Bình luận những ván cờ lừng danh Trung Quốc

[TCNguyen]

BÌNH LUẬN NHỮNG VÁN CỜ LỪNG DANH TRUNG QUỐC
T/g: tiên sinh Giả Đề Thao, Nd: Đặng Bình

Dương Quan Lân (Quảng Đông) tiên bại Hồ Vinh Hoa (Thượng Hải)

Giải tập thể cờ tướng Đại hội TDTT toàn Trung Quốc lần thứ 4
Trung Pháo quá hà Xa đối Bình phong Mã bình Pháo đổi Xe
(Một ván cờ có liên quan tới chức quán quân)



1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 C7.1 4. X2.6 M2.3
5. C7.1 S4.5 6. M8.7 P8-9
7. X2.3

Hai bên Khai cục bằng Trung Pháo quá hà Xe đối Bình phong Mã bình Pháo đổi Xe. Thông thường bên đi trước, vì để tránh cục diện phát triển theo xu thế đơn giản dễ thành Hòa cục, phần nhiều đi X2-3 đè Mã, khiến cho Mã, Pháo cánh phải và lên Tượng ở trung lộ của đối phương đều tạm thời bị kềm chế, duy trì được quyền chủ động lựa chọn tiến công từ trung lộ hoặc từ cánh bên. Đó là sách lược và tư thế cần phải có. Nhưng áp lực càng lớn thì đòi hỏi sức bật cũng càng lớn, do đó dẫn đến sự đối công kịch liệt, hết lớp này đến lớp khác. Vì vậy có thể suy đoán, Dương (Đỏ) không đè Mã mà lại đổi Xe, là nhằm vào phong cách sở trường công sát của Hồ (Đen), áp dụng sách lược đầu tiên là không để thua, lấy thận trọng để giữ nước Tiên.

7. X2.3 M7/8
8. M7.6

Sau khi bên Đỏ (Dương) đổi Xe, nước tiếp theo đi như thế nào là điều then chốt không thể coi thường đối với tiến trình của toàn bộ ván cờ có được thuận lợi hay không. M7.6 tựa như là một cách đi tất nhiên, nhưng quan sát đến sự phát triển về sau, tốc độ xuất Xe chậm, Pháo không có điểm tốt để phối hợp, rõ ràng là không được lý tưởng. Ngoài ra còn 2 cách đi khác:

(1) Đỏ P8.2, đối phương nếu theo lệ ứng phó bằng nước M8.7 tất C3.1 C7.1 P8-3 mượn cớ đánh Tốt để nhanh chóng xuất Xe trái, song Mã thông suốt, các quân linh hoạt rõ ràng có lợi. Nhưng nếu như đối phương ứng phó bằng nước T3.5 hoặc P9-7 (không đi M8.7) thì kế hoạch Pháo tuần hà "mời" đổi Tốt cũng khó thực hiện được.
(2) Đỏ X9.1, lại ngại đối phương ứng phó bằng nước T3.5 hoặc P2.4, Đỏ không dễ khống chế được nước Tiên.

Hai cách đi này, cách nào tương đối tốt ? Hoặc còn có cách đi nào khác tốt hơn ? Hiện tại khó đưa ra kết luận chính xác, nhưng đây là vấn đề cần giải quyết nếu như bên đi trước áp dụng đổi Xe để tiến hành chiến đấu.

Phân tích từ cục thế, bên đi trước bố trí Pháo đầu đã ổn thỏa, có nhiều phương hướng lựa chọn. Bên đi sau ở vào trạng thái bế tắc một nửa, chỉ có thể ứng phó theo nước đi của bên đi trước. Về mặt lý luận, phải tìm ra được điểm cao khống chế hình thế toàn cục. Ở đây đặc biệt đưa ra vấn đề trên để nghiên cứu. Dời bước đổi hình rất đáng được nghiền ngẫm.

8. M7.6 M8.7
9. M6.7 P2.4

Đen thò Pháo qua sông chuẩn bị nổ Tốt Đỏ lộ 3, chủ động khiêu chiến không thể chậm trễ. Nếu như Đen bay Tượng trước T3.5 tất P8-7 có thể bỏ lỡ cơ hội.

10. C5.1 V3.5
11. C9.1 P2-3
12. M7/8 P3-9
13. M3.1 P9.4

Trước khi đổi quân, Đen dứ nước P2-3 đánh Mã, ép Mã Đỏ phải thoát, là thứ tự không thể thiếu được. Nếu không, sau khi đổi quân để bên Đỏ (Dương) đi P8.5 hoặc P8-7 kiềm chế Mã phải, buộc Đen phải vất vả ứng phó, sẽ mất đi ý nghĩa của việc đổi quân.

Qua việc đổi quân lần này, Pháo cánh phải di chuyển sang cánh trái, tránh bên Đỏ uy hiếp tiến công tróc Pháo, đồng thời cấm đoán Xe Đỏ lộ đầu. Đổi đi con Mã lộ 3 cực kỳ quan trọng trong tiến công và phòng thủ của bên Đỏ, khiến hình trận bên Đỏ bị hãm trong cảnh đơn điệu. Lại tạo thành điều kiện Mã, Pháo lộ 8 bên Đỏ vì muốn ngăn cản đường ra của Xe Đen mà không dám rời chỗ.
Con Pháo biên tựa chỉ như chỉ là một con nhạn lẻ loi trên bãi sa mạc, thế mà rất ung dung tự tại quét sạch đường đi cho con Mã lộ 3, tạo điều kiện chuyển mình tiến công. Đây chính là ví dụ điển hình về sự quan trọng của Trung cục, là ở chỗ dời bước đổi hình mà tôi (Giả Đề Thao) đã đưa ra trong tác phẩm vụng về "Tượng kỳ chỉ qui" khi còn trẻ, đối với việc bồi dưỡng bổ túc trung cục là rất đáng để nghiền ngẫm.

Đỏ Xe, Mã, Pháo bày trên một đường dọc (lộ 8), hình thế rõ ràng có điểm ngưng trệ, nhưng vì phối hợp để tiến Mã, Pháo một cách thận trọng thì cần phải có. Đổi thành nước khác, bên Đen (Hồ) càng dễ phản đòn.

14. X9-8 M3.4
15. M8.7

Bên Đen nhờ vào sự yểm hộ của Pháo biên, đưa Mã lộ 3 lên dụ bên Đỏ đấm Tốt 7, thì M4.3, Tốt 7 tiến 1 hay bình 6, Đen phục nước P9/1 cách Tốt đánh Mã, bên Đỏ bất kể ứng phó bằng C5.1 hoặc M8/6 đều không được hay. Bên Hậu không bị động, vẫn theo kế hoạch dự định thúc Mã tiến về phía trước, thực hiện phong tỏa Xe cánh phải bên Đỏ.

15. M8.7 X1-3 16. P8-7 M4.3
17. M7.8 P9/1 18. V7.9 C7.1

Đen đấm Tốt làm ngòi để ăn Pháo vào trung lộ, tựa như là nước tất nhiên, nhưng lại là nước đi hoa mỹ mà không thực tế, làm hỏng sự phối hợp giữa Pháo biên và Mã qua hà, ảnh hưởng tới sự xổ lồng của con Xe cánh phải, là chủ lực duy nhất trong tác chiến. Đen nên đi X.1 tranh thủ bình 4 để lộ đầu. Con Pháo biên ở lộ 9 không những bảo vệ Mã qua hà, giữ vị trí chiến lược đánh Pháo đầu, Tốt giữa, Tượng biên, Tốt biên, khống chế rất nhiều điểm, còn có thể tùy thời chìm xuống tuyến đáy hòa nhập vào trung lộ...

Cách đi tương đối tốt của bên Đỏ vẫn là X8.3 tróc Mã thì P9.1 P5.1 P9-5 X8-7 X3-2 X7-5 X2.6 P7-5 X2-1 C5.1 C5.1 X5.2 M7.8, Đen dùng Xe Mã chống bên Đỏ Xe Pháo khuyết Tượng, Đen chiếm ưu.

19. C3.1 P9-5 20. S4.5 M7.6
21. T5-4 M3.5 22. V3.5

Nếu P7.7 tham ăn Xe, tất M5/7 đe cục, tiếp theo X8.2 hoặc X8.3 rõ ràng đều không được (Đen ăn lại Xe, lời Pháo). Ngoài ra còn có 2 cách đi khác

(1) Đỏ S5.6 M7.8 T4-5 M8/6 T5.1 M6t.7 T5-4 M6.5 T4/1 M7/6 tuyệt sát.
(2) Đỏ S5.4 M7.8 T4-5 M8/6 T5.1 M6s.5 T3.5 M5.3 T5-4 M3.2 được quân được thế, Đen ăn chắc.

22. V3.5 X3-1
23. V9/7 M6.4 24. P7-9 P5-6
25. T4-5 P6/4 26. M8/9

Trong mấy nước này: Xe cánh phải bên Đen bị ép về vị trí ban đầu, lại bị Pháo biên uy hiếp, khó lòng đổi Tốt ở lộ đầu. Vì để giải trừ sự bị phong tỏa ở cánh phải, Đen cuối cùng đã phải dời bỏ Pháo đầu, thoái về mắt Tượng, đổi công thành thủ. Còn bên Đỏ (Dương) thì chuyển phòng thủ thành tiến công, có thể chứng minh lần trước đó Đen ăn Pháo vào trung lộ là mất nước. Bên Đỏ đi M8/9 không bằng C9.1, để bên Đen bình Pháo đổi Mã đơn giản hóa cục thế, tăng nhanh tốc độ tấn Tốt biên, hình thành thế tiến công Xe Pháo Tốt, uy hiếp cánh phải bên Đen. Tốt 3 Tốt 7 đứng sừng sững ở tuyến hà, lợi dụng cơ hội không khó để vượt sông, thừa cơ đổi lấy 1 Tượng, bên Đen sẽ lành ít dữ nhiều.

Hiện tại Đỏ tiện tay dùng Mã ăn Tốt, ngăn trở sự hoạt động của Pháo Tốt biên bên mình, dễ dàng thả Đen xuất xe phải, để rồi ở diễn biến sau đó, con Pháo Đỏ buộc phải thoái về đổi Mã, trở thành điểm quan trọng dẫn dắt toàn quân. Thế công vừa mới xuất hiện, trong chớp mắt lại chuyển thành thế thủ.

Tranh thắng, bại giằng co từng tí một!

26. M8/9 X1-4
27. X8.3 S5.6 28. P9.1 S6.5
29. C9.1 X4.2 30. S5.6 C9.1
31. S6.5 C9.1 32. P9/2 C5.1
33. P9-6 C5.1 34. X8.6

Hai bên đều tiến vào giai đoạn giằng co, lên Sĩ lấp chỗ khuyết, đấm Chốt biên lợi dụng sai sót. Đây là thời điểm chuyển tiếp giữa Trung cục và Tàn cục, thắng bại còn chưa quyết định được, là công việc chuẩn bị cần thiết. Hai bên tranh chấp ở những điểm rất nhỏ, nhưng quan hệ cực lớn tới sự phát triển của cục diện. Đi X8.6 là bước đầu tiên sau khi bên Đỏ làm tốt công việc chuẩn bị, nhưng không bằng X8.2 kỵ hà, có 2 tác dụng là vượt gấp Tốt 3 và X8-5 ăn Tốt. Xe Mã bên Đen bị trói, Tốt giữa khó tiến, Đen không có thủ đoạn ứng đối thích đáng.

34. X8.6 S5/4
35. M9.8 X4.1 36. X8-9 S6/5
37. X9/3 X4-1 38. M8/9 M4.5
39. P6-8 M5/7 40. C3.1

Căn cứ vào sự phân tích ở đoạn trước, bên Đỏ lại 1 lần nữa chiếm ưu thế, nhưng lựa chọn phương hướng sai lầm, tiếc phí khá nhiều khí lực đi quân vòng vèo, "tặng" cả Tượng giữa để đổi Xe. Đến đây có thể nhận thấy đi như vậy là có ý đồ vượt gấp Tốt 3 Tốt 7, lấy nhiều Tốt giành phần thắng. Nhưng đó chỉ là sự tính toán về số lượng, mà coi thường vị trí, sự phối hợp các quân của bên Đen ưu hơn bên Đỏ, tiền đồ mờ mịt, hy sinh Tượng giữa là tự làm hỏng rào chắn, là việc được chẳng bỏ mất của bên Đỏ.

40. C3.1 C5-4
41. C7.1 C9-8 42. C7-6 P6-9
43. C3.1 P9.8 44. C6.1 P9-3

Nước này bên Đỏ đi nước C6.1 không được hay, nên đi C6-5 vừa có thể ngăn cản đường về M7/6 của Đen, vừa để về sau có đường để đi M8/6 bên mình. Bên Đen đi P9-3 kiên quyết cầu thắng, nhưng không bằng P9/6 ăn đi 1 Tốt, giảm nhẹ nỗi lo trong giờ phút then chốt (vì bên Đỏ hơn nhiều Tốt) từ đó có thể cố gắng hết sức tránh bên Đỏ đổi quân cầu Hòa.

45. M9/7 C4-3 46. P8.8 V5/3
47. M7.8 T5-6 48. C6-5 P3/3
49. C3.1 P3-5 50. T5-6 M7.5
51. C5-4 V7.5 52. M8/6 M5.7
53. P8/8 P5-4 54. P8-6 C3.1
55. P6.2 C3-4 56. M6/7 M7/6
57. C9-8 C8-7 58. T6.1 C7-6
59. C8.1 C6-5 60. C8-7 C5.1
61. S5/4 C5.1 62. S6/5 M6/4
63. C7-6 C4-3 64. C6-5 C3.1
65. T6/1 C3.1 66. M7/9 V5.3
67. C3.1 V3.5 68. C3-2 M4.6
69. M9/7 M6/5 70. C2-3 M5.4
71. C5-6

Đoạn cờ Tàn Mã, Tốt ở trên, bên Đen có khuynh hướng tiến công, bên Đỏ có khuynh hướng phòng thủ (đây là đoạn cờ có sức nặng với nhiều kỳ thủ VN ta, được rất nhiều sách vở và các nơi đề cập). Nước này nếu Đỏ đi M7.6 thì Hòa cục đã định, nhưng dù là đi nước ngừng, cũng nên đi C3-2, không nên tự tiện dời hai con Tốt đã được liên kết (song sinh), để cho bên Đen lợi dụng xê dịch. Suy đoán tâm lý bên Đỏ (Dương) lúc đó, có thể cho rằng Tốt giữa bên Đen đã khó di chuyển, Tốt lộ 3 bị Tướng kiềm chế, không thể bình vào sườn, Mã lộ 7 bên Đỏ bảo vệ Sĩ giữa, loại bỏ được thủ đoạn Mã hoặc Tốt đổi lấy song Sĩ, lại ngăn cản cánh trái khiến Mã Đen không có điểm tốt để đứng. Do đó mà rất ung dung, nảy sinh điểm mù, cho nên mới đi một nước ngừng không hay như vậy.

71. C5-6 C5-4

Do bên Dương coi thường, nên bên Hồ (Đen) bình Chốt đánh Mã phục nước tuyệt sát Mã Điền, đột phá trận địa bên Đỏ. Tiếp theo

72. M7/9 C3-4
73. T6-5 -C-5 74. M9.7 M4.3
75. M7.6 C4-5 76. T5-6 .C-6

Bên Đen cướp thời cơ, bình Tốt một nước, Mã Tốt liên kết triển khai thế tiến công, lại ăn trắng được 1 Sĩ. Binh đã đến dưới thành, bên Đỏ hình thế cực kỳ nguy cấp. Nhưng trong chết lại phục sinh, thí Mã ăn Tốt giữa, vẫn có thể thành Hòa: M6/5 M3/5 T6.1, tiếp theo để ngăn Tướng Đỏ lên gác 3, thì Đen không thể ăn Sĩ, cần phải đi M5/3 T6/1 M3/5 C6-5, sau đó Đen đi M5.6 kiềm chế Tướng, Sĩ bên Đỏ, Đỏ tất nhiên phải đi T6-5, lại M6.8 bắt Sĩ, S4.5...Bất kể Mã Đen thoái 7 hay thoái 9, bên Đỏ vẫn đi nước ngừng (nước chờ) bằng Tốt ở đường ngang thứ 2 (tính phần bàn cờ Đen). Bên Đen vừa phải khống chế Tướng Đỏ lên đỉnh, một mặt muốn thắng thì phải ăn Sĩ, nhưng bên Đỏ liên kết Tốt che mặt Tướng Đen, có Tốt ở đường ngang thứ 2 đi nước ngừng, cho nên Đen không thể làm được 2 việc cùng lúc (khống Tướng Đỏ, ăn Sĩ).
Có điều Dương bỏ mất cơ hội đánh hòa

77. T6.1 M3/4 78. C6-5 M4.2
79. M6/7 M2/3 80. M7/9 C5-4
81. T6/1 M3.5

Bên Đỏ buông cờ!

Ván cờ này, do ở giai đoạn Khai cục đã đổi mất 1 Xe là quân chủ lực tác chiến, khí thế toàn bộ ván cờ không thể không biểu hiện là bình thường hoặc hòa hoãn, so đo cao thấp ở những chỗ rất nhỏ. Bắt đầu Trung cục, Pháo phải của bên Đen di chuyển sang trái, thay đổi cục diện, Xe trái của bên Đỏ trì trệ ra quân, tưởng như hậu mà thực ra lại tiến. Giai đoạn giữa Trung cục và Tàn cục, hai bên thúc Mã dừng Xe, điều chỉnh Sĩ, Tượng, đưa Pháo thoái hồi, công thủ kiêm bị, không có chỗ nào là không ẩn chứa sự sắc bén, sức mạnh chuyển vào trong...Cuối cùng, vốn đã thành Hòa cục, bên Đỏ (Dương) nhất thời lơ là, chưa tính toán sâu, dẫn đến thất bại, thật là đáng tiếc. Còn bên Đen (Hồ) ở những nước cuối khi đã sắp thành Hòa cục, vẫn có thể bất ngờ giành phần thắng giúp đội Thượng Hải đoạt được chức Quán quân trở về, rất đáng thưởng thức!

Nguồn: http://kydao.net/van-dau/Q09ONVJ0OXh...3%20Vinh%20Hoa