Cần tránh "vấn đề thời trang" khi dự đoán bóng đá

Việc dự đoán kết quả một trận đấu không hoàn toàn phụ thuộc vào thương hiệu mà còn cần nhiều yếu tố khác nữa.

Trong thời trang, vấn đề nhãn hiệu là yếu tố tiên quyết để đạt được thành công. Trong bóng đá, thương hiệu cũng đóng vai trò quan trọng đối với mỗi đội bóng. Tuy nhiên, việc dự đoán kết quả một trận đấu không hoàn toàn phụ thuộc vào thương hiệu mà còn cần nhiều yếu tố khác nữa.

Đôi khi bạn phải chọn giữa 2 đôi giày hoàn toàn giống nhau về kiểu dáng, tốt như nhau về chất lượng, nhưng giá cả lại khác nhau? Vâng, điều đó thường hay xảy ra trong lĩnh vực thời trang. Sở dĩ bạn phải đắn đo, không muốn chọn món hàng rẻ hơn trong điều kiện giả định là đã biết chắc rằng các sản phẩm trong vòng lựa chọn đều ngang nhau về mẫu mã cũng như chất lượng, là vì món hàng đắt hơn có nhãn hiệu nổi tiếng hơn. Đấy là quy luật nhãn hiệu đánh lừa cảm giác. Một nhãn hiệu nổi tiếng hơn luôn làm cho sản phẩm mang tên nó trở nên tốt hơn, đẹp hơn so với thực tế.

Trong bóng đá, trận derby thành Manchester cách đây không lâu chính là một trường hợp như vậy. Thật ra, trong 6 bàn thắng mà Man City ghi được, có đến 3 bàn ghi vào cuối trận, không có bao nhiêu ý nghĩa, tức Man City không đến nỗi mạnh "gấp 6 lần" M.U như sự thể hiện của tỷ số 6-1. Nhưng quá rõ ràng: Man City mạnh hơn M.U, hơn cả về "mẫu mã lẫn chất lượng". Nhưng biểu giá cá cược lại không nói lên điều ấy vì M.U hơn Man City về "nhãn hiệu".

Trong kinh doanh, nhãn hiệu là một yếu tố cực kỳ quan trọng để quyết định trị giá của món hàng. Còn trong lĩnh vực dự đoán kết quả bóng đá, nhãn hiệu chính là tên tuổi của đội bóng liên quan. Không ai có quyền đánh giá, xếp hạng về sự nổi tiếng của các nhãn hiệu. Đấy là yếu tố do thị trường quyết định. Thị trường ưa chuộng nhãn hiệu nào thị nhãn hiệu ấy có giá. Cũng như đội bóng nào được công chúng hâm mộ nhiều hơn thì đấy là đội nổi tiếng hơn. Các nhà cái trên thị trường cá cược không xếp hạng mức độ nổi tiếng của các đội bóng, mà họ theo dõi số người đặt cược vào mỗi đội bóng. Còn có một quy luật nữa, cũng đáng lưu ý: người ta đặt cược vào một đội bóng không đơn giản vì máu mê đỏ đen, mà còn để thể hiện sự hâm mộ đối với đội bóng ấy. Tóm lại, đội bóng được nhiều người đặt cược không hẳn là đội mạnh hơn.


Nói vậy không có nghĩa là cứ đặt cược cho các đội không được nhiều người hâm mộ. Khác biệt đáng lưu ý ở đây chỉ là: bóng đá là môn thể thao bị chi phối rất nhiều bởi cảm xúc, còn dự đoán kết quả bóng đá lại là công việc thường đi ngược với phán quyết của cảm xúc.

Dự báo đòi hỏi tính khoa học nhiều hơn trong việc phân tích dữ liệu. Mà theo khoa học, thực tế rành rành là xác suất xảy ra sự việc luôn tỷ lệ nghịch với mức thưởng cho những ai đoán đúng sự việc ấy (xác suất càng cao thì mức thưởng càng thấp). Cũng theo khoa học, xác suất tổng cộng của mọi kết quả trong cùng một sự việc đều phải bằng đúng 100% - không thể cao hơn mà cũng chẳng thấp hơn. Khi có quá nhiều người hâm mộ cùng đặt cược vào một đội bóng, nhà cái thường phải giảm tỷ lệ thưởng cho kết quả đội bóng ấy thành công, nghĩa là tự nâng cao xác suất thành công của đội ấy cao hơn xác suất thực. Đội bóng càng được hâm mộ thì xác suất thành công trong biểu giá cá cược càng cao hơn khả năng thực của họ. Cũng như nhãn hiệu càng nổi tiếng thì độ tốt, độ bền của sản phẩm mang nhãn hiệu ấy càng được đánh giá theo hướng sai lầm là cao hơn so với độ tốt, đồ bền thực sự của nó.

Biết thế, nhưng người ta vẫn mua sản phẩm có nhãn hiệu nổi tiếng để chứng tỏ mức độ sành điệu (chứ không chỉ để dùng theo nhu cầu). Và người ta vẫn dự đoán chiến thắng cho đội bóng nổi tiếng để thể hiện sự hâm mộ (chứ không chỉ để dự đoán thuần túy). Người dự đoán kết quả bóng đá độc lập với quy luật vừa nêu tất nhiên sẽ có xác suất thành công cao hơn số đông.

Huỳnh Tịnh