Cà Phê Đen V

[roamingwind]

Ta nhớ người xa cách núi sông

Vài tháng nay đôi khi nhớ các ông các bà, cô Huyền gọi là bà chắc cũng được , câu thơ của Tú Xương nhảy vào đầu. Câu đầu hiện lên thì câu kế cũng vừa tới:

Người xa, xa lắm, nhớ ta không?

đến đây tôi khựng lại mĩm cười. Đúng là con người, dầu cho là người thiên tài Tú Xương -- đưa ra cái gì thì cũng muốn được đáp ứng lại. Nhưng thôi, cũng không phàn nàn người xưa.

Nói chuyện bây giờ.

Vài tuần trước tôi đoc lại cuốn To Kill a Mockingbird của bà Harper Lee. Lần đầu đọc cuốn này hồi trong trung học; lúc đó, cũng như rất nhiều học sinh đọc cuốn này, tôi rất thích câu truyện. Thích kiểu như truyện anh hùng giúp người thế cô. Bây giờ, ở cái tuổi không cần thiết phải tự nhòi sọ khô cứng đầu mình với những dữ kiện, những hiểu biết, để tụ hào về mình -- cái tuổi này không có số nhất định; có thể là tuổi 20 30, cho những người gọi là thiên tài, hoặc tuổi 40 50 cho những người thường thường bật trung cở tôi, hoặc hoa-nở-muộn-ngoài-60 -- tôi mới nhận ra tại sao cuốn này sách này luôn được chọn vào mục những sách tiêu biểu văn chương Hoa Kỳ (Great American Novel).

Tò mò tra google, thấy cuốn này được dich ra tiếng Việt với tựa là "Giết Con Chim Nhại"; tôi ngẫm nghĩ làm sao mà dịch cuốn này ra tiếng khác được ? Cũng như làm sao dich Số Đỏ, Chí Phèo ra tiếng Anh. Những thổ ngữ, như "yessum" ("dạ bà"), "yonder" (ngoài xa đó); hoặc "hoover cart" thời Đại Khũng Hoản (Great Depression) bên Mỹ (thập niên 30 thế kỷ trước). Hoover-cart là cái này nè:



tại Việt Nam thì nó tương tự như vầy:



Đến tuổi này, khi kinh nghiệm sống có đủ thời gian thấm lọc, thấm thía hơn những cái nhìn mà Harper Lee bỏ vào đàu của con nhỏ 12 tuổi Scout, nhân vật kể truyện. Như khi tôi phá ra cười khi đọc câu: "Atticus told me to delete the adjectives and I'd have the facts." (ba tôi, Atticus, bảo tôi bỏ hết tĩnh từ thì còn lại dữ kiện). Nhớ có một lần nói chuyện với ông thầy, tôi hỏi (về một nhân vật thứ ba) "cái cô có con mắt đẹp, phải không ?" ông thầy trả lời "Ờ, cô cón con mắt tròn." Thường-thường-bậc-trung-tôi học bài học đó hơi trể.

Đoạn cuối, cô bé Scout 12 tuổi đứng trên thềm nhà của người đàn ông sống ẩn dật, mà hai anh em nó và đứa bạn Dill đã từng tinh ngịch chọc phá, người đàn ông mà trước đó trong đêm đã cứu sống hai anh em. Scout nhìn từ thềm nhà đó ra ngược lại khu phố của mình, ngược lại thời gian 3 năm trong câu truyện, Scout cãm thấy già, nói một câu hóm hĩnh "i thought jem and i would get grown but there wasnt much else left for us except possibly algebra" (Tôi cảm thấy tôi và anh Jem đã trưởng thành, không còn gì nữa ngoài đại số học). Mười hai tuổi đã thấy già. Bình thường bậc trung tôi gần 40 mới thấy già.

Hôm nay đọc tin buổi sáng thấy bà Harper Lee vừa qua đời, 89 tuổi. Ta nhớ người xa cách núi sông.