Quan họ thịt gà; giỗ cha thịt ếch

(Thết các liền anh liền chị trong làng) quan họ thì nên dùng thịt gà; (làm giỗ cho cha thì nên dùng thịt ếch).

-Cách giải thích sai lầm nghiêm trọng. Trong các lễ vật dâng cúng, con gà được xem là con vật hiến tế rất quan trọng. Thế nên, không có gà cúng, người ta còn có thể thay bằng quả trứng gà. Gà hay xôi gà là lễ vật sang trọng đối với cả người sống và người chết. Trong khi đó mặc dù thịt ếch thơm ngon, trắng như thịt gà, dân gian hay gọi là gà đồng (gọi theo tên chữ của ếch là điền kê田雞). Nhưng thịt ếch đâu có được coi là loại đồ ăn “ra tấm, ra miếng”; càng không phải là phẩm vật dâng cúng thể hiện sự kính trọng đối với tiền nhân. Do đó, giảng rằng: “(làm giỗ cho cha) thì nên dùng thịt ếch” là cách giải thích liều, không hiểu gì về phong tục tập quán của người Việt. Mặt khác các liền anh, liền chị trong làng quan họ thì liên quan gì đến giỗ cha ?
Thực ra, câu tục ngữ này có hình thức là: Con họ thịt gà; giỗ cha thịt ếch. Cách phát âm của người Thanh Hóa, con phát âm gần giống như cu...ân (quân). Con họ tức là con cháu trong họ. Vì không hiểu con họ là gì nên người sưu tầm tục ngữ (hoặc soạn giả) chữa “quân họ” (con họ) thành “quan họ” rồi giảng sai hoàn toàn nội dung. Câu tục ngữ đang bàn nói cách cư xử trái với lẽ thường, đáng phê phán: Đối với hạng con cháu trong họ thì làm thịt gà thết đãi; đến khi giỗ cha mình (ngày rất quan trọng) lại làm thịt ếch để cúng. Dị bản: Có khách làm thịt kha (gà) giỗ cha làm thịt ếch.
Câu giải thích và câu phản bác trên đây đều gượng ép chứ không thuận lý. Đã là ca dao, tục ngữ thì không phân biệt vùng miền (chỉ có phương ngôn mới phân biệt mà thôi). Đấy là những kinh nghiêm của tiền nhân đối với nhân tình thế thái, được làm ra bằng những câu ngắn gọn dễ nhớ, dễ thuộc, nhằm răn dạy người đời học lấy điều hay, tránh điều dở.
Câu "Quan họ thịt gà; giỗ cha thịt ếch" là đúng. Quan họ ở đây không phải liền anh, liền chị, mà đơn thuần chỉ là khách khứa bên ngoài mà thôi, như trong đám hỏi và đám cưới người ta vẫn thường nói "quan họ nhà trai, quan họ nhà gái".
Câu "Con họ thịt gà; giỗ cha thịt ếch" trái nghĩa. Không có lý nào bậc bề trên lại phải tiếp đãi trịnh trọng với bề dưới cả. Như trên đã nói, ca dao tục ngữ không phải của riêng một vùng miền nào nên đừng đem thổ ngữ ra đây mà biện giải.
"Quan họ thịt gà; giỗ cha thịt ếch" nghĩa là, đối với quan khách bên ngoài thì tiếp đãi bằng thịt gà, đối với việc giỗ cha thì cúng tế bằng thịt ếch.
Dị bản: "Có khách làm thịt kha (gà) giỗ cha làm thịt ếch".
Câu này chính là câu trên, nhưng được nói nôm na cho dễ hiểu.