Nói chung Gia cát Lượng bản chất có tính quá cẩn thận , mắc sai lầm nghiêm trọng trong việc sử dụng Mã Tốc trấn Nhai ĐÌnh , Việc để Quan Vũ vào Hoa Dung tiểu lộ cũng là sai lầm ( có thể cố ý của ông ) !!! Việc thất bại 6 lần ra Kỳ Sơn cũng làm cho của cải trong nhân dân hao hụt , nước nhà kiệt quệ , hệ lụy là dẫn đến sự sụp đổ tất yếu sau khi ông mất , Việc quá sa đà trong chuyến chinh phục Nam Man cũng khiến nhiều người không hài lòng , đánh địch mà mâu thuẫn với binh pháp , Ko để cho Ngụy Diên xuất kỳ bất ý đánh địch ( lo sợ Ngụy Diên lập công to chăng ) ???
Xét cho cùng , Gia Cát Lượng đã ko hoàn thành nhiệm vụ mà Lưu Bị đã gửi gắm , ở góc độ nào đó . ông ta là kẻ thất bại !!!