Ngựa ba chân

Có truyện kể rằng, Nguyễn Trực và Trịnh Thiết Trường cùng được cử đi sứ Trung Quốc. Nguyễn Trực đỗ trạng nguyên, nhưng về thực tài thì ông Nguyễn tự biết là kém bạn. Sang Trung Quốc, hai người cùng phải làm văn. Họ bàn với nhau rằng, nếu bài làm xong mà Trịnh Thiết Trường cao điểm hơn Nguyễn Trực thì có thể ảnh hưởng đến quốc thể. Trình Thiết Trường tự nguyện viết kém đi một chút để tôn bài của Nguyễn Trực lên. Ông lại cố ý viết sai chính tả một chữ Hán. Lẽ ra chữ mã là ngựa có bốn chấm, ông chỉ viết có ba chấm thôi. Quả nhiên, bài của ông bị sút điểm. Nguyễn Trực vẫn là vị trạng nguyên xuất sắc của nước Nam.

Nhưng người Tàu thấy ông viết chữ mà thiếu nét, thì cho là ông coi khinh thiên triều, khi ông ra về, họ cho ông một con ngựa què một chân. Ông bèn lấy cái gậy buộc vào chân cụt và vẫn cứ lên yên. Ngựa vẫn đi được mấy bước. Người Tàu thấy vậy kính phục. Họ phải đổi ngựa khác cho ông về.
(ST)