Văn hóa nhậu

[cuonghanh]

Bài luận bàn của bác Lâm về một chuyện rất đỗi bình dân là nhậu nhẹt hay quá! Đọc xong tự nhiên thấy chuyện nhậu đã được nâng tầm lên thành cái gì cao sang, hợp lòng người, hợp ý trời lắm lắm!

Cháu thì không có được cái nhìn của người thẩm thấu Nho giáo như bác Lâm, nhưng thôi mạn phép góp cùng bác thêm chút về "Văn hóa nhậu" theo trải nghiệm riêng mình.

Nói đến nhậu nhẹt thì không thể không nói đến bạn nhậu. Bạn nhậu hiểu theo nghĩa đơn giản là người nhậu cùng - có thể đang là bạn hoặc sắp thành bạn - nhưng chắc chắn 100% để cuộc nhậu thoải mái và vui vẻ thì phong cách chiếu nhậu phải có nét tương đồng. Không nên lôi 1 ông cổ cồn áo trắng, quanh năm nói chuyện đường lối, chính sách, ăn con hến cũng cắn làm đôi ngồi giữa mấy bác dép lốp, tổ ong, tay bốc miệng nhai, câu trước câu sau là chủ đề câu chuyện lại xoay về chuyện phòng the và chuyện sinh con trai hay gái, sau thành ông nội hay ông ngoại. Giả thử ông trời có run rủi mà tống họ ngồi cùng một mâm thì thuận theo lẽ "thiểu số phục tùng đa số", phe nào đông thì ta uống rượu theo phong cách phe đó. Thấm nhuần lẽ cốt yếu này mới mong thành bạn nhậu tâm đầu ý hợp được.

Thứ nữa là luật nhậu. "Đất có lề, quê có thói" - mỗi nơi, mỗi tầng lớp có một thứ luật bất thành văn riêng trên bàn nhậu và người nhậu chỉ có việc chấp nhận vô điều kiện mà thôi. Ông này vợ đẻ, con ốm đến muộn chứ gì? Xin tự nhiên phạt làng 3 chén 6789 (rượu cao bằng miệng chén), cấm mồi, cấm hãm dưới mọi hình thức. Không đủ lời chào "người nhớn" ấy thì cứ gọi là nhục hết bữa nhậu luôn đê. Còn ông kia về sớm hả? Chào anh em một câu đã - lời chào quân tử bằng nâng chén! Trong lúc uống lúc thì đồng khởi, lúc thì riêng - chung, mời nhau loạn xị ngậu nhưng nguyên tắc là có đi có lại (ông mời tôi thì tôi mời ông), cấm quăng chài, giăng câu... Còn đã nâng chén, cụng ly thì ông uống sao tôi uống vậy, không đú được với bạn mời thì tự đổ rượu lên đầu mình nhá, có cả làng chứng kiến và cổ vũ cho, tha hồ ngấm cái sự sung sướng của thằng không uống được mà cũng đòi uống cho bằng được! Tất nhiên luật mỗi nơi mỗi khác và tuân theo thứ luật ngầm ấy kể cũng là nguồn cơn của nhiều trò vui không thể tả!

Rồi nữa là văn hóa nhậu (đúng hơn là nếp nhậu). Nó gần như là phép tắc giao tế trên bàn nhậu. Cái này thì ứng theo vùng miền, dân tộc rất rõ ràng. Trên Điện Biên có nhiều nét văn hóa tuyệt hay khi uống rượu (tất nhiên không phải chỉ độc nhất Điện Biên mới có). Nếu uống với người dân tộc thiểu số (Thái, Mông, Khơ Mú...), người cao niên nhất trên bàn sẽ là người nâng chén rượu đầu tiên, sau lời "tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu" thì rót một chút rượu xuống gầm sàn gọi là làm lý (chắc là để cho tổ tiên, thổ công hay quỷ thần gì đó cũng được hưởng tí hơi men). Khi cụng chén với người hơn tuổi hay hơn vai vế, chén rượu của bạn phải để thấp xuống chút xíu để tỏ ý khiêm nhường. Ngoại trừ uống đồng khởi, bất kể bạn mời ai uống riêng thì cũng phải xin phép cả làng. Người được mời có thể xin phép từ chối nhưng thông thường "rượu bất khả ép, ép bất khả từ, cứ từ từ mà uống".

Và nét thú vị nhất đó là văn hóa giao duyên qua rượu. Người Điện Biên có tục bắt tay, uống xong là bắt như một kiểu chứng thực đầy tính giao hảo. Nếu bạn tăm tia một cô nàng dân tộc nào đó thì chả cần phải đá lông nheo, lả lơi tán tỉnh làm gì cho mệt. Khi bắt tay bạn chỉ cần nắm lâu chút, chặt hơn một chút và quan trọng nhất là phát sóng bằng cách GÃI GÃI VÀO LÒNG BÀN TAY. Nàng gãi lại thì có nghĩa là gạo đã sắp thành cơm rồi đó - rất tình tứ, kín đáo và hiệu quả. Thứ giao duyên sặc mùi rượu này ngày nay đã có đôi chút mai một nhưng vẫn là một thứ đáng để thanh niên trai gái khắp nơi học tập!!! Ngoài ra còn một kiểu gái trai chim chuột công khai (heheh) trong buổi nhậu là cách uống rượu mang tên khá lãng mạn "uống Khát vọng". Đây là cách uống chỉ dành riêng cho nam - nữ, thứ mang lại cho khách du lịch lên Điện Biên rất nhiều thú vị và mê đắm. Bạn thấy cô dâu chú rể uống vòng tay qua cổ thế nào trong lễ cưới thì Khát vọng cũng y như thế, 2 người vòng chén rượu qua cổ nhau, thân người áp sát, uống xong chén rượu thì cũng coi như bạn ôm nàng trong lòng rồi, rất tình cảm, quyến rũ. Ở nơi khác có thế họ không thoải mái với Khát vọng, nhưng ở Điện Biên, đây được coi là cách uống trêu đùa hoặc tỏ một tình bạn (có thể là tình ý) nam nữ một cách công khai. Bao giờ cũng là cười nghiêng ngả!

Một thứ có trên bàn nhậu, không phải rượu, không phải đồ nhắm nhưng là thứ gia vị quyết định cấp độ vui vẻ đó là dzô! Cả làng cùng tăng Volume, hô theo nhịp như dân chài kéo lưới vậy "hai ba dô, hai ba dô,.... hai ba ... uống..." Ông "quản ca" nào bắt nhịp trình độ cao sẽ tạo sự hứng khởi, sảng khoái vô cùng. Tầm này cuối năm, cơ quan công sở, doanh nghiệp liên hoan tổng kết nhiều. Tối tối vào nhà hàng nào cũng vang dậy tiếng dô rượu đã thấy bừng bừng hết cả huyết quản lên rồi!

"Rượu chè là hư người, cờ bạc là hư thân" nhưng không được hư thì đời kém thêm nhiều phần thú vị. Đến hút thuốc lào vừa khói, vừa hôi mà còn được tạc thành hình tượng lồng lộng "Nâng điếu cày như Triệu Tử cầm đao, nhả khói ra như Khổng Minh gọi gió" thì người uống rượu trở thành bậc chân nhân quân tử như bác Lâm nói cũng là lẽ thường thôi nhỉ?