Vi phạm quyền sở hữu trí tuệ: Dễ xác định, nhưng... khó xử lý
Khi đi “kêu cứu” bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp phải cung cấp hóa đơn tài chính của nơi vi phạm để chứng minh thiệt hại của đơn vị mình. Điều này khiến doanh nghiệp phát hiện sớm vi phạm sở hữu trí tuệ nhưng vẫn phải chịu thiệt hại về tài sản.



Thế nên, nhiều doanh nghiệp (DN) cho rằng các cơ quan chức năng cần có những động thái mạnh mẽ để ngăn chặn và xử lý ngay các vi phạm sở hữu trí tuệ (SHTT), tránh thiệt hại cho doanh nghiệp.
“Khổ” vì bị ăn cắp mẫu mã

Cách đây hơn 6 năm, một doanh nghiệp tại Cần Thơ đột nhiên tung ra thị trường máy gieo hạt tự động giống hệt máy của ông Phạm Hoàng Thắng, chủ doanh nghiệp tư nhân nhựa Hoàng Thắng chế tạo. Thấy vậy, ông Thắng làm đơn khởi kiện doanh nghiệp trên vì đã vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Vụ việc kéo dài đã nhiều năm vẫn chưa có kết quả cuối cùng. “Nhiều năm trời tôi tìm mọi cách để chứng minh họ ăn cắp mẫu mã của mình. Nào là chứng minh bằng các hóa đơn bán hàng của công ty tôi trước thời gian họ tung sản phẩm ra thị trường, bằng chứng nhận độc quyền sáng chế… nhưng vẫn không ăn thua”, ông Thắng bức xúc.

Theo ông Thắng, đơn vị vi phạm bán ra bao nhiêu máy thì doanh nghiệp của ông thất thu bấy nhiêu tiền. “Dựa vào đó là tính được sự thiệt hại của doanh nghiệp mình thôi”, ông Thắng quả quyết.

Ông Trần Văn Thôi, Công ty Luật hợp danh Danh và cộng sự, kể công ty ông nhập khẩu máy giặt Candy của Đức về bán. Mất một thời gian dài mới được người tiêu dùng biết đến. Khi hàng vừa bán chạy thì trên thị trường xuất hiện dòng máy giặt có mẫu mã gần giống với máy của công ty ông và cũng lấy nhãn hiệu là Candy. Loại máy có giá rẻ hơn nhiều nên người tiêu dùng quay qua mua loại máy Candy rẻ tiền này. “Khổ nhất là khách hàng mua nhầm hàng nhái, chất lượng kém nhưng lại ”bắt đền” công ty chúng tôi. Dù đã giải thích là hàng của họ mua là hàng dỏm, sản xuất tại Trung Quốc, nhưng nhiều khách hàng vẫn không tin. Ngay cả khi công ty bán hàng dỏm kia đã bị pháp luật xử lý, chúng tôi cũng không thể tiếp tục bán máy nữa”, ông Thôi nói.

Không riêng gì công ty của ông Thôi, ông Thắng, nhiều doanh nghiệp khác cũng lao đao vì sản phẩm của mình bị vi phạm quyền sở hữu trí tuệ mà chưa biết “tố khổ” với ai.

Phát hiện sớm vẫn khó xử lý

Ông Thôi cho rằng việc phát hiện, chứng minh một doanh nghiệp vi phạm quyền sở hữu trí tuệ khó nhưng không phải không làm được. Cái khó ở đây là khi phát hiện có doanh nghiệp vi phạm quyền sở hữu trí tuệ thì làm thế nào để các cơ quan chức năng vào cuộc.

Theo quy định, đơn vị khi bị vi phạm sở hữu trí tuệ phải chứng minh quyền sở hữu trí tuệ bị xâm phạm đến đâu và cung cấp hóa đơn tài chính của nơi vi phạm để chứng minh thiệt hại của đơn vị mình. “Trong khi hàng của họ mới chỉ sản xuất, chưa bán ra thị trường thì lấy đâu ra hóa đơn tài chính. Vì vậy, chỉ còn cách đợi họ bán hàng nhái mới kiến nghị được cơ quan chức năng vào cuộc. Và như vậy, nếu không thay đổi cách thức để có thể ngăn chặn vi phạm ngay từ đầu thì sẽ không hạn chế được thiệt hại về vật chất lẫn tinh thần cho doanh nghiệp”, ông Thôi nhận định.

Bà Nguyễn Lan Hương, Văn phòng luật sư An Hòa chia sẻ, văn phòng của bà nhận được nhiều vụ khiếu nại về vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, nhưng mang hồ sơ đến thanh tra Sở Khoa học công nghệ TP HCM thì không mấy khi được nhận. Hiện TP HCM có đến 8 triệu dân nhưng chỉ có ba thanh tra khoa học công nghệ, việc quá nhiều nên không đủ lực lượng để làm. Vì vậy doanh nghiệp phải tự chứng minh thiệt hại của mình do hàng nhái gây ra.

Bà Hoàng Tố Như, Phó trưởng Phòng sở hữu trí tuệ, Sở Khoa học công nghệ TP HCM cũng cho rằng, vì lực lượng quá mỏng trong khi để xử lý các vụ liên quan đến vi phạm quyền sở hữu trí tuệ khá phức tạp nên mỗi năm Sở Khoa học công nghệ TP HCM chỉ xử lý được hơn 10 vụ vi phạm về sở hữu trí tuệ.

Thùy Vân