vàng bổi. Trả hết nợ nần, Khoái mạnh tay đầu tư mua thêm máy móc, đất hầm, mở rộng khai thác. Người xin làm thuê kéo đến kìn kìn. Khoái nhận tất, với 3 điều kiện: không ma tuý, rượu không được uống quá 3 chén/ngày, không được ăn cắp. Nhân công của gã rời bãi, gã có thêm một điều kiện thứ 4, khá kỳ cục: không được ngồi chơi tại nhà bạn quá 5 phút, nếu bạn đi vắng. Trong thẳm sâu, dù đã chấp nhận, nỗi đau riêng của gã vẫn chưa nguôi ngoai được.

Vào lúc cao điểm, nhân công của Khoái lên đến 300 người, chia làm 4 ca luân phiên. Mọi chi phí từ cơm áo, thuốc men… Khoái lo tất, trả công mỗi người 1 chỉ vàng/tháng. Về Tết hoặc gia đình có chuyện phải từ giã bãi, gã tặng thêm một chiếc xe Dream. Cặp vợ chồng Hạnh - Thu là một trong số những người đầu tiên được Khoái giúp xây nhà dựng cửa. Ông Hạnh phục viên, hay đau ốm, công việc không ổn định, sau đó đã được Khoái mời lên bãi làm chung với gã suốt 8 năm ròng rã.

Trong một lần dự trại sáng tác ở hồ Núi Cốc, nhà văn Triệu Bôn đã chủ động tìm gặp Khoái, kiên nhẫn ngồi nghe gã bộc bạch tâm tình suốt nhiều ngày. Với cái tên Lã Văn Khoái, gã trở thành nguyên mẫu nhân vật chính của cuốn tiểu thuyết "Một giây phút và nửa cuộc đời". Sau tiểu thuyết là vở kịch "Phần đời không muốn nhớ" của nhà văn Đồng Khắc Thọ và bộ phim cùng tên chuyển thể từ tiểu thuyết của Đạo diễn Trần Quốc Huấn. Tên tuổi Khoái đã nổi càng nổi hơn, vượt ra ngoài ranh giới tỉnh Thái Nguyên. Trở thành nhân vật của văn chương, Khoái thích lắm.

Mùa đông năm 1995, ông già Triệu Bôn bệnh nặng phải nhập viện, Khoái tức tốc rời bãi vàng về Hà Nội thăm. Quà mang theo là một chai 650 ml đựng toàn vàng cám, gọi là "biếu anh chút để bồi dưỡng, của nhà … làm được". Ông nhà văn già cười nhỏ nhẹ: "Chú Khoái à, quan hệ của tôi và chú, sao lại để vàng bạc xen vào. Chú cầm cái chai về đi. Người như chú, sống sao gọi là tình là nghĩa, chắc tôi đâu cần nói". Phút đó, Khoái chợt "ngộ", khóc rưng rức.

Cầm chai vàng cám trở về, Khoái như lột xác. Không còn đánh nhau, không còn tranh giành, có cơ hội giúp ai, cho ai là gã không hề tiếc. Trong gần chục năm trời, gã ruổi rong khắp các bãi vàng Boong Xay, Thần Sa, Cà Ná, Na Rì… ở hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn, nổi tiếng như một chuyên gia tăm vỉa (dò mạch vàng) và các kỹ thuật đào đãi, đánh hoá (lọc vàng từ quặng xái bằng hoá chất). Kiến thức không nhiều nhưng gã đúng là tay lão luyện, khui hầm nào là thắng hầm đó. Nhưng gã không tham. Hầm vàng đang khui có trúng đến mấy nhưng không an toàn là gã bắt lấp lại ngay. Mùa mưa năm 1991, hầm vàng của Khoái ở Boong Xay đang trúng lớn thì gã phát hiện có vết nứt. Buộc thợ bỏ hầm, họ tiếc của không nghe, Khoái xách súng AK ra lắp đạn quạt liền mấy băng. Sợ Khoái điên, thợ vội chui lên hết. Người cuối cùng vừa thoát khỏi miệng hầm thì ầm một tiếng, cả khối núi đổ sập, chôn luôn cả hầm vàng của Khoái dưới độ sâu 40-50m.

Vàng thu được, gã chia đều cho thợ, chẳng lấy phần hơn. Ai khó khăn, Khoái còn giúp thêm. Khoái cũng mạnh tay làm từ thiện. Các bệnh viện, trường học ở các địa phương gần nơi gã lập hầm đào đãi đều xem Khoái như một "Mạnh Thường Quân" hào phóng. Riêng cho bản thân và gia đình mình, Khoái làm được không nhiều. Sau mấy chục năm lưu lạc, gã chỉ về Huế xây cho cha mẹ già một căn nhà nhỏ, sau đó giúp người cha dọn nhà vào Đồng Nai lập nghiệp. Xong, gã lại đi, lại lưu lạc tiếp.

Gã thích tiêu xài bằng vàng lá và đi cho, đi ủng hộ không bằng tiền mà bằng… xe máy, không để lại tên. Nguyễn Thị Thu, vợ sau của gã nhẩm tính, trong gần chục năm, (1988-1996), Khoái tặng từ thiện tất cả 152 chiếc xe máy, trong đó có 130 xe Dream II (thời điểm đó trị giá 10 lượng vàng/chiếc). Riêng Khoái thì gạt phắt: "Đã cho đừng nhắc, đến tai lại khiến người ta tổn thương"…

Khoảng 1 năm sau ngày lên làm vàng ở Thần Sa, Khoái phát hiện một bóng người khả nghi chạy sấp ngửa từ một lán vàng ra bìa rừng lúc 3 giờ sáng. Gã đón đường quật ngã. Hoá ra là đàn bà. Nguyễn Thị Thu có 2 đứa con nhỏ, lên bãi làm thuê nuôi con, vừa trộm được nắm vàng cám định lẻn trốn thì bị Khoái phát hiện. Khoái thở dài, bốc thêm cho một nắm vàng cám nữa rồi thả cho đi. Về nhà chưa bao lâu, Nguyễn Thị Thu lại quay lại bãi, xin làm cho Khoái. Rổ rá cạp lại, họ lấy nhau, có thêm một mụn con gái. Ngày đứa bé tròn 2 tuổi (1992), Khoái mua 40 con lợn cỏ, hàng trăm chai rượu ngoại vào đãi cả 600 người trong bãi vàng Thần Sa một bữa say tuý luý.

Mua đất, dựng nhà cho vợ con ở thị trấn Chùa Hang, Đồng Hỷ, Thái Nguyên xong, Khoái lại tiếp tục cắm mặt vào bãi vàng. Lâu lâu tạt về thăm con, gã lại ngửa mũ cối trút cho vợ một mũ vàng cốm, rồi đi. Nhàn cư vi bất thiện, người đàn bà 3 mặt con lao vào cờ bạc, đề đóm. Khoái biết, nhưng đang hồi phất mạnh nên chẳng can. Thỉnh thoảng, gã cũng bỏ hầm bỏ bãi, theo vợ đi ngồi sới, sát phạt máu me tìm cảm giác.

Thua liểng xiểng, càng thua càng cú, máu cờ bạc lận dần sang Khoái lúc nào không hay. Từ năm 1994, chỉ thỉnh thoảng Khoái mới lên bãi coi sóc, chỉ đạo thợ dăm hôm, thời gian còn lại cứ lượn về ngồi sới. Xài rất sang, lắm lúc vợ chồng gã gọi xe chở cả đám đàn em về Hà Nội, xuống Hải Phòng thuê nguyên cả khách sạn đánh bạc nhiều ngày ròng rã. Hứng lên, hai vợ chồng còn mò sang cả Campuchia, rồi Hồng Kông ăn chơi cho biết. Đánh người thì toàn thắng nhưng đánh bạc thì toàn thua, đến khi đã khánh kiệt Khoái cũng chẳng hay biết, cứ ngỡ đời mình vẫn còn khấm khá như đời những người thợ làm thuê của mình!

Năm 1996, tất cả các bãi vàng ở Thái Nguyên và Bắc Kạn đều bị đóng cửa. Thợ thuyền của Khoái chạy dạt mỗi người một nơi. Người ở lại thì chuyển nghề. Trong khi Khoái đang toát mồ hôi chạy vạy ngược xuôi để tìm đủ 500 triệu trả nợ ngân hàng, tránh phải ra toà thì vợ gã đã vướng vào một bản án 8 năm - cái giá cho chuyện làm liều để kiếm tiền đánh bạc.

Lụn bại, cơ hội làm lại không còn, Khoái chuyển nghề sang… chạy xe ôm, kiếm tiền nuôi con chờ vợ mãn hạn. Đầu năm 2008, nghe lời rủ rê, gã còn mò sang tận huyện Đak K'Nu, tỉnh Kong Pong Chàm, Campuchia, tính thử thời vận bằng cách đi tăm vỉa, khai thác vàng thuê cho một tay tỷ phú xứ người. Dự định bất thành, sau 10 ngày Khoái đành quay về nhà, mang theo một bao tải quặng đã nghiền nát thành cám, trong đó có vô số vảy li ti màu vàng mà gã khẳng định chắc như bắp là vàng cám. Với bao cám quặng ấy Khoái cứ hy vọng, cứ ngồi chờ, chờ mãi, nhưng 2 năm rồi chẳng thấy tay tỷ phú kia gọi lại.

Tôi đến chơi, Khoái lại xúc một bát cám quặng lấm tấm ánh kim ấy ra khoe. Biết tôi từng qua lại và quen nhiều tay chủ bưởng, chủ hầm ở bãi vàng Phước Sơn, Quảng Nam, tay giang hồ đã trải đời hơn một hoa giáp bày tỏ ý định muốn nhờ tôi giới thiệu để có thể bắt đầu cơ hội mới trên vùng đất hứa đầy lam sơn chướng khí trên dãy Trường Sơn. Gã bảo: "Vàng trên ấy không thiếu, nhưng cứ làm như mấy thằng cha ở miền Trung thì không lấy được vàng đâu. Tôi mà không lên đó là không xong".

Bảo rằng một tay giang hồ từ trong máu như Đoàn Đắc Tô, tức Khoái "đù" khét tiếng đoạn tuyệt hẳn với chuyện phiêu lưu, e là không thể. Ngăn ông ta bằng lời lẽ thiệt hơn, e là vô ích, cũng chẳng cần. Người như Khoái, tôi tin là chỉ rũ bỏ giang hồ khi và chỉ khi đã sức tàn lực kiệt, muốn đeo đuổi cũng không còn sức để đeo chứ không vì lý do nào khác. Cũng chẳng phải vì Khoái không liệu trước những hiểm nguy mất mát có thể và sẽ đang chờ. Vì thế, tôi không khuyên can, nhưng cũng không nhận lời, dù chỉ là bắc một mảnh ván nhỏ giữa hai bờ, một bên là đời sống bình thường, có thể là tẻ nhạt nhưng yên ổn, với bên kia là những bất trắc đầy hứa hẹn và cám dỗ. Nghĩ vậy thôi, nhưng tôi không nói ra lời. Một cuộc đời quá nhiều thăng trầm như Khoái, nếu bóc nốt cả những ảo tưởng thì với tuổi già lực kiệt, người ta sẽ sống bằng gì?

(nguồn st: CAND.com)