Món ăn thời đói khổ

[ChienKhuD]

Tôi viết bài này để ôn lại thời "đói khổ" của mình, đồng thời cũng giới thiệu các bạn trẻ những món ăn mà ông cha ta đã ăn ròng rã bao năm. Những món này bây giờ không còn nữa (hoặc không ai ăn nữa) nhưng giá trị tinh thần của nó vẫn còn. Các bạn có thể hình dung được người Đông Nam bô đã khó khăn như thế nào sau thời khì mới giải phóng.

1. Củ nần:



Còn gọi là củ mài. Đây là món ăn chính của những người miệt rừng. Thời đó lúa gạo không đủ ăn. Ăn nần, ăn khoai là chính. Củ nần có hai lọa: nần trắng và nần vàng. Nần trắng ăn ngọt hơn nhưng nần vàng ăn lại dẻo hơn. Củ nần sau khi đào lên phải đem gọt vỏ rồi sắc lát mỏng. Việc này phải cận thận vì nước trong củ nần rất ngứa. Sau đó những lát nần sẽ được bỏ vào chậu và ngâm nước. Cứ hai ngày là thay nước một lần. Thay chừng ba lần nước là ăn được. Sở dĩ phải ngâm và thay nước vì củ này rất độc.

Những lát nần sau khi đã ngâm nước có thể đem xào hoặc hấp chung với cơm. Thời đó gia đình mười người mà mỗi bữa chỉ nấu có một lon gạo. Còn lại là nần hết.

2. Măng rừng:



Vào mùa mưa, nhất là tháng bảy, tháng tám, măng rừng được xem là món ăn chính của nhiều nhà. Mùa này mưa gió liên miên lại không có gaọ để ăn nên mọi người rủ nhau lên rừng bẻ măng. Bẻ măng rừng cực lắm. Phải chui vào bụi tre gai gốc, lớp thì bị muỗi mòng cắn.

Măng rừng sau khi hái về sẽ được lột vỏ và luộc qua hai nước. Loại này rất đắng và rất độc nếu không luộc kỹ. Sau khi luộc, măng có thể được dùng liền hoặc đem xào. Nhà tôi hồi đó không có gạo, tới mùa này chỉ ăn măng thay cơm. Tới bữa mỗi người một tô măng luộc và... một cái bánh tráng. Ăn măng riết mà người xanh lè xanh lét như tàu lá chuối.

3. Bo bo:



Món này bây giờ chỉ được dùng nấu Sâm bổ lượng (hay Thanh bổ lượng). Ngày xưa ăn cái này thi ngán tới tận cổ. Những năm đói khổ thiểu gạo, người dân được cấp bo bo để ăn. Cái này trước khi nấu phải ngâm thật kỹ nếu không nấu sẽ không chín. "Gạo" bo bo khi nấu "cơm" thi ăn dẻo dẹo nhai mỏi cả miệng.

Thời đó người miền Tây gạo ăn không hết đến nỗi đem nấu cho heo ăn. Trong khi người miền Đông thì đói gần chết. Ngặt cái là không thể đem gạo từ miền Tây lên miền Đông được. Chỉ cần vận chuyển vài ký thôi là bị tội buôn lậu. Vùng nào sống theo vùng nấy.

4. Gạo "công nhân":

Đây là gạo tồn kho đã ẩm mốc. Hạt gạo đen xì và rất nhiều hạt cỏ. Gạo này đem nấu cơm thì khỏi nói, mùi rất đặc biệt. Thời đó thiếu thốn trăm bề nên ăn gạo nào cũng thấy ngon. Miễn là không phải ăn măng, ăn nần là được. Bây giờ không sao tìm được cái mùi gạo này. Nhắc tới mà thấy nhớ dễ sợ.

Ngoài ra khoai lang, khoai mì cũng được dùng để "chống" đói. Hai thứ này thì ở đâu cũng có và thời nào cũng dùng nên thôi không nhắc tới.