Văn hóa đọc

[Tontu]

Chào quý thiện hữu tri thức

Để tiếp theo bài chia sẻ hữu ích của bác Lâm, mình cũng muốn góp thêm vài lời chia sẻ như sau:

- Sự học bắt đầu từ quyển sách. Một ngày mà không đọc sách như cảm thấy thiếu thốn điều gì. Người siêng học thì thường là người thích đọc sách. Thi hào Voltaire có nói như sau: " Người siêng học lần lần tự tạo cho mình một sự tôn quí mà chức tước, tiền của không tặng được."

- Khi đọc sách ta nên tìm những quyển sách nói về nền văn minh của nhân loại để học các ý tưởng văn minh cao quí của họ mà làm tấm gương soi cho chính bản thân mình. Ngay cả thánh Gandhi cũng đã từng nói như sau: "Lợi dụng được cái quí nhất của bản thân ta, đó mới thực là chân giáo dục. Còn quyển sách nào quí hơn cuốn sách nhân loại?"

- Tuy nhiên không phải sách nào cũng hữu ích, có những loại sách cho ra đời chỉ vì tư lợi của một cá nhân, một đảng phái...họ bóp méo sự thật và cho ra những tư tưởng thiếu tinh thần khoa học, hoặc mang nội dung mê tín thiếu lành mạnh...những loại sách này ta cũng không nên đọc. Vì thế phải cần phải lựa chọn những sách lành mạnh để học, và không nên tin hết vào sách. Ta phải bỏ công suy gẫm và trải nghiệm đế đánh giá tính khả thi của nó...như vậy mới gọi là thực học. Ngay cả thầy Mạnh tử cũng đã nói như sau: "Tận tín thư bất như vô thư (tin hết ở sách, thà đừng đọc sách)."

- Điều quan trọng khi đọc sách là phải học nghệ thuật biết suy gẫm để tìm cái "lý" và "tư tưởng" của tác giả mà ngộ ra chân nghĩa. Nếu độc giả chỉ đọc một lèo mà không suy gẫm thì vô tình đã đánh mất đi cái "hồn" của nó. Nếu thói quen đó mà ta không sửa, lâu dần sẽ biến thành xiềng xích và tạo ra tình trạng lười suy gẫm trong mọi việc. Nhà bác học Albert Einstein đã từng nói như sau: "Quá một tuổi nào đó, đọc sách làm cho óc ta không chịu hoạt động để sáng tạo nữa. Một người đọc nhiều quá và không chịu gắng sức suy nghĩ thì óc dễ sinh ra lười."

- Khi luận về sự học, đức Khổng tử cũng đã nói như sau: " Ưa làm điều nhân mà không ưa học thì cái mối hại che lấp là sự ngu muội; ưa có trí tuệ mà không ưa học thì cái mối hại che lấp là sự phóng đãng, lầm lạc; ưa giữ tín mà không ưa học thì cái mối hại che lấp là sự thiệt thòi; ưa ngay thẳng mà không ưa học thì cái mối hại che lấp là tính gắt gao; ưa dũng cảm mà không ưa học thì cái mối hại che lấp là sự phản loạn; ưa cương cường mà không ưa học thì cái mối hại che lấp là sự cuồng loạn."

- Ở một chương khác đức Khổng tử cũng khuyên các môn đồ như sau: "Học cho rộng, hỏi cho kỹ, nghĩ cho cẩn thận, phân biệt cho rõ ràng, làm cho hết sức. Có điều không học, nhưng đã học điều gì mà không được thì không thôi. Có điều không hỏi, nhưng đã hỏi điều gì mà không biết rõ thì không thôi. Có điều không nghĩ, nhưng đã nghĩ điều gì mà không ra thì không thôi. Có điều không phân biệt, nhưng đã phân biệt điều gì mà không minh bạch thì không thôi. Có điều không làm, nhưng đã làm điều gì mà không hết sức thì không thôi. Người ta dụng công một, ta dụng công một mà không được thì dụng công gấp trăm; người ta dụng công mười, ta dụng công mười mà không được thì dụng công gấp nghìn, kỳ được mới thôi. Nếu quả theo được đạo ấy thì dầu ngu cũng hóa sáng, dù yếu cũng thành mạnh vậy."

Ôi bể học thật mênh mông. Không gì là không phải học. Trên đời mọi cái đều tầm thường, chỉ có học hành là thanh cao phải không chư hiền?