Đấu tranh sinh tồn

[nhachoaloiviet]

Bản năng sinh tồn của con người cũng mãnh liệt không kém động vật, thực vật các bác ạ. Ví dụ như những con đực lâu ngày không gặp được con cái của mình thì chân tay bải hoải, cơ thể bứt rứt khó chịu, nội tuyến tiết ra aphrodisiac thôi thúc. Đến khi nhìn thấy con cái hạp lý, mắt mũi tự nhiên sáng rực, nước miếng tiết ra, máu bơm tùm lum, thần kinh được kích thích tột độ...

Chỉ là chúng ta chưa để ý kỹ mà thui hihi

[roamingwind]

Đi vắng vài ngày trở lại quá nhiều bài lý thú để đọc

@bác KT. "Phúc cho ai có tinh thần nghèo khó". Nguyên văn là "Blessed are the poor in spirit". Theo tôi dịch là ""Phúc cho ai trống vắng trong tâm thức". Cảnh giới niết bàn là của họ. (for theirs is the kingdom of heaven. )

Chúa Giêsu dạy dùng chử rất nôm na, thí dụ như
Khi bố thí, đừng để tay trái biết tay mặt làm gì ("But when you give to someone in need, don't let your left hand know what your right hand is doing." ). Tuy nhiên bao sự hyền bí trong đó. Loại người nào có thể cho như vậy? Người không còn quan trọng mình và người, cho và không-cho, tiền và không-tiền.

Con lạc đà và lổ kim. Bác hiểu là "chỉ có những người nhẹ gánh mới dễ lọt vào" thì
giống ý tôi. Phải nhẹ gánh. Gánh có thể là mấy triệu đô la trong nhà băng, hoặc cái quần xà lỏn trên người. Không phân biệt gánh có gì, bự bao nhiêu, nặng bao nhiêu. Điều kiện duy nhất phải là người mang phải nhẹ, càng nhẹ càng tốt.

@bác Lâm. Lasan Taberd. Chào đại sư huynh, lão huynh trưởng. . Nhớ mãi cái cầu thang gổ, đám con nít xếp hàng vào lớp dậm lên cho lớn tiếng. Có điều lúc đó đầu không có trống vắng, nó chứa đầu sạn. Học vài năm thi rớt, ở lại lớp, ngốn không nổi tiếng Pháp. Bà gìa kéo ra trường ngoài học. Ra trường ngoài tự nhiên thấy Pháp văn mình hơn hẳn đám con nít kia, không cần học .

Bác từ Phật giáo đi chơi qua Công giáo, tôi từ Công giáo đi qua nhà Phật giáo. Vui thật.

@bác Đ. "Ai bảo chăn trâu là khổ" . Nhật ký của bạn mới đáng đọc. Bao nhiều người từ chăn trâu bán than đi ra ngoại quốc học, về nước làm 3-4 ngàn đô một tháng?

@bác TônTử. "Muốn sướng mà lại lánh khổ thì không được rồi.". Hay quá. Không chọn bên nào.

[Lâm Đệ]

Bác ChienkhuD có thời đạp xe thuở sinh viên ,bác làm tôi nhớ bài thơ Xich lô hành của nhà thơ Phương xich lô post lên tặng bác


XÍCH LÔ HÀNH


Ta xích lô hề! Người xích lô
Từ đây thôi phải đạp xe thồ
Trước chơi hai bánh chừ ba bánh
Trước chở một cô chừ bốn cô
Gác cẳng chờ hàng bên bãi vắng
Dựa lưng đợi khách dưới cây to
Dù sao cũng phải còng lưng đạp
Còn ở trong ngành vận tải thô.


Ngươi xích lô hề! Ta xích lô
Về đây sau những chuyến giang hồ
Thợ không ra thợ vì cô thế
Thầy không nên thầy bởi lỡ cơ
Trí dở dở khi say khi tỉnh
Hồn ương ương lúc thực lúc mơ
Rơi xuống cuộc đời không chao đảo
Vững vàng ba bánh đỡ: xích lô.


Ngươi xích lô hề! Ta xích lô
Cũng là thi sĩ cũng làm thơ
Thơ không giúp được ngươi cơm áo


Thơ chẳng giúp gì ta cháo hồ
Làm một trăm bài đều mộng mị
Đăng vào tờ báo cũng hư vô
May mà nhờ đạp xích lô ấy
Giàu không giàu nhưng chẳng xác xơ.


Ta xích lô hề! Ngươi xích lô
Ráng cho xong hết một đời phu
Chở bao đau thương về nghĩa địa
Chở những hạnh phúc đến tuổi thơ
Ngó xuống thua chi loài giun dế
Trông lên hơn hẳn lũ công cò
Dù sao mình cũng còn lương thiện
Ngươi xích lô! Ta xích lô.

[ChienKhuD]

Cảm ơn bác. Bài thơ hay quá. Giọng thơ hào sảng đúng chất "giang hồ". Bài thơ có nhắc tới xe thồ. Ở Bình Dương mình hồi xưa không lạ gì loại xe này. Hồi còn nhỏ tôi cũng lên rừng thồ củi với ba tôi. Chiếc xe "đạp chế" này coi nhỏ nhưng thồ được nhiều củi lắm. Ba tôi bẻ lái và tựa vai cho xe, còn tôi thì đẩy ngoài sau xe. Từ nhà tới rừng chừng 20 km. Khi đi thì nó là xe đạp. Khi về thì nó là xe thồ. Đã là xe thồ thì phải chống phải đẩy. Chống, đẩy đi bộ mỗi ngày 20 km giờ nghĩ lại sao mà khỏe quá .

Quê mình còn có xe bò nữa đó bác. Hồi đó chừng 4-5 giờ sáng là xe bò đi lóc cóc, leng keng ngoài đường rồi. Bò thì kéo xe yếu hơn trâu, nhưng nó làm siêng lắm và khá vâng lời. Trâu thì kéo xe mạnh hơn nhưng chúng không bền và hay trở chứng. Đi đường trưa nắng mà gặp vũng nước là coi như tiêu. Xe đang tải nặng mà chúng cứ lăn ầm xuống vũng.

[Tontu]

Người ta nghiên cứu rằng con người nếu được "bỏ đói" vừa phải sẽ sống lâu và trẻ đẹp hơn đó bác. Không biết có đúng không. Nếu đúng thì đó chắc là lý do mấy ông chồng thường trông trẻ hơn mấy bà vợ cùng tuổi vì mấy ông thường xuyên bị bỏ đói.

Thật ra việc bớt ăn là một hình thức giới hạn số lượng calories mà cơ thể nạp vào. Cơ thể con người là một chu trình sinh hóa tự nhiên; nó tự động điều chỉnh lại số lượng calories đã mất bằng cách huy động các nguồn energy từ fatty acid catabolism xảy ra trong mitochondria, ngoài ra còn lấy energy từ glycolysis, Kreb cycles xảy ra trong mitochondria, gluconeogenesis (quá trình tạo ra glucose từ bộ phận gan), và glycogenolysis (quá trình phân hủy của glycogen xảy ra trong gan) để tạo ra glucose. Từ glucose chúng tạo ra ATP (năng lượng) để nuôi sống các tế bào. Nó cũng tùy theo số lượng energy bị mất nhiều hay ít (xảy ra trong quá trình fasting) mà quyết định sử dụng quá trình sinh học nào để tạo năng lượng nuôi cơ thể.

Nói chung các nguồn năng lượng được lấy từ bộ phận gan và adipose tissue (nằm khu vực vùng bụng) để tạo năng lượng bù đắp cho số lượng energy bị mất khi cơ thể ở trong tình trạng fasting.

Trở lại vấn đề tại sao khi "bớt ăn" lại cho ta cơ hội sống lâu...

Thật ra khi bớt ăn, chúng ta không những bớt đi nguồn năng lượng dư thừa bằng một quy trình sinh hóa tự nhiên mà mình đã nêu ở trên. Không những thế, cơ thể còn hiểu được cách bảo tồn năng lượng và giúp cho cơ quan tiêu hóa có thêm thời gian nghỉ ngơi và đào thải bớt những độc tố trong người ra ngoài. Thêm vào đó cơ thể cũng sẽ bớt đi các toxic từ thực phẩm và cũng như những toxic được nhả ra từ các tế bào sinh học. Khi những toxic không thải ra được khỏi cơ thể, chúng sẽ tuần hoàn trong máu và thẩm thấu vào các connective tissues ở khắp các bộ phận và gây thương tổn tới tissue theo thời gian.

Như là một quá trình sinh hóa tự nhiên, cơ thể sẽ tự động lấy bớt nguồn năng lượng dư thửa ở adipose tissue, các lớp mô của gan và thành mạch máu (xảy ra khi cơ thể trong điều kiện fasting). Chính vì số lượng mỡ dư thừa đóng trong các thành mạch máu, đặc biệt ở tim, đã vô tình bị lấy đi vì thế khiến máu huyết lưu thông và làm giảm nguy cơ sơ vữa động mạch (atherosclerosis). Cũng vì thế mà giảm đi nguy cơ đột quỵ, tai biến mạch máu não (stroke) và nhiều biến chứng của tiểu đường loại II (thường xảy ra ở những người mập phì và những người có quá nhiều lượng mỡ dư thừa cho cơ thể). Chính vì cách diet đúng cách mà giúp cho ta có cơ hội sống lâu hơn.

Có một số study cho thấy rằng khi ăn ít và giới hạn số lượng calories đúng cách và đúng phương pháp thì sẽ kích thích sự thay đổi về mặt di truyền mà làm chậm đi quá trình lão hóa.

Đối với những người đã và đang mắc bệnh tiểu đường thì không nên ăn nhiều cơm quá. Tại sao? Trong gạo cung cấp một số lượng đường không nhỏ cho cơ thể vì thế sẽ không có lợi đối với những người đang có diabetes. Bạn chỉ nên ăn 3 chén cơm cho mỗi bữa là max. Thay vào đó bạn nên ăn nhiều trái cây tươi, rau xanh, và ngũ cốc để bù vào số lượng cơm. Bạn cũng nên ăn "cá" nhiều hơn ăn thịt thì tốt hơn. Tại sao? Trong cá có chứa nhiều mỡ tốt (omega 3 fatty acids). Chính lượng mỡ này sẽ giúp chuyển tải các lượng mỡ xấu LDL ra khỏi cơ thể một cách tự nhiên. Đó là một trong những lý do người ta cho rằng tại sao mà người Nhật sống lâu hơn người Tây phương. Nó không hẳn hoàn toàn đúng vì còn nhiều yếu tố khác nữa, nhưng hợp lý để cho thấy đó là điều nên làm.

Đối với những người ăn quá nhiều thịt, thịt sẽ hoán đổi thành purines. Khi số lượng purines quá nhiều thì sẽ hoán chuyển sang uric acid (monosodium urate) dẫn tới tình trạng bị gout. Nếu thận không tốt thì nguy cơ bị gout rất cao. Đặc biệt là những người nam giới tuổi từ 40. Nếu còn cộng thêm khoản tiểu đường nữa thì sẽ nẩy sinh rất nhiều vấn đề cho sức khỏe.

Nói tóm lại:
1. Bạn nên chia những bữa ăn chính thành nhiều bữa nhỏ (5 small meal/day) thay vì 3 big meals và không nên phàm ăn tục uống quá độ.
2. Hạn chế rượu bia (uống loáng thoáng thôi). Một tí xíu rượu vang cho mỗi bữa ăn sẽ là một giải pháp tốt cho tim mạch.
3. Nên ăn cá nhiều hơn ăn thịt.
4. Ăn nhiều rau quả và trái cây tươi (những trái cây có nguồn từ Trung Quốc có cho không biếu không cũng không nên ăn. Vì họ bỏ nhiều chất hóa học gây tình trạng ung thư sau này. Có cho free cũng mạnh dạn say "No").
5. Nên ăn ít cơm.
6. Cố gắng tránh bị "stress" + đi ngủ sớm.
7. Exercise đều đặn (nếu tập thiền thì càng tốt).

Thật ra thì còn rất nhiều điều hay và rất khoa học để giúp ta có một sức khỏe tốt và sống lâu hơn. Khi nào có dịp mình sẽ chia sẻ cho bạn biết sau.

Chúc toàn thể 1 ngày vui.

[Lâm Đệ]

Quê mình xe bò cứ 5 giờ sáng là chở rau quả từ Củ chi ra Bình Dương bán .Như vậy thuở bé bác ChienkhuD ở mé Bưng Cầu hay Tương Bình Hiệp rồi .Ngoài ra còn có xe ngựa nữa bác ,thuở bé tôi hay đi chợ với mẹ bằng xe ngựa .Chuyến xe lóc cóc chở hai mẹ con từ Thành Quan ra miếu tử trận xong rồi quẹo trái đi dọc theo bờ sông ra phía chợ .Mẹ tôi quê ở Bắc Ninh ,mỗi lần nhìn bờ sông là bà lại kêu nhớ Sông Đuống .Bà hay ngâm khe khẽ

Em ơi! Buồn làm chi
Anh đưa em về bên kia sông Đuống
Ngày xưa cát trắng phẳng lỳ
Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp lánh
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ

Xanh xanh bãi mía bờ dâu
Ngô khoai biêng biếc
Đứng bên này sông luyến tiếc
Nghe xót xa như rụng bàn tay

Lớn lên tôi mới biết bài thơ này của một thi sĩ tài hoa vào bậc nhất vùng Kinh Bắc

[kt22027]

Bài này có câu: Nhớ ngựa thồ ngoại ô xa vắng.

Công nhận bác Trịnh viết nhạc hay quá hehehe tặng các bác một bài cũ mà ai cũng biết

[roamingwind]

Nước Mỹ hôm nay đang đấu tranh để sinh tồn. Các bác Ton, KT, Lâm làm bổn phận công
dân chưa? Tôi xong rồi. Nói huỵch tẹt -- Obama. Nhất chín nhì bù.

[kt22027]

Tặng bác Lâm và bác ChienKhuD



Nhớ ngựa thồ ngoại ô xa vắng
Nối xôn xao hàng quán đêm đêm
Em còn nhớ hay em đã quên
Trong lòng phố mưa đêm trói chân
Dưới hiên nhìn nước dâng tràn
Phố bỗng là dòng sông uốn quanh

Cùng nhắc đến hình ảnh chiếc xe ngựa, nhưng trong câu thơ đầy xúc cảm của Bà Huyện Thanh Quan: “Dấu xưa của xe ngựa hồn thu thảo” thì mênh mông một nỗi u hoài muôn thuở của con người trước sự phế hưng biến đổi cùng năm tháng: “Nền cũ lâu đài bóng tịch dương”. Còn “dấu xưa xe ngựa...” sắp nói sau đây là nỗi buồn man mác, khi nhớ về chiếc xe thổ mộ (xe ngựa) cụ thể, một hình ảnh quen thuộc đã gắn liền với cuộc sống của cư dân Bình Dương từ những năm tháng xa xưa cho đến tận thời gian gần đây. Thế mà hiện nay đã gần như vắng bóng trên đường phố và cả đường làng ở vùng nông thôn Bình Dương.

Trở lại thời mới khai khẩn miền đất mới phương Nam, đất Thủ Dầu Một là một trong những cái nôi hình thành chiếc xe thổ mộ ở Nam bộ. Trong từ điển tiếng Việt miền Nam, học giả Vương Hồng Sển giải thích: “Xe thổ mộ là chiếc xe do một ngựa kéo dùng chở hàng hóa cho khách bộ hành vùng ngoại ô Sài Gòn, Chợ Lớn, Lái Thiêu” (sđd trang 643). Có nhiều giải thích vì sao xe ngựa được gọi là xe thổ mộ. Về nguồn gốc, địa chí thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, xe ngựa của Nam bộ là phỏng theo mô hình kiểu xe song mã của Âu châu. Các nhà văn Sơn Nam, Nguyễn Nguyên giải thích “thổ mộ” bắt nguồn từ hai chữ “thảo mã” nghĩa là loại xe dùng ngựa để chở cỏ của người Trung Quốc. Người khác cho rằng, trước đây việc chở quan tài để chôn xa phải dùng đến xe ngựa đưa đến chỗ đất (thổ) mồ mả (mộ), nên quen gọi xe ngựa là xe thổ mộ (theo ông Hoàng Anh SGGP số 375/1998). Nhưng số đông tác giả cho rằng, vì mui chiếc xe có hình khum khum mu rùa, giống như nấm mộ (mả đất) nên xe được gọi là xe thổ mộ. Ngoài ra có nhiều cụ già Bình Dương lại khẳng định rằng, thổ mộ là tên gọi xe Thủ Dầu Một do nói nhanh, nói gọn của người Nam bộ mà thành. Cách giải thích trên, nhất là giải thích xe thổ mộ là tên để chỉ xe ngựa Thủ Dầu Một còn phải được tìm hiểu thêm. Nhưng rõ ràng, đất Thủ Dầu Một - Bình Dương có nhiều mối quan hệ trong việc hình thành, sáng tạo cũng như việc sớm sử dụng một cách rộng rãi và lâu dài đối với chiếc xe thổ mộ này.

Từ cuối thế kỷ XIX, đất Thủ Dầu Một là nơi nghề thủ công phát triển mạnh, kinh tế giao thông hàng hóa rộng khắp nhờ vào nguồn nhân lực, thợ lành nghề đông đảo, nguyên vật liệu gỗ rừng, khoáng sản đặc dụng, dồi dào, lại ở vị trí thuận lợi cho việc giao thương đường thủy, đường bộ, tạo nên một quang cảnh tấp nập “trên bến dưới thuyền”, nhu cầu đi lại, chuyên chở hàng hóa rất lớn. Đường bộ, ngoài đôi chân, phương tiện giao thông gần như duy nhất là xe ngựa, vì thế nghề chế tác xe thổ mộ và nghề chuyên chở bằng loại xe này nhanh chóng phát triển. Sự phát triển này còn ghi rõ trong các bài vè, câu hát, ca dao... và trong bài vè chợ Thủ dưới đây cho thấy cùng với nghề mộc (trại cưa) nghề xe thổ mộ rất thịnh hành, số xe tại bến xếp thành hàng dài để chở khách:

“Xuống tới đầu chợ

Trại cưa trước mặt

Thổ mộ có hàng

Rủ nhau soạn bàn

Đi về Bưng Cải

Mênh mông đại hải

Khắp cả Châu Thành”

(Vè chợ Thủ – trích Dân ca Sông Bé, NXB Tổng hợp 1991, trang 49)

Từ xưa nay, chợ Thủ Dầu Một luôn là ngôi chợ trung tâm của tỉnh lỵ, chợ đầu mối đưa nhận khách và hàng hóa đi về giữa Thủ Dầu Một và Sài Gòn – Gia Định hoặc giao nối đi về các thị trấn làng xã trong tỉnh. Vì thế trong bài “Vè 47 chợ” đã mô tả nét đặc biệt về sự nhộn nhịp ra vào “dọc ngang” của đoàn xe thổ mộ tại ngôi chợ quan trọng hàng đầu này:

“...Thiên hạ thất kinh

Là chợ Hớn Quản

Khô như bánh tráng

Là chợ Phan Rang

Xe thổ mộ dọc ngang

Là chợ Thủ Dầu Một

Khỏi lo ngập lụt

Là chợ Bưng Cầu...”

(Vè 47 chợ)

Theo nhiều tài liệu, vào đầu thế kỷ XX, phương tiện giao thông của cả miền Đông Nam bộ chỉ có khoảng năm ba chiếc ô tô (lúc bấy giờ gọi là xe điện), chạy các tuyến đường Sài Gòn – Chợ Lớn, Sài Gòn – Hóc Môn, Sài Gòn – Thủ Dầu Một. Đó là những chiếc xe đò còn rất thô sơ, nhưng chỉ những người quyền quý, có tiền mới dám sử dụng. Còn đa số dân lao động thường đi bộ, khá hơn thì đi xe thổ mộ, nhất là khi có hàng hóa cần phải chuyên chở thường phải dùng đến loại xe ngựa này. Vì vậy, xe thổ mộ có cơ hội phát triển nhanh. Các cơ sở đóng xe ngựa và nuôi ngựa đã sớm được hình thành và cũng hình thành luôn cả một đội ngũ chuyên làm nghề đánh xe ngựa. Tuy xe ngựa đã xuất hiện nhiều nơi ở Nam bộ, nhưng vào thời ấy cả vùng Đông Nam bộ chỉ có vài ba nơi có khả năng sản xuất được chiếc xe ngựa và thường dùng loại phương tiện này là ở Hóc Môn, Gò Vấp, Thủ Dầu Một và Lái Thiêu. Hai trong 4 địa danh ấy nằm trên địa bàn tỉnh Bình Dương ngày nay; Điều đó cho thấy, xe thổ mộ thời xa xưa đã rất phát triển ở Bình Dương. Người ta vẫn gọi xe sản xuất tại đây là xe Thủ Dầu Một để phân biệt với xe nơi khác. Hơn thế, trong việc truyền miệng trong dân gian, nhiều người còn tin rằng chợ Thủ, chợ Lái Thiêu là cái nôi đầu tiên sản sinh ra chiếc xe “thùng Thủ”, tức là chiếc xe ngựa - xe thổ mộ đã nói trên.

Nhiều cụ già đất Thủ cho rằng ở các vùng Tương Bình Hiệp, Tân An, Hiệp An, Phú Cường có nhiều cơ sở đóng thùng xe rất đẹp, bền chắc và trang nhã. Còn nơi làm bánh xe, trục xe bền chắc hơn cả là vùng Thuận Giao, An Thành vì nơi đây có nhiều thợ rèn lành nghề.

Theo các tác giả Pháp là L.De Grammont và Baurac, các chiếc xe song mã sang trọng được đưa vào đất Bình Dương và miền Đông Nam bộ để phục vụ cho một số quý tộc, quan lại Pháp vào những năm 90 thế kỷ XIX. Thấy loại xe này đẹp và tiện dụng, người thợ Bình Dương vốn khéo tay liền mô phỏng để chế tác ra chiếc xe thổ mộ. Việc mô phỏng này thành công dễ dàng, vì ở Bình Dương không chỉ có thợ mộc giỏi mà còn có nhiều loại gỗ quý tốt cứng chắc để làm xe. Lúc đầu trục xe, căm xe làm bằng gỗ cứng, về sau cải tiến làm bằng sắt do các thợ rèn tài nghệ đảm nhiệm, nên xe càng chắc chắn di chuyển càng thêm dễ dàng. Từ chỗ thùng xe đóng không mui, sau cải tiến thành có mui che mưa nắng thêm tiện lợi. Ban đầu chưa có đèn chuông, về sau có gắn đèn chai lồng và lục lạc để báo hiệu... Đặc biệt, khi hoàn chỉnh một chiếc xe, việc chọn giống ngựa ô, ngựa khỏe ở vùng Tân Sơn Nhất, Gò Vấp, Hóc Môn là một bổ sung rất quan trọng để chiếc xe thổ mộ được đưa ra sử dụng. Kiểu dáng, kích thước của chiếc xe thổ mộ có thể thay đổi cho thích hợp tùy theo công việc sử dụng, nhưng nói chung, vẫn luôn có sự cải tiến cho đẹp hơn, tiện dụng hơn. Kích cỡ xe thổ mộ về sau dài và rộng hơn xe thời trước.

Xe thổ mộ có lợi thế là rẻ tiền, gọn nhẹ, đi lại được nhiều nơi có địa hình phức tạp, nhất là phù hợp với số đông người lao động thời bấy giờ. Nếu tính từ lúc ra đời, xe thổ mộ đất Thủ đã tồn tại trên 100 năm. Trước năm 1945, Bình Dương có rất nhiều xe ngựa, riêng tại chợ Thủ có 3 bến xe thổ mộ với gần 50 chiếc. Tiền xe một người đi xấp xỉ tiền một tô hủ tiếu cho đoạn đường trung bình 10km.

Nhiều người cho rằng vị tiền bối của nghề đóng xe ngựa ở Thủ Dầu Một là cụ Trần Văn Ký, sinh năm 1883. Nhưng người sắm xe thổ mộ sớm nhất tại vùng đất này là ông Hương quản Luốc ở xã Định Hòa (gần chợ Bưng Cầu, thị xã Thủ Dầu Một).

Người cũng nổi danh về nghề đánh xe ngựa mà còn nhiều nơi đều biết tiếng không ai khác hơn là người con trai của vị tiền bối Trần Văn Ký nói trên: đó là ông Sáu Xích, đã có hơn 40 tuổi nghề. Theo ông Sáu, nghề đóng xe ngựa từ xưa không có trường đào tạo mà chỉ là nghề truyền thụ trong gia đình: cha dạy con, con dạy cháu. Cũng theo ông Sáu, phần gay go nhất trong các công đoạn đóng xe vẫn thuộc về phần gia công bánh xe và các bộ phận chịu lực tải, phần thân xe và gọng kéo thì đơn giản. Bánh xe là phần chịu tải chính phải tuyệt đối bảo đảm trong quá trình chế tạo. Một bánh xe ngựa có 6 miếng đà, 12 thanh căm phải làm bằng gỗ giáng hương hoặc gỗ chò. Khó khăn nhất đòi hỏi tay nghề cao là khâu làm sao cho vành đai đế niềng 6 miếng vỏ khít mí.

Hiện nay, nghề xe thổ mộ không còn hoạt động nữa, nhưng Bình Dương vẫn còn là nơi hiếm hoi ở miền Đông Nam bộ có khả năng phục chế được nhiều kiểu xe ngựa trước đây để phục vụ cho nhu cầu của một số cơ sở, trung tâm điện ảnh, du lịch ở phía Nam.

Riêng ông Sáu Xích vừa nói ở trên, nhờ vào kinh nghiệm tay nghề và uy tín cá nhân, ông nhận được hợp đồng tái tạo xe ngựa cho các khu du lịch trong nước và khách nước ngoài. Nhiều loại xe ngựa như xe kính (xe ngựa chở khách có hai cửa), xe lá liễu có mui đều được ông chế tác theo yêu cầu của nơi đặt hàng. Giá một chiếc xe thổ mộ ít nhất cũng trên mười mấy triệu đồng, xe lá liễu thì còn cao giá hơn. Ông Sáu cũng cho biết xu hướng thẩm mỹ của khách mua xe hiện nay: “Chừng mấy năm gần đây yêu cầu thẩm mỹ trong cách trang trí cũng bắt đầu có xu hướng cổ chuộng xưa, cho nên tôi cũng sản xuất theo đơn đặt hàng những chiếc xe thổ mộ, xe lá liễu thu nhỏ để trang trí...”.

Được biết số đơn đặt hàng của các quán cà phê lớn, sang trọng ở thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh càng gia tăng đối với sản phẩm bánh xe ngựa do ông sản xuất để dùng vào việc trang trí có tính hoài cổ này. Giả một bánh xe ngựa (không dùng để chạy) hơn cả triệu bạc.

Tương tự như vậy, theo nghệ nhân Trần Văn Trí, chủ cơ sở mỹ nghệ Trung Trí cũng cho biết nghề làm bánh xe bò ở các vùng Hưng Định, Vĩnh Phú cũng có cơ may phục hồi đáng kể. Những bánh xe bò làm ra ở đây không phải dùng cho chiếc xe bò mà được xuất khẩu qua nhiều nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Úc, Nhật Bản... để trang trí các khu du lịch, khu resort của họ (Báo Tuổi Trẻ số 256 ngày 18-9-2008).

Một nghệ nhân khác cũng rất nổi tiếng, không phải vì ông chỉ có tài phục chế được các cỗ xe ngựa của Bình Dương xưa, mà trực tiếp tham gia nhiều bộ phim ở nhiều nơi, nhiều phim trường gần mấy chục năm nay, để làm sống lại hình ảnh, bóng dáng của chiếc xe ngựa vùng quê Nam bộ, mà tiêu biểu hơn cả là chiếc xe ngựa Bình Dương do chính ông phục chế và sử dụng trong nhiều phim. Người đó là ông Hai Sộp, con trai của vị tiền bối trong nghề xe thổ mộ là ông Hương quản Luốc đã nói trên. Ông Hai Sộp hiện ở gần Cầu Ngang, chợ Búng, thị trấn An Thạnh. Ông có cả một khu đất rộng dùng cho tàu ngựa là cơ sở để phục chế xe ngựa.

Từ năm 1990, ông Hai đã được mời xuống Long Xuyên đóng phim: “Thời thơ ấu” (kịch bản của nhà văn Nguyễn Quang Sáng) đi bằng chính chiếc xe ngựa do ông chế tác. Sau đó, ông lại xuống Cần Thơ tham gia phim “Chân trời nơi ấy" (đạo diễn Trần Vịnh), tiếp theo là các phim “Trường xưa kỷ niệm” (tại Bình Dương), “Giai điệu quê hương”, “Mùi đu đủ xanh”, “Người Bình Xuyên”... Cũng trong năm 1990, một hãng phim truyền hình Pháp mời ông hỗ trợ cho 9 chiếc xe ngựa (theo yêu cầu của hãng) để thực hiện bộ phim “Người tình”. Thành công của phim này có những đóng góp không nhỏ của ông.

Nhờ chiếc xe ngựa Bình Dương và tài năng của mình, ông đã nghiễm nhiên thành “diễn viên đánh xe ngựa” đặc biệt và quý hiếm vì đồng thời là nhà cung cấp đạo cụ cho các hãng phim trong và ngoài nước ở các cảnh quay có sử dụng ngựa hoặc xe ngựa.

Ngoài việc “đóng phim”, ông còn đem ngựa, xe ngựa tham gia các lễ hội lớn như Festival Huế và thường nhận đóng vai phục chế các kiểu xe theo đơn đặt hàng của các hãng phim, các khu du lịch như: Bình Quới, Văn Thánh...

Sở dĩ ông làm được nhiều việc chung quanh cái nghề (chế tác và sử dụng ngựa) tưởng chừng như đã đi dần vào sự quên lãng vì ông có được vốn hiểu biết sâu sắc về nghề này. Nhất là nhờ ông có được lòng say mê và cả sự quý trọng nghề truyền thống của cha ông. Được biết, khi nghề sản xuất và chạy xe thổ mộ ở Bình Dương đã không thể tồn tại và phát triển nữa, các đồng nghiệp của ông đều chuyển nghề... Bao nhiêu đồ phụ tùng xe ngựa của bạn bè giải nghệ, ông đều thu mua, gom lại chất đầy kho. Không ngờ sau đó trở thành “kho tư liệu” quý hiếm không dễ ai cũng có được. Nói về con người đặc biệt này, nhạc sĩ Võ Đông Điền - một nhạc sĩ nổi tiếng ở Bình Dương đã viết: “Giữa cái tất bật hối hả của cuộc sống công nghiệp vẫn còn có một người âm thầm muốn níu lại hồn quê”. Người đó chính là nghệ nhân Hai Sộp.

Như thế, nghề chế tác và chạy xe thổ mộ là một nghề truyền thống khá lâu đời, gắn bó, quen thuộc với cư dân Bình Dương trong nhiều thập kỷ. Tuy nay nghề này không còn hoạt động nữa, nhưng vẫn còn ghi lại nhiều dấu ấn đậm nét trong trí nhớ nhiều người ở đây. Hình ảnh chiếc xe ngựa trên các nẻo đường làng, trong các lễ hội, đám cưới quê... đã từng tồn tại như một nét sinh hoạt văn hóa của người Bình Dương và có lẽ của cả vùng quê Đông Nam bộ xưa. Vì thế, đến nay vẫn có nhiều người, trong đó không ít người trẻ tuổi vẫn luôn hy vọng rằng, chiếc xe thổ mộ thân quen ấy rồi sẽ tái hiện ở đâu đó trong những không gian của các lễ hội hoặc ở các khu du lịch văn hóa, sinh thái của đô thị Bình Dương cũng như các đô thị đang trên đường công nghiệp hóa và hiện đại hóa... (st)

[Tontu]

Chào cả nhà

Thank bác KT đã gởi 1 bản nhạc Trịnh rất hay. Hồi xưa khi còn ở VN, không ngày nào mà không nhe nhạc Trịnh. Nhạc Trịnh thì ý và lời rất sâu sắc, mang nhiều triết lý nhân sinh. Ai nghe cũng thích.

Khi nào có thông tin về bác Lâm thì cho mình biết với nhé. Chúc cả nhà một ngày thật vui và hạnh phúc bên người thân và gia đình.

Thân,