Chào quý độc giả

Để nối tiếp theo những câu hỏi có liên hệ tới bệnh tiểu đường, tôi xin nói thêm về sự ảnh hưởng của chất alcohol đối với cơ thể trước khi chúng ta bàn sâu về vấn đề thuốc trong những bài sau này.




Hỏi: Tại sao khi uống nhiều làm chúng ta bị đường thấp, bị lả, bụng bự và gan bị nhiễm mỡ?

Giải thích:

Khi chúng ta uống vào, chất alcohol được hấp thụ từ đường tiêu hóa và trải qua quá trình oxidation ở trong gan.

Đầu tiên, chất ethanol trải qua quá trình trao đổi chất (metabolism) thành acetaldehyde bởi chất xúc tác alcohol dehydrogenase, tạo ra năng lượng NADH. Khi tỷ lệ năng lượng (NADH/NAD) ở trong gan tăng lên, chúng tạo ra sự hoán đổi chất hữu cơ pyruvate (pyruvate acid) thành lactate (một quá trình chuyển hóa của glycolysis) và oxaloacetate thành malate (một quá trình chuyển hóa của Citric Acid Cycle).

Như vậy, ta sẽ có như sau: Pyruvate --> Lactate; Oxaloacetate --> Malate

Như chúng ta đã biết, chất hữu cơ pyruvate (3C) của Glycolysis và oxaloacetate (4C) của Citric Acid Cycle là hai thành phần quan trọng trong quá trình chuyển hóa để tạo thành đường (glucose).

Thông thường thành phần hữu cơ pyruvate sẽ tạo ra oxaloacetate; oxaloacetate tạo ra phosphoenolpyruvate (PEP), đi ngược lên tạo ra fructose-6-phosphate và glucose-6-phosphate (G6P), rồi từ G6P mới tạo ra đường (glucose). Toàn bộ quá trình này được gọi là gluconeogenesis, xảy ra ở trong gan. Tương tự như vậy, oxaloacetate (một thành phần hữu cơ của Citric Acid Cycle) cũng sẽ đi ngược lên để tạo ra đường glucose.

Khi ta uống vào, thành phần pyruvate và oxaloacetate đã bị hoán đổi thành lactate và malate. Cả hai thành phần (lactate, malate) không có cơ chế để tạo ra glucose. Từ hình minh họa ở trên, quý vị thấy họ đánh hai dấu “gạch ngang đỏ” từ bước chuyển hóa pyruvic acid đến glucose-6-phosphate, và bước glucose-6-phosphate đến glucose để ám chỉ hai bước này đều bị “chặn lại”. Vì bị mất đi pyruvate của Glycolysis và oxaloacetate của Citric Acid Cycle nên đã tạm thời “shut down” cánh cửa tạo năng lượng. Như vậy, ta đã hiểu rõ nguyên nhân tại sao khi uống nhiều làm đường bị thấp ở trong máu. Người ta gọi hiện tượng đường thấp trong máu dưới cái tên khoa học là hypoglycemia. Đương nhiên, hiện tượng này sẽ qua đi mau chóng khi chúng ta ăn uống đàng hoàng trở lại.

Khi cơ thể không tạo ra đủ số lượng glucose để cung cấp năng lượng ATP cho các tế bào hoạt động thì cơ thể sẽ dễ bị lả ra, và mệt mỏi. Bạn nghiệm sẽ thấy rằng khi ta chỉ uống mà không ăn gì cả thì các cơ bắp sẽ trở nên uể oải và bị lả ra. Vì thế, khi uống thì phải ăn cho nhiều để tránh tình trạng hypoglycemia.

Khi nguồn năng lượng NADH còn dư, chúng tạo ra glycerol (một thành phần trung gian của Glycolysis) và sản phẩm malate (4C) cung cấp năng lượng NADPH cho quá trình tạo fatty acids. Các chuỗi fatty acids liên kết với glycerol tạo thành triglycerides.

Khi ta uống nhiều và lâu dài, các lớp mỡ được tích tụ lại và đóng đầy dưới adipose tissues và dẫn tới tình trạng bụng bự. Khi triglycerides tích tụ nhiều trong các tế bào gan, làm lá gan bị nhiễm mỡ (fatty liver), thường thấy ở những người uống nhiều.

Đối với tình trạng lá gan bị nhiễm mỡ, ta chỉ cần “ngưng” uống một thời gian thì lá gan sẽ trở lại bình thường.

Nói tóm lại, ta vẫn được quyền uống vui chơi với bạn bè, nhưng chỉ nên uống trong giới hạn, không nên uống như “hũ chìm”. Quý ông thì được 2 chai bia, hoặc 2 ly rượu nhỏ, còn quý bà thì chỉ nên 1 chai, hoặc 1 ly rượu nhỏ mà thôi. Nếu lá gan của bạn đã không được tốt thì không nên uống.

Kỳ tới chúng ta sẽ thảo luận thuốc trị bệnh tiểu đường, thưa quý vị.

Còn tiếp...


Chúc quý độc giả một cuối tuần tràn trề niềm vui, và bình an.