Cà phê Đen

[Aty]

Bạn hiền CKD quả là trạch tâm nhân hậu. Cuộc sống thì thiên biến vạn hóa mà. Nghe nói có ai đó thời xưa, xin ông vua ít lúa bỏ đủ trên các ô của bàn cờ tướng và thế là kho lúa của ông vua nọ không đủ cho bàn cờ. Híc, giang hồ lộng gió là vậy.
Đã lu bu, lại vướng víu, mà vẫn còn thời gian để sống với đam mê nữa thì sướng hơn cả trúng số.
Mình thì có 1 đam mê nhỏ xíu, dể ẹc hà, mà lấn cấn đủ thứ để rồi vẫn chỉ dám nhìn cái đam mê này và chậc lưởi thầm nghĩ : giá mà... .

[roamingwind]

Đây, chương 21 trong truyện Hoàng Tử Bé. Bùi Giáng dịch. Lâu rồi đọc lại vẫn thấy hay, và thấm hơn.

Chính lúc đó hiện ra con chồn:



"Chào chú", con chồn nói.

"Chào chú", hoàng tử lễ độ đáp lại, "ngoảnh nhìn mà chẳng thấy chi hết."

"Ta ở tại đây", giọng nói vẳng lên, "ta ở tại đây, dưới gốc cây táo..."

"Chú là ai?", hoàng tử bé nói, "Chú xinh lắm đó..."

"Ta là một con chồn", con chồn nói.

"Hãy tới đây chơi với ta nhé", hoàng tử bé đề nghị. "Ta buồn quá đỗi..."

"Ta chẳng thể chơi đùa với chú được", con chồn nói. "Ta chưa được tuần dưỡng nên tính khí chưa thuần".

"A! xin lỗi nhé", hoàng tử bé thốt.

Nhưng, sau cơn suy ngẫm, chàng nói thêm:

"Tuần dưỡng có nghĩa là gì?"

"Chú không phải người của xứ này", con chồn nói, "chú tìm kiếm chi đây?"

"Ta tìm kiếm con người", hoàng tử bé đáp. "Tuần dưỡng có nghĩa là gì?"

"Con người", con chồn nói, "con người họ có những khẩu súng và họ đi săn bắn. Thật là điều rầy rà lắm đó. Họ cũng nuôi những con gà mái tơ nữa. Đó là điều duy nhất có ý nghĩa nơi xứ sở con người... Gà mái ôi! Gà mái tơ hơ hớ... Chú đi tìm gà mái đó ư?"

"Không", hoàng tử bé đáp. "Ta tìm kiếm những người bạn thiết. Tuần dưỡng có nghĩa là gì?"

"Đó là một điều bị quên lãng quá nhiều", con chồn đáp: "Đó có nghĩa là tạo nên những mối liên lạc..."

"Tạo nên những mối liên lạc?"

"Hẳn thế, con chồn nói. Đối với tôi, chú hiện giờ chỉ là một đứa trẻ giống y như trăm nghìn đứa trẻ bé khác. Và ta không cần thiết gì tới chú. Và chú cũng chẳng cần gì tới ta. Đối với chú, ta chỉ là một con chồn lũi lang thang như trăm nghìn con chồn lũi phất phơ phiêu hốt dưới sương trời lỗ đỗ thế thôi. Nhưng nếu chú tuần thiện dưỡng ta, thì chúng ta sẽ cần tới nhau. Chú sẽ trở nên duy nhất trong cõi đời, đối với ta. Ta sẽ trở nên duy nhất trong cõi đời, đối với chú..."

"Ta bắt đầu hiểu rồi đó", hoàng tử bé nói. "Có một đóa hoa... ta tưởng nàng đã tuần dưỡng ta..."

"Có thể lắm, con chồn nói. Trên Trái Đất, thấy xiết bao là sự vật... vạn chủng thiên ban..."

"Ồ! không phải ở trên Trái Đất", hoàng từ bé nói.

Con chồn có vẻ động tính hiếu kỳ:

"Ở trên một hành tinh khác?"

"Ừ."

"Có những kẻ đi săn, trên hành tinh ấy?"

"Không."





"Mọi sự, chẳng có một cái gì là hoàn hảo", con chồn thở ra một cái. (Xem chú thích ở dưới)

Nhưng con chồn trở lại với ý tưởng của nó:

"Đời ta tẻ nhạt. Ta đuổi bắt những con gà mái, loài người đuổi bắt ta. Mọi con gà mái đều giống nhau, và mọi con người đều giống nhau (dù là người phồn hoa rực rỡ, dù là người phố thị đìu hiu...). Vậy nên ta có u sầu chán ngán đôi chút. Nhưng, nếu chú tuần dưỡng ta, cuộc sống của ta sẽ sáng sủa ra, kể như có bóng mặt trời chiếu vào vậy. Ta sẽ biết một tiếng động của một bàn chân bước đi, nghe khác hẳn mọi tiếng chân bước khác. Những bước chân khác khiến ta chui vào hang trong đất. Bước chân của chú lại gọi ta ló đầu ra ngoài hang nghe như âm thanh một giọng nhạc. Và này coi kìa! Chú thấy ở đằng xa kia kìa những cánh đồng lúa mì đó chớ? Ta không ăn bánh mì. Lúa mì đối với ta vô dụng. Những cánh đồng lúa mì chả có nhắc nhở ta cái gì ráo. Và cái điều đó, thật đáng buồn! Nhưng chú có những sợi tóc màu vàng óng. Vậy nên sự vụ sẽ trở thành huyền diệu, một khi chú đã tuần dưỡng ta xong! Lúa mì, màu vàng óng, từ đó về sau sẽ nhắc nhở ta nhớ tới chú. Và từ đó ta sẽ yêu dấu tiếng gió thổi thánh thót trong lúa mì hiu hiu..."

Con chồn dừng lại và nhìn thật lâu hoàng tử bé:

"Nếu chú vui lòng... hãy tuần dưỡng ta đi!"

"Ta muốn lắm", hoàng tử bé đáp, "nhưng ta không có thì giờ nhiều. Ta còn phải kiếm những bạn thiết, khám phá thêm, còn nhiều sự vật phải tìm hiểu biết."

"Người ta chỉ hiểu biết những sự vật được người ta tuần dưỡng", con chồn nói. "Con người ngày nay không còn thì giờ để hiểu biết gì hết. Họ mua những đồ vật làm sẵn ở tại chợ, nơi những người lái buôn chuyên bán những bạn thiết, nên con người không có nữa những bạn thiết. Nếu chú muốn có một bạn thiết, hãy tuần dưỡng ta đi!"

"Phải làm sao?", hoàng tử bé hỏi.

"Phải hết sức nhẫn nại", con chồn đáp. "Thoạt tiên, chú sẽ ngồi hơi xa ta một chút, như vậy vậy đó, nằm vậy đó trong cỏ. Như vậy đó. Ta sẽ đưa đôi con mắt tròn mà liếc nhìn chú, và chú sẽ không nói một tiếng nào. Ngôn ngữ vốn là cội nguồn của ngộ nhận. Nhưng, mỗi ngày mỗi qua, thì chú mỗi có thể ngồi xích lại mỗi gần ta hơn mỗi chút..."

Ngày hôm sau, hoàng tử bé trở lại.

"Tốt hơn là nên trở lại vào cái giờ của bữa trước, một giờ nhất định, con chồn nói. Nếu chú đến, chả hạn, vào lúc bốn giờ chiều, thì khởi từ lúc ba giờ chiều, cõi lòng ta đã bắt đầu sung sướng. Rồi giờ khắc càng tiến tới gần thêm, ta sẽ càng tăng thêm sung sướng. Tới bốn giờ chiều thì, ha! ta loay hoay, e ngại, ta ngồi đứng không an; ta sẽ khám phá được ý nghĩa vô ngần hắt hiu của phù du mênh mông hạnh phúc! Nhưng nếu chú tới bất kể lúc nào, thì ta sẽ chẳng biết đâu vào đâu mà mò ra cho đúng cái giờ phải chuẩn bị cho cái trái tim, cái phút phải vận y phục vào cho cái cõi lòng đón chào tươm tất... Cần phải có những nghi thức mơ mộng, những điển lễ phôi pha."

"Sao gọi là điển lễ?", hoàng tử bé nói.

"Đó cũng lại là một cái gì bị quên lãng đi nhiều quá", con chồn nói. "Điển lễ, nghi tiết, là cái gì làm cho cái ngày này nó không giống mọi cái ngày khác, nó làm cho cái một giờ này không giống cái mọi giờ khác. Có điển lễ, chả hạn, nơi những người đi săn. Chúng nó khiêu vũ cới gái thôn làng ngày thứ năm. Thế là ngày thứ năm là ngày huyền diệu! Ta sẽ đi dạo mon men tới tận mép đồng nho. Còn nếu bọn đi săn mà khiêu vũ bất cứ lúc nào, thì mọi mọi ngày ngày ngày sẽ giống hệt như nhau, và ta sẽ không có buổi nghỉ ngơi, không có giờ hội hè hoan lạc."

Và thế đó, hoàng tử bé khởi sự tuần dưỡng con chồn. Và lúc tới giờ sắp từ giã:

"A!", con chồn nói, "Ta sắp khóc mất rồi..."

"Đó là lỗi tại chú, ta không có ý đem lại khổ tâm cho chú, nhưng vì chú đã muốn rằng ta tuần dưỡng thiện dụ chú..."

"Hẳn nhiên", con chồn nói.

"Thế thì chú chả có được lợi gì hết trong vụ này!"

"Trong vụ này ta được lợi đó", con chồn nói, "ấy bởi cái màu lúa mì."

Rồi nó nói thêm:

"Hãy về nhìn lại những đóa hồng đi. Chú hiểu rằng riêng cái đóa hồng của chú là đóa hoa duy nhất trong cõi hồ sơn. Và suốt bình sinh của chú, bất cứ đi đâu, cách biệt nơi nào, chú vẫn đưa tâm hồn hướng về ban sơ hồ sơn hồi tưởng mãi, đúng như lời thi sĩ xưa kia “Sa Mạc hồi khan Thanh Cấm Nguyệt. Hồ Sơn ứng mộng Vũ Lâm Xuân..." Người xưa quả nhiên không có nói dối ta đâu. Chú sẽ trở lại vĩnh biệt ta, và ta sẽ biếu chú một bí ẩn để làm quà."

Hoàng tử bé quay gót đi nhìn lại những nụ hồng:

"Các nàng không có gì giống đóa hồng của ta, các nàng hiện chẳng là cái gì ráo, chàng bảo những đóa hồng như vậy. Chẳng có ai đã tuần dưỡng các nàng và các nàng cũng chẳng có tuần dưỡng ai cả. Các nàng cũng như con chồn của ta trước đây. Trước đây nó chỉ là một con chồn giống trăm nghìn con chồn khác. Nhưng ta đã biến nó nên bạn thiết của ta, và bây giờ nó trở thành duy nhất trong cõi hồ sơn ứng mộng cho Sa Mạc trổ bông Vũ Lâm Xuân hồi khan Thanh Cấm Nguyệt (!)"

Và những nụ hồng thật đã rất mực bực lòng bối rối.

"Các nàng đẹp, nhưng các nàng trống rỗng ở bên trong", chàng còn nói thêm như thế. "Người ta không thể vì các nàng mà chết đi trong ngậm ngùi tưởng niệm. Hẳn nhiên, đóa hồng của ta, một bộ hành đi qua ắt tưởng là nó giống các nàng. Nhưng riêng nó, nó lại quan trọng hơn hết thảy các nàng, bởi vì chính nó được ta tự tay tưới nước. Bởi vì chính nó đã được ta che giữ sau một tấm bình phong. Bởi ví chính nó đã được ta bắt sâu, tỉa bọ (trừ một vài con để lại nhằm những cánh bướm mai sau). Bởi vì chính nó đã được ta lắng tai nghe than van, hoặc nghe tán hươu tán vượn diễm kiều tài tử, hoặc đôi lúc lại được nghe cả cái lặng im căm nín như chiều Xuân vắng vẻ thanh hà. Bởi vì đó là đóa hồng của hồn ta tưởng nhớ."

Và chàng trở lại với con chồn:

"Vĩnh biệt chồn nhé", chàng nói...

"Vĩnh biệt chú đó", chồn nói. "Đây là điều bí ẩn. Thật rất đơn sơ: người ta chỉ nhìn thấy rõ là với trái tim. Các cốt thiết, cái tinh thể, cái đó vô hình đối với hai con mắt."

"Cái tinh thể cốt thiết, nó vô hình đối với hai con mắt", hoàng tử bé lặp lại, để ghi nhớ về sau.

"Chính cái thì giờ chú đã tiêu hao mất đi vì đóa hồng của tô"i... hoàng tử lặp lại, để ghi nhớ về sau. (Xem chú thích)

"Con người đã quên chân lý đó", con chồn nói. "Nhưng chú chớ nên quên. Chú trở thành có trách nhiệm vĩnh viễn đối với cái gì chú đã một lần tuần dưỡng một phen. Chú có trách nhiệm với đóa hồng của chú."

"Tôi có trách nhiệm với đóa hồng của tôi"... hoàng tử bé lặp lại, để ghi nhớ về sau.



Chú Thích

Đoạn này tối nghĩa vì bản in thiếu, tôi chêm thêm hai câu dịch từ nguyên văn cho rỏ nghĩa.


"Ở trên một hành tinh khác?"

"Ừ."

"Có những kẻ đi săn, trên hành tinh ấy?"

"Không."

"A. Thú vị thật. Thế thì có gà mái tơ không?"

"Không"

"Mọi sự, chẳng có một cái gì là hoàn hảo", con chồn thở ra một cái.


Và đoạn này nữa:


"Vĩnh biệt chú đó", chồn nói. "Đây là điều bí ẩn. Thật rất đơn sơ: người ta chỉ nhìn thấy rõ là với trái tim. Các cốt thiết, cái tinh thể, cái đó vô hình đối với hai con mắt."

"Cái tinh thể cốt thiết, nó vô hình đối với hai con mắt", hoàng tử bé lặp lại, để ghi nhớ về sau.

"Chính cái thì giờ chú đã tiêu hao mất đi vì đóa hồng của chú làm đóa bông hồng trở nên quan trọng"

"Chính cái thì giờ chú đã tiêu hao mất đi vì đóa hồng của tôi..." hoàng tử lặp lại, để ghi nhớ về sau.

[PhiHuong]

Bác Phi ơi, ván đó em đâu có đánh ra nước như bác up lên đâu. Bác chỉ ghẹo em thôi. Thấp lè tè thủ như em cũng may Alent và CuBean nương tay chứ đánh thẳng tay thì em làm sao chịu nổi.

Nếu bình thường đánh cờ ở quán chắc chắn bác Aty sẽ đánh như vậy, nhưng chơi trên mạng không kỹ được bằng ở ngoài nên bác mới ăn pháo về mã thay vì bình pháo rồi rẽ tốt chiếu hết.

[Alent_Tab]

anh Aty, bác Phi chưa đi ngủ ah- gần 1 giờ rồi đấy!
nói về chơi chim em cũng chẳng rành lắm - nhà em gần hồ Tây đi bộ ra đó khoảng mấy chục mét nên chim khá nhiều, nó từ mấy khu bách thảo, vườn đào di trú đổ về- tối đang ngồi chơi thì nghe thấy con Sáo gần cây xà cừ- em gọi điện cho mấy thằng hàng xóm vác đèn pin lùng - may cho em tóm được em nó đang trú ở cái hốc cây- nhìn thất người lạ nó há mồm ra mổ loạn xạ- em túm được cu cậu- trên đường về mua mấy quả chuối tiêu về- chắc đói - cu cậu ăn thun thút - lúc sau thì đếch mổ em nữa!
hôm sau mới biết con này chắc thoát lồng nhà anh nào nuôi vì nó biết cả nói nữa- Sáng đang rủa mặt đánh răng em cầm quả chuối cho cu cậu thì cu cậu nói như khiếu- Nhà có khát nhà có khát ... thằng bên canh nhà thấy hay sang nó đòi mua , đếm tiền trả luôn triệu rưỡi nhưng em đếch bán ...

[Aty]

Dạ, em sê cố gắng tập trung, để hy vọng sức cờ tăng lên 1 chút. Em cám ơn bác Phi đã chỉ nước cho em.

[Alent_Tab]

Chim sáo nó khôn lắm- nó học nói rất nhanh và biết nghe lời ông chủ nữa! hồi đó em trẻ tuổi nên hơi nghịch ngợm ai đời lại đi dạy chim nó chửi cái cô mà em đang tán bao giờ- hôm rủ được nàng về nhà chơi không biết do phản xạ có điều kiện của loài độgn vật hay không mà những câu nào em dạy nó mấy hôm trước nay nó tua lai y chang - mấy câu như láo nháo nó cũng chẳng quên ...

[Aty]

Alent và các bác, cuối tuần này có thời gian rảnh mình hẹn nhau ở CXQ nhé.

[Thợ Điện]

Hai ông Gió và Kt sáng nay đi bệnh viện đã tạt ngang gửi cho hai ông rồi .Here tracking number 9114901159815129967208 và 9114901159815129967215 Chắc sáng thứ bảy hai ông nhận được Việc này hóa ra kéo dài hơn dự kiến vì CD không phải hay hết có khi chỉ đuợc 1 hay 2 bài lại có ông chỉ hay khúc đầu kém khúc đuôi ,chọn lựa vì thế khá mất thì giờ .Xin tặng Nocturn của Chopin cho bà nhà ông Gió .Sao thời phục hưng người ta tài hoa thế Chopin viết những Dạ khúc này khi tuổi đôi mươi mà bây giờ mình tập muốn què tay đánh vẫn không ra cái nét long lanh chao đảo Rubato thần sầu
Hoàng tử bé là tác phẩm u viễn bậc nhất của Exupery .Tôi có 20 bản của mọi nhà xuất bản đủ biết yêu thích nó cỡ nào
Ngòi bút thâm diệu tịch mịch vô song của Bùi Giáng thật đáng khâm phục .Nhất là tựa sách thì mười phần thâm hậu .Cũng có người khác dịch ông hoàng nhỏ đọc chán phèo
Symphonie Pastoral có người dịch Khúc nhạc đồng quê ,nghe thật quê quá .Trong khi Bùi thi sĩ dịch Hòa âm điền dã nghe mênh mang vô cùng
Có lần tôi gặp ông ở Tàng kinh các đại học Vạn Hạnh hỏi ông về cái tựa Terre des Hommes của St Exupery sao ông dịch thần sầu thế .Ông cười khà khà bảo
-Tao lấy ba chữ cuối trong câu thơ Nguyễn Du Trăm năm trong cõi người ta
Terre des Hommes mà dịch là Cõi người ta có thánh không cơ chứ
Ông dịch những câu này của Apollinaire thật phải kính bái
Passent les jours et passent les semaines
Ni temps passé
Ni les amours reviennent
Sous le pont Mirabeau coule la Seine

Ngày qua tháng lại ta tồn tại đây
Dưới vòng tay ,nhịp Phù Kiều
Dưới cầu nuớc chảy bên ngày hoang liêu

Mỗi lần tôi mời ông uống cà phê ABC dưới chân cầu Trương minh Giảng ông đều gật gù mở đầu
Rồi có lúc như bây giờ có lẽ Nghe riết nhập tâm ,sau này có lúc muốn hôn con bé phân khoa báo chí mình cũng mở đầu Rồi có lúc như bây giờ có lẽ khiến nó lăn ra cười bò ở góc nhà thờ đồng tiến khiến cha sứ phải chạy ra quát lên the thế ...Rê su (Jesus) về nhà chúng mày mà hôn hít

[roamingwind]

Hình như ong Bùi Giáng không bao giờ dịch, hình như ổng dùng nguyên bản làm bàn đạp để ổng sáng tạo. Sáng nay đọc Chương 1 của Hoàng Tử Bé đến đoạn này... đoạn người kể chuyện cố vẽ lại hình cậu bé hoàng tử sau bao năm xa cách ...

Một tấm vẽ đi qua, hỏng rồi, một tấm khác không còn giống như hình được nữa. Một dư ảnh gái đã lạc gót sen hương, một dư huệ về sau không níu giữ trong ngón tay sầu xe chỉ nữa. Về tầm vóc hình dài, tôi cũng nhầm lẫn chút ít. Đây, hoàng tử quá to. Kia, hoàng tử quá bé. Tôi cũng ngại ngùng trước màu sắc y phục của em. Vậy nên chi tôi quờ quạng loăng quoăng thế này, thế nọ, thế đó, thế kia, được cũng tốt, không được cũng cam. Rồi nữa, tôi cũng sẽ còn lầm lẫn về đôi chi tiết quan trọng hơn. Nhưng cái đó, chỉ xin người hãy phải nên tha thứ. Người bạn thiết của tôi chẳng bao giờ ban cho tôi một lời giải thích. “C’est les vipères!". Rồi thôi. Tôi bước bên đường kêu gọi mãi. Nhớ người bạn cũ thuở anh niên. Nhưng bặt âm. Người bạn chắc có lẽ đã tưởng rằng tôi giống bạn. Nhưng khổ thay, tôi chẳng biết làm thế nào nhìn thấy cho ra những con cừu ở bên kia những thùng chứa. Có lẽ tôi cũng là có phần nào giống như những người lớn. Có lẽ tôi là kẻ đã phải về già.

Cái đoạn tôi in đậm ... ở đâu ra vầy nẻ trời !! . Còn thêm da vị quờ quạng loăng quoăng.



Băn dich của một tác giả khác:

Một bức trước vứt đi, bức sau còn tệ hơn nữa. Tôi lại cũng có sai lầm về tầm vóc. Chỗ này thì ông hoàng nhỏ lớn quá. Chỗ kia em bé quá. Tôi cứ lần mò như thế này rồi như thế khác, khi được khi không. Cuối cùng tôi còn nhầm ở những nét quan trọng hơn nữa. Nhưng này, các bạn phải tha lỗi cho tôi. Bạn tôi không hề giảng giải gì cho tôi. Có lẽ em cho là tôi cũng như em. Nhưng tôi, buồn thay, tôi không biết cách nhìn thấy con cừu xuyên qua cái thùng. Có lẽ tôi hơi giống những người lớn rồi. Tôi đã già rồi.


Bản dịc tiếng Anh


One drawing goes along all right, and another has no resemblance to its subject. I make some errors, too, in the little prince's height: in one place he is too tall and in another too short. And I feel some doubts about the color of his costume. So I fumble along as best I can, now good, now bad, and I hope generally fair-to-middling. In certain more important details I shall make mistakes, also. But that is something that will not be my fault. My friend never explained anything to me. He thought, perhaps, that I was like himself. But I, alas, do not know how to see sheep through the walls of boxes. Perhaps I am a little like the grown-ups. I have had to grow old.


Lúc xưa có cố đọc Nhằ Sư Vướn Lụy của ông "dich". Phải bỏ xuống. Ông phăng ghê quá, cái đầu óc tiểu khí thích rành mạch logic của mình chịu không thấu. Mình thật là kẻ không thấy được con cừu trong thung chứa.

[Tontu]

Mới dùng cơm trưa xong, tạt vào xem bài mấy ông.

Bài chia sẻ hay quá bác Wind!

Thấy ông D trong này là vui rồi. Ừ! Tôi cũng như bác vậy. Thấy cảnh tượng đó, nuốt không trôi bác ạ. Chắc có lẽ tôi thuộc loại chicken, hihi.


Dạo này thời tiết nóng, các bác nhớ uống đủ nước nhé. Các bác đã biết lý do tại sao rồi. Thôi mình khỏi giải thích nữa.

Mỗi sáng các bác cứ làm 1 tô Cereal/oatmeal + đổ sữa tươi vào + blueberry thế là tốt. Ai sợ chết, muốn đẹp da, ngừa ung thư và vascular diseases thì nên ăn blueberry và Cranberry nhé. Nó tuy ăn không ngon, nhưng rất có lợi cho ta.

Chúc cả nhà vui vẻ.