Có nhiều giai thoại về những mối tình thơ của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên (1952 – 1992). Thi phẩm “Cô Bắc Kỳ nho nhỏ” được Nguyễn Tất Nhiên sáng tác vào năm 1973 và cùng năm đó trở nên vang danh nhờ được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc. Bài thơ này gần giống như một nhật ký lưu lại mối tình “lặng câm” của Nguyễn Tất Nhiên với một nữ sinh tên là Hoàng Thị Kim Oanh. Đối với người Sài Gòn thập niên 1960 – 1970, hình ảnh “cô Bắc Kỳ nho nhỏ” có “mái tóc demi-garçon” thật vô cùng lạ lẫm, vừa cổ điển vừa tân thời. Trong mắt người miền Nam bấy giờ (vốn đã quen với lối sống Âu hóa từ giữa thế kỷ XIX), những thiếu nữ Bắc Kỳ thường được hình dung với áo tứ thân, mái tóc dài vấn khăn, hàm răng đen và dáng điệu e ấp. Bởi vậy, bài thơ Cô Bắc Kỳ nho nhỏ đã gieo vào công chúng cách nhìn rất mới, nhưng không kém phần tinh nghịch, đáng yêu đặt trong mối tình học trò thơ ngây. Tiêu đề bài thơ này gợi nhắc đến một nhạc phẩm do nữ danh ca Joséphine Baker hát - La Petite Tonkinoise, ca khúc rất được giới trẻ Hà thành thập niên 1930 yêu chuộng.



Đôi mắt tròn, đen, như búp bê
Cô đã nhìn anh rất… Bắc Kỳ
Anh vái trời cho cô dễ dạy
Để anh đừng uổng mớ tình si
Anh vái trời cho cô thích mộng
Để anh ngồi kể chuyện nằm mơ
“Đêm qua có một chàng bươm bướm
Nguyện chết khô trên giấy học trò”.

Anh chắc rằng cô sinh trong nam
Cảnh tượng di cư chắc lạ lùng ?
Khi nghe ai luyến thương Hà Nội
Chắc cô nghe bằng tim dửng dưng.

Anh vái trời cho cô dửng dưng
Coi như Hà Nội – xứ hoang đường
Để anh còn dắt cô đi dạo
Còn rủ cô vào rạp cải lương.

Anh vái trời cô thích cải lương
“Thích kẻ anh hùng diệt bạo tàn”
Mốt mai thê thảm quanh đời sống
Cô sẽ còn đôi chút lạc quan.

Đôi mắt tròn, đen, như búp bê
Cô nhớ nhìn thiên hạ lận lường
Mà hãy nhìn anh cay lắm chuyện
Nhưng còn con trẻ chuyện yêu đương.