Quân đi tiên, vì cũng đã hiểu nhau rồi, vừa tránh cái mạnh của Hương và sử dụng cái ưu của mình, tránh đấu nội công, ép đối phương phải đối đầu với những đòn ngoại công đầy tính chiến đấu, nên Quân không dùng những khai cục thăm dò kiểu Tiên nhân chỉ lộ, hay những khai cục mang tính bình ổn công thủ vẹn toàn như Khởi mã cuộc, Phi tượng cuộc. Quân dùng trận Pháo đầu.

Trong trận hình này, nói chung Hương sẽ có hai lựa chọn là trận Bình phong mã hoặc Phản cung mã. Hương lên Mã 2 tiến 3. Thông thường khi Hương đi như vậy, đối phương sẽ cho là Hương chơi Phản cung mã.

Quân chủ động lựa chọn hệ thống Pháo đầu Tốt 7 tiến 1 mà chưa tiến Mã 2 lên ngay. Nước này vừa mang tính chủ động, vừa mang tính thăm dò. Thông thường chơi pháo đầu đối phó Bình phong mã hoặc Phản cung mã thì bên tiên sẽ nhảy hai mã vào trong, tuy nhiên ai đi tốt 2 hay tốt 7 trước thì sẽ được chủ động chọn hệ thống tấn công hay phòng thủ mà mình thuần thục. Ngoài ra, Tốt 7 tiến 1 có nghĩa là sẽ mở đường cho cánh trái sẽ linh hoạt và tham chiến trước, lại đè con Tốt 3 bên đối phương làm Mã 3 đối phương tạm thời sẽ buộc phải ở thế thủ.

Nước thứ 2 của Hương đi quyết định hướng phát triển của trận cờ. Cũng vì đã hiểu rõ đối thủ, và biết đối thủ cũng hiểu rõ mình không kém, Hương chọn một nước khá đặc biệt, và có lẽ làm bất ngờ cho mọi người, kể cả Quân, đấy là Xe 9 tiến 1. Đi nước này tức là sẽ không chơi được Phản cung mã nữa, mà khả năng sẽ phải nhảy nốt con Mã kia ra biên, cũng có thể có khả năng chơi thuận pháo hoặc pháo 8 bình vào lộ 4, lộ 6 hoặc lộ 3..., tùy tình huống tấn công của bên đen. Chọn thế trận này ngoài việc gây bất ngờ, thì có lẽ mục đích là nhanh ra xe, tranh hai hà hoặc nhanh chóng cản trở và uy hiếp hai mã đối phương, đổi lại sẽ phải chấp nhận bị động các quân pháo mã, nhất là hai mã.

Nước thứ 3, nhận thấy đối phương tiến nhanh ra xe cánh trái, chưa động binh pháo mã, Quân nhanh chóng khai triển cánh phải của mình bằng việc nhảy Mã 2 tiến 3, sau đó có thể sẽ ra xe nhanh, buộc đối phương phải chú ý triển khai cánh trái, chậm quá trình ra xe của đối phương, ngăn cản ý đồ của đối phương. Như vậy có thể chủ động ép con Mã 8 của đối phương phải dạt ra biên, hỗ trợ cho hệ thống Pháo đầu tiến tốt 7 của mình vì khi này tốt đầu của đối phương chỉ có một Mã bảo vệ. Hương cũng đã dự tính trước nên nhanh chóng nhảy mã 8 lên biên để tiếp tục triển khai con xe 9 của mình.

4. Xe 1 bình 2; Xe 9 bình 6

Hương chọn bình con Xe 9 ra lộ 6 chứ không phải lộ 4, có hai khả năng là uy hiếp con Mã 3 của đối phương, chiếm hà hoặc quá hà uy hiếp Tốt 7. Tuy nhiên vì Mã 7 của đối phương đã khá linh hoạt khi Tốt 7 đã tiến lên rồi, nên việc uy hiếp Mã 3 là một phương án có vẻ sẽ không ổn lắm vì Mã 3 đã có căn của pháo 2. Còn nếu muốn lên giữ hà, thì ra lộ 4 sẽ có thêm tác dụng là ngăn cản hoặc sớm uy hiếp con mã 7, hơn nữa sẽ tạo hình thế là hai bên sẽ có một bên cánh mạnh một bên cánh yếu hơn, ở hai phía ngược nhau, tuy nhiên Hương không chọn phương án này. Do đó nếu suy diễn theo hướng trên, khả năng Hương sẽ uy hiếp con tốt 7 có vẻ là lớn nhất.

5. Mã 8 tiến 7; Xe 6 tiến 4?!

Quân vì vẫn đang giữ tiên, cục diện cũng chưa phải thật là gay cấn giằng co, nên vẫn tiếp tục triển khai quân đều ở hai cánh, tiến nốt Mã 8 lên vào phía trong theo ý đồ từ trước. Hương tiến xe lên uy hiếp tốt 7 của đối phương. Vào nước cờ này, bên tiên có lẽ chỉ có lựa chọn tối ưu nhất là đưa tượng lên biên giữ Tốt 7, đảm bảo cục diện trận đấu vẫn giữ được nước tiên. Đi một nước Tượng có vẻ như là buộc bị lạc Tượng ra biên, nhưng nếu tiếp tục theo dõi, sẽ thấy thực ra nước lên Tượng biên là một nước công thủ vẹn toàn.

6. Tượng 7 tiến 9; Sĩ 4 tiến 5

Sau khi tiên đi nước lên Tượng giữ Tốt 7, bên hậu sẽ có một số lựa chọn như tiến Tốt 9 để khai thông con Mã biên, hoặc khai triển Xe, Pháo bên cánh phải, hoặc lên Sĩ Tượng để đảm bảo hệ thống phòng thủ. Với tình thế đối phương chơi Pháo đầu, bên hậu chỉ có một Mã giữ Tốt giữa, tình thế có thể là đối phương tiến Pháo 8 lên hà tróc Xe và nhảy Mã 7 lên Hà khai triển tấn công, uy hiếp Tốt đầu, Xe 2 của đối phương đã thông lộ 2, sẵn sàng lên hỗ trợ hoặc uy hiếp cánh trái của mình, Hương lựa chọn cách lên Sĩ 4 tiến 5, vừa là cái cốt cách danh gia chính tông, vừa là hợp với cách đánh của Hương.

7. Sĩ 6 tiến 5; Tốt 9 tiến 1

Quân đi nước Sĩ 6 tiến 5 nhất cử lưỡng tiện, vừa củng cố hệ thống phòng thủ, nhưng thực chất là tiếu lý tàng đao, tranh được nước Xe sau này sẽ ra lộ 4 trước, tạo sự linh hoạt cho con Xe chưa xuất chiến. Cánh trái của tiên và cánh phải của hậu đang ở tình thế tranh đoạt, bên nào chủ động triển khai trước ở cánh này mà hợp với hình thế cả bàn cờ sẽ dành ưu thế lớn. Chính vì vậy mà ở trên có nói nước thứ 6 Tượng 7 tiến 9 của tiên là nước công thủ vẹn toàn, tiến Sĩ sẽ nhanh ra được Xe ở lộ 4, nếu hậu giả sử có cố công bắt bằng được con Tốt 7 bằng cách đi Pháo 2 tiến 4 thì Xe bên tiên vẫn có thể ra lộ 7 ứng cứu cho con mã, vẫn tạo tình thế giữ được tiên và tiếp tục tập trung gây được áp lực mạnh lên trung lô của đối phương.

Vì hai con pháo lộ trái của tiên và lộ phải của hậu vẫn còn trông nhau để mà hành xử, mà có lẽ Pháo 2 bên hậu xấu hơn, không có nhiều sự lựa chọn cách triển khai, còn pháo 8 bên hậu có nhiều phương án triển khai hơn, tốt cho cả công và thủ, thế nên thành ra cánh phải của hậu bắt đầu có dấu hiệu bị tê liệt, muốn tháo gỡ có lẽ sẽ phải đổi quân và thất thêm tiên. Vì vậy, Hương chọn cách chủ động bên cánh trái, đợi thời chờ biến để khai triển quân bên cánh phải sau, vì thế phải tiến Tốt 9 lên để khai thông con Mã biên.

Bên tiên gươm giáo vốn đã sáng lòa, lại còn tàng đao nữa, Quân sẽ chọn phương án nào?

8. Tốt 5 tiến 1! Xe 6 thoái 1

Có lẽ cục diện trận đấu đã được quyết định ở nước thứ 8, bằng nước tấn Tốt đầu, ý đồ tấn công hung hãn và lộ rõ của bên tiên sau khi đã triển khai đầy đủ lực lượng và tạo được sự linh hoạt ở cả hai cánh, trong khi đối phương đã ở thế vừa phải hậu thủ bị động lại bị phá vỡ ý đồ gây bất ngờ và sớm tranh quyền chủ động bằng cách ra Xe nhanh.

Khi sự bất ngờ đã không còn là bất ngờ, thì bao giờ bên muốn gây bất ngờ cũng sẽ phải trả giá nặng nề hơn, đó là một nguyên tắc cơ bản của mọi cuộc chơi, kỳ vọng lớn thì phải đi đôi với rủi ro cao.

Bên hậu có nhiều phương án lựa chọn tiếp theo, nhưng đều khó mà hóa giải được cho trọn vẹn nước tấn Tốt đầu tấn cung hung hãn của bên tiên. Chọn cách nào thì sau đấy cũng sẽ nảy ra phương án tấn công khác của đối phương với tình thế hung hiểm không kém. Có lẽ nước tiến Tốt đầu của Quân cũng là một nước gây bất ngờ, nhưng trong tình thế đã trù bị đầy đủ rồi. Người viết bài này không được xem trực tiếp trận đấu, nên cứ hình dung ra là sau khi Quân đi nước này, có lẽ Hương phải suy tính thật lâu và đăm chiêu. Hương chọn nước lùi Xe về giữ hà, mất thêm một nước tiên, chấp nhận chịu tấn công, định đưa mã biên lên hà với ý đồ dồn con Xe 2 của tiên, mong giảm áp lực và triển khai đối công. Tuy nhiên lực lượng rời rạc, cả hệ thống tấn công và phòng thủ đều thiếu sự liên kết và bị động, lại mất thêm một tiên, thành ra hình cờ đến đây gần như đã được định đoạt.

Từ nước thứ 9 trở đi, thế trận một chiều, một bên ào ạt tấn công với thế Pháo đầu Mã độn, một Xe tung một Xe hoành đều linh hoạt, sẵn sàng tấn công uy hiếp và những yếu huyệt của đối phương, một bên thì lo chống đỡ, trong tình thế rất bị động và rời rạc. Bên Hậu bình Xe đổi Pháo, giảm áp lực cũng như giảm cái nguy cơ ngay từ đầu trận khi chấp nhận bị Xe bên tiên o bế cánh trái, nhưng sự tình cũng đã muộn rồi.

Diễn biến tiếp theo còn nhiều điều hấp dẫn và đáng bàn, vẫn hấp dẫn bởi nó là những nước đi của danh thủ, tuy nhiên với những người chơi cờ ở trình độ cao, đi tiên khai cục chiếm ưu thế lớn thì đại thế đã định rồi.

Trận cờ này, cái hay của nó có lẽ nằm ở hoàn cảnh. Vì là một trận quyết tử knock out, giữa những danh thủ đã hiểu nhau đến có thể gọi là tri âm tri kỷ trong môn cờ, thế nên mới tạo ra trận cờ như thế. Nếu không có người chơi, bàn cơ và quân cờ là những thứ vô tri vô giác, còn các máy tính và phần mềm chỉ đơn giản là một thứ tốn điện mà thôi.

Tại hạ trình thấp, nói như cụ Nguyễn Du là "Lời quê chắp nhặt rông dài, mua vui cũng được một vài trống canh". Có gì dốt nát, quá lời, mong quý bằng hữu bỏ quá cho.