Những hiểu biết chung về cờ!

[themgaidep]

Bài 15: Luật chạm quân

Xưa nay trong khi chơi cờ có nhiều người đã đi xong rồi nhưng lại chưa ưng ý bèn hoãn lại nước đó, đi một nước khác hay đi một quân khác. Sự hoãn nước cờ như thế khiến cho ván cờ mất hay, đối thủ khó chịu và hay dẫn đến cãi vã, tranh chấp không đáng có. Cho nên người xưa đã có một quy ước bất thành văn nhưng được những người chơi tử tế nhất trí chấp nhận, đó là “hạ thủ bất hoàn” tức là đã buông tay khỏi quân cờ thì không được hoãn nước nào nữa.

Ảnh – Đã chạm quân là không hoãn

Nhưng đó là những cuộc chơi giao hữu, giải trí, chứ còn những cuộc đấu, những giải cờ có nhiều quyền lợi như tranh giải thưởng, tranh cúp, tranh danh hiệu…thì chỉ cần một nước sai là thua như chơi, thì các tay cờ có tham vọng và “yếu bóng vía” lại liên tục vi phạm quy ước này một cách trắng trợn rồi cứ cãi chày, cãi cối đủ kiểu chỉ nhằm tránh cho mình khỏi bị thua cờ hoặc nhăm nhăm giành chiến thằng trước đối thủ. Những việc như thế khiến cho giải cờ lộn xộn.
Chính vì vậy người ta đã đưa vào luật một điều luật quan trọng đó là “luật chạm quân”, quy định hết sức rõ ràng và nghiêm khắc cách đi quân để loại bỏ thói quen xấu này(chủ yếu xảy ra ở cờ Tướng, bởi ở cờ Vua và cờ Vây ngay từ buổi học đầu tiên, giáo viên đã dạy học trò rất kỹ về điều luật này). Luật chạm quân quy định rất rõ ràng.

“Đấu thủ tới lượt đi, nếu chạm tay vào quân nào của mình thì phải đi quân đó. Nếu nước này bị cấm thì được đi quân khác, nhưng bị ghi một lỗ kỹ thuật(phạm 3 lỗi sẽ bị xử thua ván cờ). Nếu chạm hơn một quân thì phải đi quân chạm trước tiên. Nếu không thể xác định quân nào chạm trước tiên thì được phép đi một trong các quân bị chạm đó”.
“Chạm quân nào của đối phương thì phải bắt quân đó. Trường hợp không có quân nào của mình bắt được quân đó thì mới được đi nước khác nhưng bị ghi một lỗi kỹ thuật. Chạm hơn một quân đối phương thì phải ăn quân chạm trước, khi không thể xác định quân nào chạm trước thì phải ăn một trong số quân đó”

Ngoài ra luật còn quy định khá chi tiết các trường hợp chạm quân khác để ván cờ được tiền hành một cách suôn sẻ công bằng, tránh được những rắc rối đồng thời cũng lập cho đối thủ có phong cách thi đấu đường hoàng, tử tế, có thói quen cân nhắc suy nghĩ kỹ để rồi quyết định dứt khoát khi cầm quân đi.

Ảnh – Suy nghĩ kỹ trước khi cầm quân đi.

Ở đây cũng cần phân biệt rõ một chi tiết là luật chạm quân khác với việc sửa quân. Trên bàn cờ có lúc quân đặt bị lệch, hoặc sai vị trí hay vì một lý do nào đó mà quân cờ bị nghiên, bị đổ bất ngờ thì đấu thủ được phép cầm quân đó đặt ngay ngắn đúng vị trí. Không ai ngăn cấm điều này và cũng không ai coi đó là vi phạm luật chạm quân nếu như trước khi sửa quân cờ, đấu thủ đó phải thông báo rõ ràng “Tôi sửa quân!” cho đối thủ hay trọng tài. Nếu cứ im mà sửa quân thì có thể bị “xử thua” có ngày, vì khi ấy đã phạm vào luật chạm quân. Nếu đấu thủ thi đấu ở nước ngoài thì nên chịu khó học ngoại ngữ để biết chữ “sửa quân” là gì mà nói, còn bí quá thì phải ra hiệu chứ đừng có tự tiện mà làm ẩu!


(Sưu tầm)